Læknablaðið - 15.06.1996, Blaðsíða 16

444
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
lingar höfðu lagþrýsting <95 mmHg á meðferð
50 mg kaptópríls + 12,5 mg hýdróklórtíasíðs og
17 sjúklingar á meðferð 25 mg kaptópríls +
12,5 mg hýdróklórtíasíðs. Allan meðferðartím-
ann voru síðan kaptópríl skammtarnir óbreytt-
ir. Sjúklingum var skipt í tvo hópa sem fengu
ýmist 12,5 eða 6,25 mg af hýdróklórtíasíði í
fjórar vikur, en síðan var hópunum víxlað og
meðferð haldið áfram aðrar fjórar vikur. Að
lokum var sýndarlyf gefið í stað hýdróklórtías-
íðs í fjórar vikur.
Niðurstöður: í samanburði við sýndarlyf
lækkaði blóðþrýstingur um 5/3 mmHg við 6,25
mg hýdróklórtíasíðs, en þessi mismunur var
ekki marktækur. Hins vegar lækkaði 12,5 mg
skammtur af hýdróklórtíasíði blóðþrýsting
marktækt í samanburði við sýndarlyf (9/7
mmHg, p <0,02) og slagþrýstingur í liggjandi
stöðu var sömuleiðis marktækt lægri á 12,5 mg
af hýdróklórtíasíði, en 6,25 mg (p <0,02).
Meðalkalíumgildi í sermi lækkuðu marktækt á
12,5 mg hýdróklórtíasíðs, en aðeins tveir sjúk-
lingar höfðu kalíumgildi <3,5 mmól/1 og eng-
inn <3,0 mmól/1. Engin marktæk breyting varð
á kreatmíngildum í sermi. Engin marktæk
aukning varð á hjáverkunum á hýdróklórtía-
síði + kaptóprfli í samanburði við sýndarlyf +
kaptóprfl.
Ályktun: Þessi rannsókn og fyrri rannsóknir
okkar benda til að hæfilegur skammtur af hýd-
róklórtíasíði í samsetningu með kaptóprfli við
vægum háþrýstingi sé um það bil 12,5 mg. Ekki
er útilokað að 6,25 mg hafi væg áhrif til lækk-
unar háþrýstings, en slflc áhrif eru líklega
óveruleg.
Inngangur
Eins og fram kom í fyrri grein okkar (1) er á
ýmsan hátt heppilegt að sameina notkun an-
gíótensín ummyndunarblokka og tíasíð þvag-
ræsilyfja við háþrýstingi. Tíasíðgjöf hefur í för
með sér ræsingu á renín angíótensín kerfinu
sem dregur úr virkni slíkra lyfja, en því ferli má
andæfa með notkun angíótensín ummyndunar-
blokka. Neikvæð áhrif tíasíða á efnaskipti eru
vel þekkt, svo sem lág kalíumgildi og skert
sykurþol. Þau eru að vísu væg við lágskammta
notkun tíasíða, en angíótensín ummyndunar-
blokkar andæfa hvoru tveggja (2). Reyndar
telja flestir angíótensín ummyndunarblokka
ákjósanlega þegar saman fer skert sykurþol
eða insúlín óháð sykursýki annars vegar og
háþrýstingur hins vegar (3).
Mikilvæg rök hníga að því að nota öll
háþrýstingslyf og einkum tíasíð í sem lægstum
skömmtum. Hjáverkanir tíasíða verða því tíð-
ari þeim mun hærri sem skammtarnir eru.
Rannsóknir hafa sýnt að með notkun angíó-
tensín ummyndunarblokka og þvagræsilyfja
samtímis fæst meiri lækkun á blóðþrýstingi en
ef lyfin eru gefin sitt í hvoru lagi. Fyrri rann-
sókn okkar beindist að enalaprfli og hýdróklór-
tíasíði og kom í ljós að lítill ávinningur fólst í að
auka skammta enalaprfls og hýdróklórtíasíðs
umfram 10 mg og 12,5 mg. Sú spurning vaknaði
hvort unnt væri að lækka skammta hýdróklór-
tíasíðs enn frekar. Fáar rannsóknir hafa beinst
að þessu (4), en þó hefur virst sem 6,25 mg
skammturinn væri virkur. Rannsókn okkar nú
beindist því að því að finna lægsta nothæfan
skammt hýdróklórtíasíðs með kaptóprfli í
meðferð vægs háþrýstings.
Efniviður og aðferðir
Til rannsóknar völdust 25 sjúklingar sem
voru í eftirliti á göngudeild Landspítalans
vegna háþrýstings. Meðalaldur þeirra var 63 ár
(staðalfrávik 13 ár) og meðalþyngd 93,3 ± 16,5
kg. Allir höfðu þeir lagþrýsting >95 mmHg við
að minnsta kosti þrjár mælingar án lyfja. Uti-
lokaðir frá rannsókninni voru sjúklingur sem
höfðu ofnæmi fyrir kaptópríli eða hýdróklór-
tíasíði, þörf fyrir önnur lyf, skerta nýrna- eða
lifrarstarfsemi, þvagsýrugigt eða lágt kalíum í
blóði. Áður en lyfjataka hófst voru sjúkling-
arnir lyfjalausir í að minnsta kosti fjórar vikur.
Við heimsókn að loknum fjórum vikum var
blóðþrýstingur mældur í liggjandi og standandi
stöðu, mælt var kalíum og kreatínín í sermi og
kalíum í morgunþvagi.
Blóðþrýstingur þátttakenda var mældur
með kvikasilfursmæli liggjandi, eftir þrjár mín-
útur í standandi stöðu og eftir fimm mínútna
hvfld. Fimmta hljóð Korotkoffs var notað til
marks um lagþrýsting. Sami hjúkrunarfræðing-
ur framkvæmdi allar mælingarnar.
Rannsóknin skiptist í þrjá hluta (mynd 1).
Hinn fyrsti beindist að því að finna þann
skammt af kaptóprfli sem ásamt 12,5 mg af
hýdróklórtíasíði dugði til að lækka lagþrýsting
niður fyrir 95 mmHg. Fyrst voru gefin 25 mg af
kaptópríli auk tíasíðs, en skammturinn aukinn
í 50 mg ef blóðþrýstingur fór ekki niður fyrir
fyrrgreind mörk eftir fjögurra vikna lyfjatöku.
í öðrum hluta rannsóknarinnar héldu sjúkling-
arnir áfram að taka þann skammt af kaptóprfli