Kjarninn - 05.06.2014, Side 59

50/51 áLit
afglæpun, lögleiðing og pennastrik
Mikið fer fyrir að ekki sé gerður munur á afglæpun og
lögleiðingu þegar umræðan fer inn á þessa braut. Í sem
skemmstu máli felur afglæpun í sér að einkaneysla fólks sé
ekki ólögleg en að sala og dreifing efna sé enn ólögleg. Lög-
leiðing felur hins vegar í sér að ríkið taki yfir kaup og sölu
á eiturlyfjum. Þessu er iðulega blandað saman í umræðunni
hér. Það fer ekki heldur mikið fyrir umfangi þess að breyta
stefnu í fíkniefnamálum heldur er þetta látið hljóma eins og
um eitt pennastrik í lagabálknum sé að ræða.
hugmyndafræði samfélags
Í Portúgal hefur afglæpun eiturlyfja gengið hvað lengst. Öll
eiturlyf hafa verið afglæpavædd og þar með er einkaneysla
á öllum eiturlyfjum leyfileg. Þetta er þó ýmsum ann mörkum
háð, þar sem markmið stefnunnar er skaðaminnkun. Það
er að segja, þetta byggir á mannúðar-
sjónarmiðum en ekki frelsi einstaklingsins
til að fá sér eiturlyf þegar hann lystir. Í
Portúgal ríkti ófremdarástand og var far-
aldur í heróín neyslu sem dró fólk til dauða
auk þess sem smitum HIV fjölgaði gífurlega.
Það tók yfirvöld tíu ár að þróa stefnu til þess
að takast á við þennan vanda. Mannúðar-
sjónarmið og skaðaminnkandi nálgun eru
leiðarstef afglæpunarinnar. Öflugt velferðar-
kerfi hefur verið byggt upp og öryggisnet
fyrir einstaklinga sem á hjálp þurfa að
halda. Áherslan er einnig á að fólk fari í
meðferð, komist í viðeigandi úrræði að meðferð lokinni eða
að fólk haldi neyslu sinni áfram en fái aðstoð við að halda
skaða hennar í lágmarki. Hugmyndin er endurhæfing til að
gera fólk kleift að taka þátt í samfélaginu.
vandinn á íslandi
Hér er tölum fleygt fram um að svo og svo margir neyti
eiturlyfja og að þetta gangi ekki og það þurfi að breyta
„Í Portúgal hefur
afglæpun eitur-
lyfja gengið hvað
lengst. Öll eiturlyf
hafa verið afglæpa-
vædd og þar með
er einkaneysla
á öllum eitur-
lyfjum leyfileg.“