Læknablaðið - 01.10.1973, Qupperneq 62

220
læknablaðið
tímabundin. Einkennandi fyrir sjúkdóm
þennan er, að mikil örorka fylgir, og er
hann því mikið þjóðfélagsvandamál.
Finnar virðast manna fyrstir hafa tekið
þetta vandamál föstum tökum, og er
Rheumasjúkrahúsið í Heinola merki þess,
enda orðið fyrirmynd slíkrar starfsemi
víða um heim.
REUMASAATIÖN SAIRAALA
Stofnunin sá dagsins ljós 1951. Hún er
eign Rheumasjóðsins, en í hann greiða
sinn þriðjunginn hvert, ríkissjóður, sjúkra-
samlögin og flest bæjar- og sveitarfélög
landsins. Stærstu bæirnir, Helsingfors og
Ábo, standa þó utan við og hafa rheuma-
deildir á eigin sjúkrahúsum, en sökum
þrengsla þar lenda einnig sjúklingar frá
þessum bæjum í Heinola.
í Heinola er rúmafjöldi 317, þar af 24
á barnadeild. Daglegan rekstur legudeilda
annast 15 lyflæknar, en þar að auki stjórn-
ar sérstakur læknir endurhæfingu, en þá
starfsemi annast sjúkraþjálfarar, félags-
fræðingar, sálfræðingar o. fl.
Ágætar skurðstofur eru við sjúkrahús-
ið, vel búnar tækjum og starfsliði. Sex
bæklunarskurðlæknar eru við stofnunina,
einn svæfingarlæknir og einn röntg'en-
læknir.
Engar sérstakar legudeildir eru fyrir
skorna sjúklinga og virtist það ekki koma
að sök, þar sem starfsfólk var vant með-
ferð skorinna sem óskorinna.
Sjúkrahúsinu tilheyrir og spítalagisti-
hús og verður vikið að því síðar.
STARFSEMI
Reumasáátiön Sairaala mun eina sjúkra-
húsið í víðri veröld, sem eingöngu er
helgað RA, og getur boðið upp á öll þekkt
hjálparmeðul, hvort sem þau heyra til
lyflækningum, skurðlækningum eða end-
urhæfingu, líkamlegri, andlegri og félags-
legri. Leitun mun á stofnun, sem er jafn
þaulhugsuð. Ekki er sleppt hendi af
sjúklingi fyrr en hann er kominn á þann
bás í þjóðfélaginu, sem honum hentar
bezt.
Sjúklingarnir koma til Heinola eftir til-
vísunum. Er þá oftast um erfið tilfelli að
ræða, eða væntanlega skurðsjúklinga.
Sjúklingurinn er síðan kallaður beint til
inntöku á deild eða til skoðunar á göngu-
deildina. Er þar ákveðið, hvort meðhöndla
eigi í Heinola eða á heimasjúkrahúsi. Eru
í síðarnefndu tilfellunum gefin ráð og
bendingar um meðferð. Bæði lyf- og skurð-
læknar reka göngudeildina, en skurðlækn-
arnir líta að sjálfsögðu eftir skornum
sjúklingum á legudeildum. S.l. ár voru
gerðar 3500 skurðaðgerðir á RA sjúkling-
um, þar af 300 á göngusjúklingum. Jafn-
framt og á eftir skurð- og lyfjameðferð
fer fram margvísleg sjúkraþjálfun og
orkulækning. Langlegubörn stunda skóla-
nám á spítalanum. Langtaðkomnir að-
standendur í heimsókn búa á spítalagisti-
húsinu. Endurhæfingin sér um, að sjúkl-
ingurinn sé ekki skilinn eftir á flæðiskeri.
Hann fær þau tæki, sem hann þarf og
lærir að nota þau. Honum er séð fyrir
hjálp heima, eða honum komið fyrir á
öryrkjahæli, ef með þarf. Honum er hjálp-
að með endurmenntun eftir eigin vilja og
getu.
MEÐFERÐ
Yfirlæknir spítalans og lyfjadeildar,
prof. Veikko Laine, hefur verið driffjöðrin
frá upphafi stofnunarinnar 1951.
Hann segir lyfjameðferð ekki hafa tek-
ið neinum verulegum breytingum síðustu
ár, og sé aðallega stuðzt við gull, steroida,
antimalarialyf og salicylöt. Um aukaverk-
anir vildi hann sem minnst tala, sagði,
að lyf þessi hjálpuðu það mörgum, og þar
að auki væru aukaverkanir minni en fyrr
vegna þess, að bæði læknar og sjúklingar
þekktu þær betur en áður og gætu því
gert gagnráðstafanir. Próf. Laine var
mjög hlynntur skurðaðgerðum á RA
sjúklingum og fyrir hans atbeina var, þeg-
ar árið 1952, ráðið skurðlið að stofnuninni.
Dr. Mákisara stjórnaði endurhæfingar-
deildinni, sem var fimmskipt: 1) Sjúkra-
þjálfun, 2) Handavinnukennsla, 3) Þjálf-
un í notkun hjálpartækja öryrkja, 4) Fé-
lagsráðgjafastarfsemi, 5) Klinisk sálfræði
og vinnuleiðbeining.
Við spítalann eru 16 stöður sjúkraþjálf-
ara, en mikill skortur er á þeim starfs-
krafti þar í landi, og því eingöngu 6 setn-