Læknablaðið - 15.10.1992, Side 39

LÆKNABLAÐIÐ
345
Table VI. Prevalence of RA in relation to the number of elevated RF isotypes.
Number Prevalence
with RA of RA {%)
No RF isotype elevated (n=194)...................................................... 7 (3.6)
One RF isotype elevated (n=64) ..................................................... 3 (4.7)
Two RF isotypes elevated (n=50) ................................................... 15 (30.0)
Three RF isotypes elevated (n=21) .................................................. 8 (38.1)
Table VII. Development of RA during the study period in relation to RF findings in blood samples collected between
1974 and 1983.
Developed RA during study period
RF isotypes Number Percent Significance§ Incidence*
IgM RF elevated (n=61) 3 (4.9) N.S. 53
IgG RF elevated (n-43) 3 (7.0) P=0.0499 75
IgA RF elevated (n-53) 4 (7.5) P=0.0298 81
§ Significance compared with the 94 individuals who did not have elevated RF.
* New cases per 10.000 individuals / year.
tíma sýndi að 94 höfðu þá haft eðlilegt
magn gigtarþátta en 61 hafði hækkun á IgM
RF, 43 á IgG RF og 53 á IgA RF. Þegar
framhaldsrannsóknin fór fram árið 1987
uppfylltu fimm þeirra greiningarskilmerki fyrir
líklegri eða ákveðinni iktsýki og höfðu þeir
allir haft gigtarþáttahækkun áður en einkenni
iktsýkinnar gerðu vart við sig. Þannig fengu
4,9% (3/61) einkennalausra einstaklinga,
sem höfðu hækkun á IgM RF, iktsýki á
rannsóknartímabilinu, 7,0% (3/43) þeirra sem
höfðu IgG RF hækkun og 7,5% (4/53) þeirra
sem voru með hækkun á IgA RF (tafla VII).
Einkennalausir einstaklingar með hækkun á
IgA RF eða IgG RF reyndust þannig vera í
marktækt meiri áhættu á að fá iktsýki ef borið
var saman við þá 94 einstaklinga sem ekki
höfðu hækkun á gigtarþáttum.
UMRÆÐA
Niðurstöður þessarar rannsóknar sýna að
algengi iktsýki er hæst í einstaklingum
með hækkun á tveimur eða þremur gerðum
gigtarþátta og hærri í tengslum við hækkun
á IgA RF eða IgG RF heldur en hækkun á
IgM RF. Algengi iktsýki í fólki með eðlilegt
magn gigtarþátta var 3,6% og var þannig
nokkru lægra en fundist hefur í ýmsum
erlendum rannsóknum (20-23) þar sem fólk
var ekki flokkað eftir því hvort gigtarþættir
voru hækkaðir eða ekki. A móti kemur að
iktsýki var í rannsókn okkar allt að 10 sinnum
algengari í fólki með hækkun á gigtarþáttum.
Þegar tillit er tekið til þessa má telja líklegt að
iktsýki sé álíka algeng á Islandi og til dæmis í
Finnlandi (20) og Bandaríkjunum (21).
Flestir iktsýkissjúklingar voru með hækkun
á bæði IgM RF og IgA RF og er það
svipað og fundist hefur í sumum öðrum
rannsóknum (24,25) þótt ekki sé það einhlítt
(26). Athyglisvert er að mun betri fylgni var
milli magns af IgA og IgG RF og magns IgA
og IgM RF heldur en milli magns af IgM og
IgG RF. Vegna þess að IgM RF er oftast á
fimmgildu formi (pentamer) og getur þannig
bundið mest IgG, hefði fyrirfram mátt búast
við betri fylgni milli magns þessara tveggja
gerða gigtarþátta. Hugsanleg skýring getur
verið sú að IgG RF og IgA RF séu sterkari
merki um iktsýki og að magn þeirra fylgist
að. IgM RF virðist hins vegar vera ósértækari
með tilliti til iktsýki.
Fyrri rannsóknir hafa sýnt að gigtarþættir
geta hækkað mörgum árum áður en liðbólgur
gera vart við sig (12,14) og eru oftast
sömu gerðir gigtarþátta hækkaðar fyrir og
eftir að iktsýkin gerir vart við sig (13).
Niðurstöður okkar staðfesta þetta en benda
jafnframt á að hækkun á IgA RF geti haft
sérstaka þýðingu að þessu leyti. Aho og
samverkamenn (14) hafa áætlað að um það
bil 5,0% af einkennalausum einstaklingum
með hækkaða gigtarþætti samkvæmt latex
prófi fái síðar iktsýki og niðurstöður okkar
styðja þá tilgátu, þar sem 5-7,5% einstaklinga
með gigtarþáttahækkanir fengu iktsýki á
rannsóknartímabilinu.