Læknablaðið - 15.04.1986, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
91
báðum sjúkrahúsunum, um það bil 15
sjúklingar á ári. Hlutur Borgarspitalans er því
um það bil 63% allra innlagna af völdum
lyfjaeitrana. Þar eð engin breyting hefur orðið
á tilhögun innlagna frá því fyrri könnunin var
Tafla I. Hvernig sjúklingur kom á spííalann.
Fjöldi %
Um slysadeild 419 84.5
Frá heimilislækni 23 4.6
Frá vaktlækni 34 6.9
Frá öðrum spitala 20 4.0
Tafla II. OrsakirEitrunar.
Fjöldi °7o
1 lyf 103 21
2 lyf 86 17
>3 lyf 69 14
Alkohol 49 10
Lyf + alkohol 189 38
Tafla III. Skipting lyfja eftir lyfjaflokkum.
Fjöldi %
I. Svefn-og róandi lyf
A. Benzodiazepine lyf......... 289 58
B. Barbitursýrusambönd......... 59 12
C. Önnur....................... 43 8
II. Geðdeyfðarlyf................... 139 28
III. Sterk geðlyf..................... 98 20
IV. Verkjalyf........................ 49 10
V. Örvandi lyf...................... 10 2
VI. Áfengi.......................... 238 48
VII. Önnurlyf........................ 116 23
Tafla IV. Ástœða innlagnar.
Abusus........................... 137 27.6%
Tentamen suicidi................. 163 32.9%
Tentamen obs..................... 103 20.7%
Demonstration...................... 41 8.3%
Ebrietas........................... 52 10.5%
Tafla V. Mors.
I. 49 ára kona Tryptizol, nozinan
11. 44 ára kona Diazepam, fluanxol, saroten, ludiomil
111. 24 ára kona Mebumal-natrii?
IV. 24 ára karl Diazepam, tryptizol, marplan
V. 37 ára kona Prometazin
VI. 42 ára kona Nitrazepam, trimipramin?, digoxin
VII. 46 ára karl Paracetamol
gerð ætti samanburður milli þessara tveggja
kannana að vera marktækur.
Það sem mesta athygli vekur, er 32%
aukning innlagna af völdum lyfjaeitrana
miðað við fyrra tímabilið og er þessi aukning
mun meiri en fólksfjölgun á þessu svæði á
sama tíma. í fyrri rannsókninni voru konur
mun fleiri en karlar, en hlutur karla hefur nú
aukist verulega, og er hlutfallið milli kvenna
og karla nú 1,09. Er þetta hlutfall svipað og
var í rannsókn frá Osló (4) og Gautaborg (6).
Aldursdreifing er hins vegar óbreytt, 21-30
ára hópurinn er enn langstærstur, 32%, en
alls eru tæp 70% sjúklinga 50 ára eða yngri.
Eins og fram kemur að ofan er sjúkdómsgrein-
ing oft erfið í þessum tilfellum, en áberandi er
að lyfja- og áfengismisnotkun er mun al-
gengari meðal karla, 130/50, en sjálfsmorðs-
tilraunir og sýndarmennska (demonstration)
hins vegar mun algengari hjá konum,
201/106.
Einnig er mjög algengt að taka saman
áfengi og lyf (38%) og að taka fleiri en eitt lyf
í einu (31%). Sama hefur komið fram í
erlendum rannsóknum (3,5). Tíðni lyfjaeitra-
na er ekki bundin við árstíðir né einstaka
mánuði fremur en í hliðstæðum rannsóknum
erlendis (2). Benzodiazepine eru langalgenga-
sti lyfjaflokkurinn, en geðdeyfðarlyf næstal-
gengust. Er þetta framhald af þeirri þróun er
sást í fyrri rannsókninni og eitranir af völdum
barbiturata eru nú fátíðar. Svipuð þróun
hefur einnig átt sér stað í nágrannalöndum
okkar (3, 4, 5). Sem betur fer varð engin
aukning á innlögnum vegna sterkra ávana- og
fikniefna á þessu tímabili svo ólíklegt er að
notkun þeirra hafi aukist mikið á sama tíma.
Sjö sjúklingar (1,4%) létust af völdum eitrana
og er það svipuð dánartíðni og í hliðstæðum
rannsóknum erlendis (3, 4, 5, 6). Flestir tóku
sjúklingarnir fleiri en eitt lyf, en tricyclisku
lyfin voru algengust. Einn sjúklingur lést af
völdum paracetamoleitrunar, en eitranir af
völdum þessa lyfs hafa farið í vöxt á siðustu
árum (3) og valdið mönnum talsverðum
áhyggjum. Auðvelt er að ná í lyfið hér á landi
þar eð það er selt án lyfseðils og tiltölulega
litlir skammtar geta valdið alvarlegum lifrar-
skemmdum eða dauða.
SUMMARY
A five year survey (1976-1981) was made of admissions
due to selfpoisoning to the Reykjavik City Hospital
Medical Department. A comparison was done with an