Læknablaðið - 15.11.1980, Síða 7

LÆKN ABLAÐID
263
kliniskri vinnu. Honum er skipt í 18 kafla
merkta bókstöfum, A-R. í hverjum kafla eru
spurningar um skyld heilsufarsleg efni. Alls
eru spurningarnar 195 og er þeim svarað með
því að merkja við já eða nei. Tekur um 20
mínútur að svara öllum spurningunum. Spurn-
ingalistinn hefur einnig verið notaður við
faraldsfræðilegar athuganir. Sýnt hefur verið
fram á, að heildarfjöldi jákvæðra svara (kaflar
A til R) svo og fjöldi jákvæðra svara við þeim
spurning um er fjalla um geðræn einkenni
(kaflar M til R) eru hærri en ella hjá þeim, sem
eiga við geðræn vandamál að stríða (1) og
benda 30 eða fleiri já-svör í köflum A til R eða
10 eða fleiri já- svör í köflum M til R til
geðsjúkdóms.
í töflu 5 er sýnd skipting beggja hópanna
eftir því, hvort já-svör í köflum A til R hafa
verið 30 eða fleiri, eða já-svör í köflum M til R
hafa verið 10 eða fleiri. í töflunni kemur fram,
að heldur fleiri sjómenn eru með 30 eða fleiri
já-svör í köflum A til R og/eða 10 eða fleiri já-
svör í köflum M til R. Munurinn er þó lítill og
ekki marktækur.
Gert var heildarmat á geðheilsu hvers
manns á sama hátt og heildarmat á líkamlegri
heilsu eins og áður er greint frá. Niðurstaða
þessa mats er sýnd í töflu 6. Par kemur fram,
að 4 sjómenn eru taldir alvarlega veikir. Pessir
menn voru allir drykkjusjúkir. Hjá þeim er
greindir voru með drykkjusýki voru a.m.k. 3
eftirfarandi 5 atriða fyrir hendi:
1. Aukið áfengisþol.
2. Minnisleysi eftir drykkju.
3. Drukkið í 2 daga eða lengur samfleytt.
4. Drykkjuskapur vandamál að eigin mati.
5. Drykkjuskapur vandamál að mati aðstand-
enda.
Eins og fram kemur í töflu 7, var drykkjusýki
greind hjá 24 mönnum, 21 sjómanni og 3
landmönnum. Átta þessara manna uppfylltu
öll 5 atriðin, 14 uppfylltu 4 og 2 uppfylltu 3
þeirra. Hinir drykkjusjúku menn voru mun
oftar einhleypir en annars, eða 14 af 24 (x2 =
7.41, d.f.= l, p<0.01). Pessir 14 einhleypu
menn með drykkjusýki voru allir sjómenn.
Enginn heildarmunur er á geðheilsu hóp-
anna en drykkjusýki er algengari meðal sjó-
manna og hugsýki meðal landvinnumanna.
UMRÆÐA
Enginn verulegur munur kemur fram á hópun-
um m.t.t. líkamlegrar heilsu, nema hvað fleiri
landmenn eru með háþrýsting. Vera má, að
meðal annars valdi kringumstæður skoðunar
nokkru um þetta. Landmennirnir voru skoðað-
ir á miðjum vinnutíma og á þeim hvíldu störf
er þeir þurftu að flýta sér til að sinna.
Sjómennirnir hins vegar voru að koma úr fríi
og framundan var sigling á miðin, fyrsti áfangi
í langri veiðiferð. Pá voru nokkrir sjómann-
anna við skoðun undir áhrifum áfengis en
líklega enginn landmannanna.
Svör hópanna við heilsufarsspurningum
benda ekki til verulegs munar milli þeirra hvað
viðkemur geðheilsu og niðurstaða heildarmats
á geðheilsu er svipað hjá hópunum báðum.
Hugsýki er hins vegar algengari meðal land-
manna en drykkjusýki meðal sjómanna. Ein-
Tafla 5. Fjöldi jákvædra svara í heilsufarsspurninga-
iista.
Jákvæð svör
kaflar
A-R; M-R Sjómenn Landmenn Alls
<30 og< 10 . 76 (66 %) 60 (74 %) 136 (69 %)
> 30 og /eða
>10 37 (32 %) 21 (26 o/o) 58 (29 %)
Svöruðu ekki 3 (3 o/o) 0 (0 %) 3 (2 %)
Alls 116(100%) 81 (100%) 197(100%)
X2 = 3.179; d.f. = 2; p>0.1
Tafla 6. Heildarmat á gedheilsu.
Sjómenn Landmenn Alls
Heilbrigðir .. 76 (66 °/o) 56 (69 %) 132 (67 o/o)
Kvillar 27 (23 %) 11 (14 %) 38(19%)
Veikindi 6 (5 %) 13(16%) 19(10%)
Alvarleg
veikindi ... 4 (3 %) 0 (0 %) 4 (2 %)
Óvíst 3 (3 %) 1 (1 %) 4 (2 %)
Alls 116(100%) 81 (100%) 197(100%)
Tafla 7.Gedsjúkdómar. Greining aðalmeins.
Sjómenn Landmenn Alls
Hugsýki 12(10%) 20 (25 o/o) 32 (16 %)
Afbrigði
skapgerðar 2 (2 %) 0 (0 %) 2 (1 %)
Drykkjusýki . 21 (18 %) 3 (4 o/o) 24 (12 %)
Sállífssjúk-
dómar .... 2 (2 %) 0 (0 %) 2(1 o/o)
Greindar-
skortur.... 0 (0 %) 1 (1 %) 1 (1 %)
Óvíst 3 (2 %) 1 (0 %) 4 (2 %)-
Enginn geð-
sjúkdómur 76 (66 %) 56 (70 %) 132 (67 %)
Alls 116(100%) 81 (100%) 197 (100%)