Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.05.1993, Blaðsíða 33

Læknablaðið - 15.05.1993, Blaðsíða 33
LÆKNABLAÐIÐ 203 reiknað samkvæmt formúlu fyrir sporbaug: R = AxBxCx 0,5233, þar sem 0,5233 = 3/4 x 7r. Þessi formúla gefur niðurstöðu nálægt raunverulegu rúmmáli legsins (1). Mesta þykkt legslímu eða leghols í lang- og þvermynd var mæld (mælt yfir leghol og báða fleti legslímu). Þar sem ómþétt svæði virtust til staðar í legi voru þau mæld í þremur víddum. Skoðunin var endurtekin á 14. degi að meðaltali (13.-16. dagur). Nokkrar konur, sem höfðu innihald í legi í seinni skoðun, voru beðnar um að koma í þriðja sinn. Fyrir fyrstu skoðunina var hún útskýrð fyrir öllum konunum og samþykki þeirra fengið. Einnig fékkst samþykki siðanefndar Læknaráðs Landspítalans. Viðmiðunargildi (meðaltal (M) og staðalfrávik (SF)) og breytingar á legstærð frá fimmta til 14. dags voru reiknuð fyrir fjölbyrjur og frumbyrjur. Pöruð t-próf og Wilcoxon próf (marktækni miðuð við 5% líkur) voru notuð til að bera saman mælingar á legstærð hjá frumbyrjum og fjölbyrjum á milli fimmta og 14. dags skoðunar. NIÐURSTÖÐUR Konur vistuðust á deildinni vegna blæðinga í sængurlegu (34/48 eða 71%), gruns um sýkingu eða fylgjuleifar í legi. Af þeim sem blæddi fóru 33 í ómskoðun. í útskaf fóru 38 (79%). Sýni var sent í vefjagreiningu frá 17 konum og reyndust 14 vera með fylgjuleifar samkvæmt vefjagreiningu (41% þeirra sem lögðust inn vegna blæðinga). Niðurstöður legmælinga á fimmta og 14. degi eru sýndar í töflum 1 og II. Marktæk minnkun var á stærð legs frá fyrri að seinni mælingu hjá frumbyrjum (t=l 1,3; df 19; p<0,0001) og fjölbyrjum (t=13,2; df 19; p<0,0001). Breyting á rúmmáli frá fyrri að seinni skoðun er sýnd á mynd og nam að meðaltali 443 ml (bil 154-833 ml). Ekki var marktækur munur á stærðarmælingum legs hjá frumbyrjum og fjölbyrjum. í 36 tilvikum virtist leghol vera tómt á fimmta degi, en hjá tveimur konum var ómsnautt innihald í legi og hjá tveimur var það ómþétt. Hjá þeim sem ekki voru með innihald í legholi var legslímhúð með mestu þykkt frá 6-12 mm. Hjá 12 konum sást ekki ómsnautt innihald við fyrstu skoðunina, en var til staðar tveimur vikum eftir fæðingu. Þrjár konur höfðu ómnkt innihald í legholi. Hjá tveimur var það horfið í seinni skoðun, en hjá einni, sem skoðuð var í þriðja sinn á 18. degi, var það enn til staðar. Ekki var marktækur munur (Wilcoxon próf) á rúmmáli legs á 14. degi hjá þeim konum, þar sem innihald var í legi (M 330 ml, SF 84,5 inl) og þar sem það var ekki (M 296 ml, SF 84,5 ml), né heldur á breytingum á rúmmáli hjá þeim konum þar sem leg virtist tómt við síðari skoðun (M 395 ml, SF 149 ml) og þar sem innihald sást (M 453 ml, SF 158 ml) (t= 1,09, df 37). UMRÆÐA Blæðing í sængurlegu er fremur algengt vandamál. í afturvirkri athugun okkar fannst að nærfellt ein kona fór í aðgerð á Kvennadeild Landspítalans í hverri viku vegna blæðinga í sængurlegu (1,6% kvenna sem fæddu í Reykjavík á árinu 1991). Þessi tíðni er svipuð og lýst hefur verið annars staðar (2). Enn aðrar konur hafa einkenni sem bent gætu til óeðlilegs innihalds í legi, en eru ekki taldar þurfa aðgerð. Konumar eru nú iðulega sendar í ómskoðun til að athuga hvort fylgjuleifar sjáist í leginu. Hinsvegar eru ekki til ákveðnar reglur um hvernig túlka eigi ómmyndirnar. Utskaf á sængurlegutíma er ekki án áhættu (3). Því væri gott að bæta leiðir til að meta sjúkdómsástand í legi eftir fæðingu og geta þar með oftar komist hjá aðgerð. Omskoðun ætti að veita verulegar viðbótarupplýsingar í þessu skyni. Omskoðunarútliti legs og legslímu eftir fæðingu hefur verið lýst og bent á notagildi ómskoðunar við blæðingu eftir fæðingu og greiningu á fylgjuleifum í legholi (4,5). Meðal kvenna sem skoðaðar voru vegna blæðinga í sængurlegu leiddi ómskoðunin til ofgreiningar á sjúkdómsástandinu »retentio post partum« (17% falskt jákvæðar niðurstöður), en falskt neikvæðar skoðanir voru sjaldgæfar (5). Eðlilegu legi og ómskoðunarummerkjum við blæðingu í sængurlegu (secondary postpartum haemorrhage) hefur verið lýst á fyrstu þremur dögum eftir fæðingu. I lítilli athugun reyndist ekki vera munur á stærð og lögun legs hjá konum með og án sjúkdómseinkenna (6). Athugun á samdrætti legs á fyrstu vikum eftir fæðingu með einni mynd í þykktarskurði (sagittal plane) gaf til kynna að legið minnkaði hratt eftir fæðingu, það er um 31% á fyrstu viku og 48% á

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.