Læknablaðið - 15.04.1986, Blaðsíða 26

94
LÆKNABLAÐIÐ
AÐFERÐIR
Greiningin colon irritable, iðraólga (ICD
564.1), er í skráningarkerfi heilsugæslu-
stöðvarinnar á Egilsstöðum alltaf svokölluð
föst greining. Hún er því alltaf skráð í
stofnskrá sjúklinga stöðvarinnar, sem geymd
er í tölvu. Úr tölvunni var fenginn nafnalisti
yfir alla íbúa, sem höfðu umrædda
sjúkdómsgreiningu árið 1982. Úr tölvunni
var einnig fengin skrá yfir aðra heilsuvanda
þessara sjúklinga, þ.e. listi yfir fastar
sjúkdómsgreiningar hvers og eins, þar með
tald geðsjúkdóma (ICD 290-320).
Upplýsinga varðandi rannsóknir, með-
ferð, efri meltingarvegseinkenni og fjölda
samskipta var leitað i sjúkraskrám viðkom-
andi. Um meltingarsjúkdóma aðra en
iðraólgu fengust upplýsingar bæði úr heilsu-
vandaskrám og sjúkraskrám sjúklinganna.
Viðmiðunarhópur var valinn með tölvu,
þannig að tölvan fékk upplýsingar um kyn
og fæðingardag og ár hvers og eins sjúklings.
Síðan leitaði hún í íbúaskránni að kynbróður
eða systur sem átti næsta fæðingardag og ár.
Þannig fékkst hópur með sömu kynskiptingu
og eins jafna aldursdreifingu og kostur var
(mynd 1).
Upplýsingar um algengi geðsjúkdóma-
greininga í héraðinu í heild fengust með
tölvuútskrift úr stofnskrá 1982. Við útreikn
ing á tölfræðilegum mun tiðnitalna var otað
McNemarpróf fyrir samanburð tveggja
skyldra hópa (8).
NIÐURSTÖÐUR
Algengi: Árið 1982 höfðu 82 einstaklingar
sjúkdómsgreininguna iðraólga (colon irrita-
bile) í Iæknishéraði Egilsstaða. Fyrsta des-
ember sama ár var íbúafjöldi héraðsins 2.831
(9). Algengið var því 28,9 eða tæplega 30
sjúklingar á hverja 1.000 íbúa.
Aldur: Sjúklingarnir voru flestir á aldinum
20-60 ára (mynd 2). Er dreifingin tiltölulega
jöfn yfir þetta 40 ára aldursbil.
Kyn: Sjúkdómurinn er mun algengari hjá
konum. Hlutfallið er 2,4 konur á móti einum
karli.
Samskiptafjöldi: Tekið var sex ára tímabil
1977-1982 og reyndust þessir 82 sjúklingar
eiga 270 samskipti við heilsugæslustöðina
vegna iðraólgu, þ.e. 4 samskipti við stöðina
á ári eða tæplega einu sinni í viku. Það eru
að meðaltali 0,6 samskipti/sjúkling/ár.
Langflestir eða 83% hafa fimm eða færri
samskipti á sex árum, þ.e. sjaldnar en einu
sinni á ári. Þar af eru 39 sjúklingar eða tæp-
lega helmingur hópsins, sem aðeins eru
skráðir með ein samskipti á sex árum vegna
iðraólgu (tafla I).
Lyfjameðferö: 24 sjúklinganna eða
tæplega þriðjungur fékk einhverja lyfja-
meðferð á árinu 1982.
Rannsóknir: 46 sjúklingar eða 56,1%
höfðu farið í einhverja meltingarfæra-
rannsókn. Ristilmynd var sú rannsókn sem
flestir eða 41% sjúklinganna höfðu farið í.
Samtals voru gerðar 111 rannsóknir á melt-
ingarfærum eða 1,4 á hvern sjúkling, en 2,4
á hvern sjúkling ef eingöngu eru taldir þeir
sem eitthvað voru rannsakaðir. Sjaldan var
leitað að blóði í saur.
Mynd 1. Skipulag rannsóknar.
Fjöldi tilfella
0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-
__ Aldur i árum
Ml KONUR U KARLAR
Mynd 2. Aldursdreifing iöraólgusjúklinga i Egilsstaöa-
lœknishéraði 1982.