Læknablaðið - 15.08.1986, Side 42

178
LÆKNABLAÐIÐ
linga og hlutfall kynja. Einnig voru þræð-
ingaraðferðir og niðurstöður kannaðar
ásamt fylgikvillufn.
Við gagnasöfnun voru þræðingarskýrslur
lækna og hjúkrunarfræðinga kannaðar
ásamt röntgenlýsingum. Ef upplýsingar
fengust ekki þannig, voru sjúkraskrár yfir-
farnar.
Heimildum var safnað á staðlað form, sem
síðan var tölvuunnið hjá tölvudeild
Ríkisspítalanna.
NIÐURSTÖÐUR
Fjöldiþræðinga, kyn- og aldursdreifing. Alls
gengust 1809 einstaklingar undir þær 2.000
hjartaþræðingar, sem kannaðar voru, 509
konur (28,1%) og 1.300 karlar (71,9%). Eitt
hundrað sextíu og átta einstaklingar voru
þræddir oftar en einu sinni. Þar af voru 149
þræddir tvisvar, 16 þrisvar, tveir voru
þræddir fjórum sinnum og einn sjúklingur
var þræddur fimm sinnum.
Mynd 1 sýnir aldursdreifingu sjúkling-
anna. Þeir sem þræddir voru oftar en einu
sinni, eru tví-, þrí-, fjór- eða fimmtaldir,
eftir því sem við á hverju sinni.
Langflestir eða 658 (32,9%) voru á aldr-
inum 50-59 ára og 70,5% sjúklinganna voru
40-69 ára. Elsti sjúklingurinn reyndist vera
88 ára.
Alls voru 352 (17,5%) yngri en tvítugir
þegar rannsóknin var gerð.
Mynd 2 sýnir aldursdreifingu 219 sjúk-
linga (10,95%) yngri en 10 ára. Flest barn-
anna voru 5-9 ára gömul, en 29 börn
voru þrædd innan mánaðar frá fæðingu og
20 börn voru þrædd eins til 12 mánaða
gömul.
Mynd 3 sýnir árlegan fjölda þræðinga og
hlutfall kynja. Fyrstu 8 árin voru gerðar inn-
an við 100 þræðingar á ári en síðan hefur
þeim fjölgað mjög. Nær tvöföldun varð milli
áranna 1982 og 1983, fyrst og fremst vegna
aukningar kransæðaþraðinga.
Aðferðir. Þræðingaraferðum var skipt í
tvo flokka: Ástunguaðferð (percutan punc-
tion, Seldinger- eða Judkins-tækni) og
aðferð þar sem skorið var inn að æð í
staðdeyfingu, oftast frá olnbogabót (Sones-
aðferð).
Ástunguaðferðin var notuð i 69,1%
þræðinganna. Skorið var inn að æð í 24,8%
tilfella. Báðar aðferðirnar voru notaðar í
6.1% þræðinganna.
0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 6 069 70-79 80 B9 Vexs
Fig. 1. Number of patients undergoing cardiac cathe-
terization in various age groups.
Mynd 4 sýnir að fyrstu sjö árin var
síðarnefnda aðferðin meira notuð, en eftir
1977 náði ástunguaðferðin yfirhöndinni og
var orðin nær allsráðandi síðustu þrjú árin.
Gerð var 771 hægri hjartaþræðing
(38,5%), vinstri þræðingar voru 1.610
(80,5%), þar af var farið í gegnum sporgat
(foramen ovale) eða galla í sleglaskipt (sep-
tum interventriculare) hjartans í 134 tilfellum
og 1.262 kransæðaþræðingar voru fram-
kvæmdar. í 260 tilvikum var bæði gerð
hægri og vinstri hjartaþræðing.
Fylgikvillar. Gerðar voru 1.832 hjarta-
þræðingar (91,15%) án nokkurra fylgikvilla,
en fylgikvillar komu fram við 177 þræðing-
ar. í 150 tilvikum voru fylgikvillar minni
háttar; sjúklingar fengu brjóstverk, vægt
blóðþrýstingsfall, óverulega hjartsláttaró-
reglu eða blæðingu frá stungustað. í öllum
þessum tilfellum þurfti engra aðgerða við og
verður því ekki gerð nánari grein fyrir þeim.
í 27 þræðingum komu fyrir alvarlegir
fylgikvillar, sbr. töflu I.
Dauðsföll voru fjögur. Þar af var eitt eftir
kransæðaþræðingu, en þrír nýburar létust.
Þeir fóru allir í hartaþræðingu vegna gruns
um víxlun (transposition) á stóru æðunum.
Tvö þessara barna fóru í hjartastopp og dóu
í þræðingu, annað þeirra áður en unnt var að
rjúfa gáttaskiptina (septotomy). Þriðja barn-
ið reyndist hafa viðvarandi fósturblóðrás
(persistent foetal circulation), en við inn-
dælingu í vinstri slegil fór skuggaefnið yfir
í hjartavöðva og gollurshús. Barnið hafði
einnig sýkingu í lungum og jákvæðar
blóðræktanir, (blóðleysandi streptókokkar).