Læknablaðið - 15.11.1980, Síða 6

262
LÆKNABLADID
NIÐURSTÖÐUR
Áhafnir togaranna 5 voru alls 116 menn, en í
samanburðarhópunum voru alls 81 verksmiðju-
starfsmaður og verða peir hér á eftir kallaðir
landmenn. Meðalaldur sjómannanna var
33.8 ± 11.8 ár, en landmannanna 34.1 ± 13.2 ár.
Ekki var tekið tillit til hjúskaparstéttar við
val samanburðarhópsins og í töflu 1 kemur
fram að fleiri einhleypir og fráskildir eru
meðal togarasjómannanna.
Tafla 1. Skipting e'ftir hjúskaparstétt.
Sjómenn Landmenn Alls
Einhleypir 43 (37 o/o) 20 (25 %) 63 (32 %)
Kvæntir .. Ókv., í 51 (44 °/o) 48 (59 %) 99 (50 %)
sambúð . 10 ( 9%) 11 (14 %) 21 (11 o/o)
Fráskildir . 12(10%) 2 ( 2%) 14 ( 7 o/o)
Alls 116 (100 %) 81 (100 o/o) 197 (100 %)
X* - 9.768; d.f. 3; p < 0.025
í töflu 2 eru sýnd meðaltöl hæðar, pyngdar,
blóðprýstings og hjartsláttarhraða hópanna.
Hæð og pyngd voru ekki mæld, heldur aðeins
byggt á munnlegum upplýsingum frá mönnun-
um sjálfum. Annars fór skoðun fram á venju-
legan hátt.
Eins og áður er getið, var gert heildarmat á
líkamlegri heilsu og geðheilsu hvers einstak-
lings. Við matið voru notaðar eftirfarandi
leiðbeiningar: Heilbrigði — engin sjúkdóms-
einkenni koma fram í sögu eða við skoðun.
Kvillar — veikindi, sem oftast leiða ekki til
læknisvitjunar. Veikindi — veikindi, sem al-
gengt er að leiði til Iæknisvitjunar. Alvarleg
veikindi — veikindi sem bráðnauðsynlegt er
að leita læknis vegna.
Tafla 2. Medaltöl hæðar, pyngdar, blódþrýstings og
hjartsláttar± eitt staðalfrávik.
Sjómenn (n:116) Landmenn (n: 81)
Hæð(cm) .. 177.4 + 6.0 178.2 ±6.2
Þyngd(kg) Blóðprýstingur (mm Hg) 78.0 ±10.2 77.5 ±10.8
Systoliskur .. 130.6+14.7 138.2 ±18.6
Diastoliskur 83.3+10.2 85.7 ±12.7
Hjartsláttur/mín 76.9 + 8.3 73.4 ±8.0
Niðurstaða heildarmats á líkamlegri heilsu
er sýnd í töflu 3. Enginn verulegur munur kom
par fram á hópunum. Einn maður var talinn
alvarlega veikur. Var pað 41 árs gamall
landmaður með slæman útæðasjúkdóm.
Tafla 3. Heildarmat á líkamlegri heilsu.
Sjómenn Landmenn Alls
Heilbrigðir .. 32 (28 %) 18 (22 %) 50 (25 %)
Kvillar ..... 38(33%) 24(30%) 62(31%)
Veikindi..... 45 (39 %) 37 (46 %) 82 (42 %)
Alvarleg
veikindi ... 0(0%) 1 (1 %) 1 (1 %)
Óvlst........ 1(1%) 1(1%) 2(1%)
Alls 116(100%) 81(100%) 197(100%)
í töflu 4 eru taldar upp pær sjúkdómsgrein-
ingar er gerðar voru hjá 3 eða fleiri mönnum í
öðrum hvorum hópnum. Lítill munur kemur
fram á hópunum. Heyrnarleysi er greint hjá
fleiri sjómönnum en munurinn er pó ekki
marktækur (x2= 1.902; d.f. = 1, P>0.05).
Háprýstingur er hins vegar greindur hjá fleiri
Iandvinnumönnum (x2 = 6.590, d.f. = 1, p<
0.025). Háprýstingur var skilgreindur pannig,
að systoliskur prýstingur væri > 160 og /eða
diastoliskur prýstingur væri > 95 mm.Hg mið-
að við eina mælingu. Algengi háprýstings skv.
ofangreindri skilgreiningu mun vera um 13 %
meðal íslenskra karlmanna 34 ára, en meðalsy-
stoliskur blóðprýstingur karla á pessum aldri
er 130 mm.Hg og meðal diastoliskur prýsting-
ur 84 mm.Hg. (6).
Spurningar um almennt heilsufar, sem
kenndar eru við Cornell (Cornell Medical
Index Health Questionnaire) og snúið hefur
verið á íslensku, voru notaðar til að safna upp-
lýsingum um almennt heilsufar. Spurningalisti
pessi var upphaflega gerður til notkunar í
Tafla 4. Algengustu líkamlegir sjúkdómar.
Sjómenn Landmenn Alls
Offita 13(11 %) 10(12%) 23(12%)
Heyrnarleysi 14(12%) 5 (6 %) 19(10%)
Háprýstingur 15(13%) 20 (25 %) 35(18%)
Æðahnútar .. 4 (3 %) 2 (2 %) 6 (3 %)
Gyllinæð .... 6 (5 %) 4 (5 %) 10(5%)
Tannvefssjúk- dómar .... 27 (23 %) 19(23%) 46 (23 %)
Magakvef ... 5 (4 o/o) 7 (9 %) 12(6%)
Exi og húð- þroti 4 (3 %) 3 (4 %) 7 (4 o/o)
Liðkvillar ... 3 (3 o/o) 1 (1 %) 4 (2 %)
Vöðvagigt... 0 (0 %) 3 (4 %) 3 (2 %)
Hrygghvelli . 18(16 %) 10(12%) 28(14%)
Bæklun, önnur 7 (6 %) 4 (5 %) 11 (6 o/o)
Höfuðverkur 3 (3 %) 3 (4 o/o) 6 (3 o/o)
Fjöldi manna alls 116(100%) 81 (100%) 197(100%)