Læknablaðið - 15.02.1992, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
51
Fig. 1. Case No. 3. Mucinous
adenocarcinoma. Well
differentialed tumour islands
floating in an abundant
mucinous stroma (H&E
x200).
Fig. 2. Case No. 2.
Moderately well differentiated
adenocarcinoma (H&E x!30).
er krabbameinum af þekjuuppruna í botnlanga
skipt í þrjá undirflokka (2) (tafla 1). Fimm
sjúklinganna í þessari rannsókn voru með
slímmyndandi kirtlakrabbamein (mynd 1),
þrír með kirtlakrabbamein (mynd 2) þar sem
í einu þeirra sást flöguþekjusérhæfing. Það
síðastnefnda er mjög sjaldgæf tegund æxlis í
botnlanga en þó þekkt (20). Öll æxlin nema
það síðasttalda voru vel eða miðlungi vel
sérhæfð.
Bráð botnlangabólga er algengasta fyrsta
einkenni og sést í 30-90% sjúklinga en
vegna lítils holrýmis botnlangans getur lítill
æxlisvöxtur snemma valdið slíkum einkennum
(6,7,13,16,17). Næst algengasta einkennið
er fyrirferð á botnlangastað. Sjaldgæfari
einkenni eru gamastífla, kviðarholsvökvi,
þyngdartap, blæðing frá meltingarfærum,
blóðmiga o.fl. (12,15). í okkar rannsókn var
botnlanginn tekinn hjá fjórum sjúklingum
(50%) vegna gruns um bráða botnlangabólgu
þar sem einkenni höfðu staðið í einn til 10
daga. Hjá tveimur þeirra fannst fyrirferð á
botnlangastað. Við smásjárskoðun var bráð
bólga staðfest hjá þremur og í þeim fjórða
sást drep í botnlanganum. Fjórir sjúklinganna
(50%) vom með útbreitt krabbamein af
óþekktum uppruna. Hjá þremur þeirra (nr. 3, 4
og 8) fannst uppruni æxlisins ekki fyrr en við
kmfningu en hjá þeim fjórða (nr. 5) í aðgerð
sem hann fór í vegna bráðra kviðverkja. Hjá
þeim síðastnefnda fannst einnig tveggja til
þriggja mm krabbalíkiæxli í botnlanganum.