Læknablaðið - 15.05.1993, Blaðsíða 38

208
LÆKNABLAÐIÐ
viðurkenningu á prófskírteinum, vottorðum
og öðrum vitnisburði um hæfni í því skyni
að auðvelda mönnum að hefja og stunda
sjálfstæða atvinnustarfsemi. Varðandi
lækningar, skyld störf og lyfjafræðistörf er
orðalagið þó fortakslausara því samkvæmt 3.
mgr. sömu greinar skal aflétta hömlum á þessu
sviði.
Af orðanna hljóðan er skýrt að 57. gr. Rs á
eingöngu við um sjálfstæða atvinnustarfsemi.
Engin sambærileg heimild er um setningu
tilskipana um gagnkvæma viðurkenningu
eða samræmda menntun launafólks. Það
væri hins vegar óeðlilegt og ósanngjamt ef
ein og sama menntunin fengi mismunandi
meðferð eftir því hvort einstaklingurinn
starfar sjálfstætt eður ei. Þetta á ekki síst
við í ljósi þess að mismunandi er eftir
starfsgreinum í hvaða mæli unnt er að starfa
sjálfstætt. Evrópubandalagið ákvað því að
rýmka þessar heimildir þannig að þær næðu
einnig til launafólks. Þessi rýmkandi túlkun
hefur verið byggð á 49. gr. Rs sem gefur
ráðinu heimild til að gefa út tilskipanir eða
reglugerðir til að koma smám saman á frjálsri
för launþega og 235. gr. Rs sem veitir ráðinu
heimild til að gefa út reglur þegar sáttmálann
skortir nægilegar heimildir en aðgerðir
eru nauðsynlegar til að ná einhverjum af
markmiðum bandalagsins varðandi starfsemi
hins sameiginlega markaðar. I seinni tíð hafa
tilskipanir um þessi efni nánast eingöngu
vísað til 49. gr. Rs. í árslok 1990 höfðu
verið settar 12 tilskipanir um gagnkvæma
viðurkenningu.
Millibilsástandstilskipanir: Engar
millibilsástandstilskipanir hafa verið settar
frá árinu 1982 en samtals urðu þær 13
talsins. Þessi flokkur tilskipana studdist
við 57. og 66. gr. Rs. Markmið þeirra var
að auðvelda þjónustustarfsemi þangað til
raunverulegri samræmingu hefði verið hrint í
framkvæmd. Þessum tilskipunum var ætlað að
auðvelda borgurum aðildarríkjanna að starfa
í aðildarríkjum sem gerðu menntunarkröfur.
Með þeim var viðurkennt að sjálfstætt
starf eða starf í ábyrgðarstöðu í tiltekinni
starfsgrein um ákveðinn tíma, venjulega
þrjú til sex ár væri nægjanleg sönnun
þess að viðkomandi kynni til starfans. 1
fjölmörgum tilfellum varð niðurstaðan sú, að
millibilsástandstilskipanirnar fólu í sér hina
endanlegu samræmingu þar sem frekari áform
um samræmingu reyndust ekki fyrir hendi eða
framkvæmd þeirra ekki fyrirsjáanleg í nánustu
framtíð.
ÞRÓUN TILSKIPANA EB UM
GAGNKVÆMA VIÐURKENNINGU
PRÓFA OG PRÓFSKÍRTEINA
Samræming menntunarkrafna og gagnkvæin
viðurkenning prófskírteina og prófa eru grein
á sama meiði, því að gagnkvæm viðurkenning
prófa byggir á þeirri forsendu að ákveðið
samræmi sé í þeirri menntun sem skal
viðurkenna.
Eins og áður var getið hefur EB lagt mikla
vinnu í gagnkvæma viðurkenningu prófa
og prófskírteina á undanförnum árum og
áratugum. Þetta starf hefur þróast með
ákveðnum hætti. Greina iná á milli þriggja
stiga í þessari þróun.
Fyrsta stigið var samræming menntunar og
var það meginviðfangsefni eldri tilskipana
Ráðherraráðs EB á þessu sviði. Þessar
tilskipanir tilgreina hvaða námsefni skuli
farið yfir og jafnvel fjölda kennslustunda í
hverri einstakri námsgrein. Þessi vinnubrögð
leiddu af sér tvennt, annars vegar umtalsverða
tæknilega örðugleika og hins vegar var
óttast að tilskipanir af þessu tagi kynnu að
hindra eðlilega þróun náms. Það var því talið
nauðsynlegt að grípa til annarra aðferða.
Næsta stig þróunarinnar var framhald
ályktunar menntamálaráðherra EB frá 6.
júní 1974 og í samræmi við hana hafa verið
settar tilskipanir um lágmarkskröfur. Þar
hefur einnig verið tilgreind sú menntun í
aðildarríkjunum sem skuli viðurkenna og
hvaða lágmarkskröfur eru gerðar til þessarar
menntunar. Þessi hópur tilskipana hefur veitt
aðildarríkjunum aukið frelsi til að ákveða
innihald menntunar en tryggt þeim um
leið gæði sambærilegrar menntunar í öðru
aðildarríki.
Þriðja stiginu var náð á árinu 1988 með
samþykkt tilskipunar um almennt kerfi til
viðurkenningar á prófskírteinum, sem veitt eru
að lokinni sérfræðimenntun og starfsþjálfun á
æðra skólastigi sem staðið hefur að minnsta
kosti í þrjú ár (89/47/EBE). Þessi tilskipun
gekk í gildi í ársbyrjun 1991 og því hefur lítil