Læknablaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 43

LÆKNABLADIÐ
23
greinabundin og loks tími sá, er þeir óskuðu
þjálfunar á, lítt fyrirséður, yrði naumast hægt að
koma á föstu námskeiðsformi að þessu leyti. Mö'gu-
leika til þessarar viðbótarþjálfunar þyrfti að halda
opnum, en sveigjanleiki í framkvæmd óhjákvæmi-
legur og ekki raunhæft að semja um þetta námspró
gram.
-------O--------
Nefnd sú, er hér leggur fram tillögur sínar, fyrir
hönd Skurðlækningafélags íslands, taldi sér ekki
fært að semja tillögur urn framkvæmd kennslunnar,
án þess að gera sér nokkra grein fyrir forsendum
hennar. Þessi könnun og mat á forsendum er ein
helzta ástæða þess, að óhóflega hefur dregizt, að
nefndin skilaði tillögum sínum til Læknafélags ís-
lands.
Eftirfarandi meginforsendur leyfði nefndin sér
að kanna og meta:
I. Almennar forsendur Læknafélags íslands fyrir
því, að æskilegt sé að framhaldsnám fari fram á
íslandi.
II. Könnun á þörf fyrir sérfræðinga í handlæknis-
fræðunt.
III. Möguleikar á framkvæmd þjálfunar hériendis.
Með því, að íslendingar hafa, fram að þessu, mestan
part sótt sína sérmenntun í handlæknisfræðum til
nágranna sinna, austanhafs og vestan og augljóst má
vera, að þangað verða fyrirmyndirnar einkum sóttar
um ókomna tíð, reyndi nefndin að afla sér upplýsinga
um framkvæntd sérfræðimenntunar og mat á
þörfum fyrir sérfræðinga í þessum löndum.
Leitað var því eftir upplýsingum hjá lækna-
samtökum og/eða heilbrigðisyfirvöldum I Svíþjóð,
Danmörku, Noregi, Finnlandi, Bretlandi og Banda-
ríkjum Norður-Ameríku. Upplýsingar frá þessum
löndum voru misgreinargóðar. Grundvöllur þeirra
eru laga- og reglugerðarákvæði hlutaðeigandi lands
um kröfur til og um framkvæmd menntunarinnar.
Þar eð oft vill verða misræmi milli skráðra ákvæða
og framkvæmd þeirra, var reynt að afla upplýsinga
um framkvæmdina hjá nokkrum einstaklingum, er
voru eða verið höfðu nýlega við framhaldsnám I
nokkrum þessarra landa (Danmörk, Svíþjóð, Bret-
land, Bandaríkin) og stuðzt við upplýsingar þessarra
einstaklinga.
Tillögur Læknafélags íslands frá 1975 virðast
taka mjög mið af þeim reglugerðum um framhalds-
menntun lækna, er þá voru nýlega settar á Norð-
urlöndunum, en ekki nema að litlu leyti komnar til
framkvæmda.Norðurlandaráð hafði 1962 mælt með
samræmingu á framhaldsmenntun lækna I þessum
löndum og íslenzk stjórnvöld gefið út viljayfirlýsin-
gu tveimur árum síðar, um að fylgja samræmdum
norrænum reglum. Mjög er eðlilegt að taka mið af
slíkum reglum, þar sem Island hefur sótt fyrirmyndir
að heilbrigðiskerfi sínu til hinna Norðurlandanna og
mikið til einnig fyrirmyndirnar að menntakerfinu.
Norðurlönd og þar með fsland, eru ennfremur
sameiginlegur vinnumarkaður og mun svo verða
framvegis.
Enda þótt miklu af samræmdum reglum á
þessum vettvangi hafi verið hrundið í framkvæmd á
Norðurlöndunum nú síðari árin, er enn nokkur
munur þar á sérfræðiþjálfuninni og reglurnar raunar
sífellt I endurskoðun í hinum einstöku löndum og
ýmissa fyrirmynda leitað utan Norðurlanda. Einkum
hefur hina síðari áratugi verið leitað fyrirmynda til
engilsaxneskra landa um sérmenntun og sýnist
eðlilegt, að Islendingar geri það einnig, enda er þar
sitthvað að finna, er bæta mætti úr ágöllum í
framhaldsmenntun skurðlækna á Norðurlöndumt.
Bera tillögur nefndarinnar þessu sjónarmiði hennar
vitni.
í tillögum Læknafélags íslands er bent á tvö
menntunarkerfi, er einkum komi til greina, þ.e.a.s.
opið kerfi, sem leyfir öllum hæfum að menntast og
lokað kerfi, þar sem þjálfunarplássum er hagað'í
samræmi við þarfir hlutaðeigandi samfélags. Telur
nefndin rétt að hafa þetta ríkt í huga, þegar mælt er
með því, að hrundið verði í framkvæmd skipulagðri
sérfræðiþjálfun hérlendis. í Danmörku, Noregi og
Svíþjóð eru nú mikið til lokuð kerfi. Sama er að
segja um Bretland, en opið kerfi hafa ennþá
Bandaríki Norður-Ameríku. Þó örlar þar á lokun
kerfisins, sem birtist m.a. I því, að hömlur hafa verið
settar á að útlendingar, þ.á.m. íslendingar, stunduðu
þar sérnám. Líklegt má telja, að Bandaríkjamenn
loki enn frekar sínu kerfi, ekki sízt á sviði handlækn-
inga, þar sem nú þegar er offramleiðsla á almennum
skurðlæknum í því landi og ólíklegt er, að Banda-
ríkjamenn fjárfesti til langframa I starfsmenntun
manna, sem þeir hafa ekki þörf fyrir.
Ad. I
í greinargerð með tillögum L.í. er því slegið föstu,
að æskilegt sé, að íslenzkir læknar hljóti framhalds-
menntun sína hérlendis, að því marki, sem aðstæður
framast leyfa. Tilgreindar eru sex meginástæður til
þessa. Eru þær settar fram í formi staðhæfinga.
Nefndin leyfir sér að gaumgæfa staðhæfingar L.l. á
eftirfarandi hátt:
Staðhæf. 1
Aukin sérhæfing og stytt háskólanám með minnk-
aðri starfsþjálfun krefst aukinnar þjálfunar á sér-
sviðinu.
Ath.
Þetta er rétt en gefur út af fyrir sig ekki tilefni til
þess, að sérþjálfunin fari fremur fram hérlendis en
erlendis.
Staðhæf. 2
Þjóðhagslegur ábati af því, að læknar starfi í
framhaldsnámi innanlands.