Þjóðhagsreikningar 1945-1992 - 01.08.1994, Blaðsíða 59

gert fyrir hverja atvinnugrein fyrir sig. Þessi breyting var gerð alveg aftur til ársins 1973
sem er upphafsár framleiðslureikninga.
5.3 Heimildir og áætlunaraðferðir fyrir einstakar atvinnugreinar
Hér á eftir verður stuttlega lýst áætlunaraðferðum við gerð framleiðslureikninga íyrir
einstakar atvinnugreinar og jafnframt getið helstu heimilda í hverju tilviki. Tilvitnanir í
atvinnugreinanúmer eiga við tveggja stafa ISIC-flokkunina, nema annað sé tekið fram.
Tölulegar niðurstöður eru alla jafna birtar samkvæmt þeirri flokkun í þessari skýrslu. En
í töflu 4.1 er hins vegar birt frekari sundurliðun vergra þáttatekna í hverjum tveggja
stafa ISIC-flokki, og miðast sú sundurliðun í flestum tilvikum við þriggja stafa atvinnu-
greinaflokkun Hagstofunnar.
5.3.1 Landbúnaóur (atv.gr. 11)
Á árinu 1992 kom út fyrsta og til þessa eina skýrsla Þjóðhagsstofnunar um land-
búnað, Landbunaður 1945-1989. Þar er meðal annars að finna rekstraryfirlit einstakra
búgreina 1979-1988 en þetta efni myndar stofninn í framleiðslureikninga þessi ár.
Svipað efni var unnið fyrir fyrri ár, þ.e. 1973-1978, þótt aðgreiningin milli búgreina,
þ.e. milli almenns búrekstrar, alifuglabúa, svínabúa o.fl. hafi ekki verið talin það traust
að fært þætti að birta hana sérstaklega. Framleiðslureikningamir í þessari skýrslu eru
síðan gerðir á grundvelli þessara rekstraryfirlita en að teknu tilliti til þeirra breytinga
sem gera þarf á rekstraryfirlitunum til þess að laga þau að framleiðslureikningunum.
Heimildimar við gerð rekstraryfirlitanna í landbúnaði eru margvíslegar. Ein megin-
heimildin um almennan búrekstur, þ.e. kúabú og sauðfjárbú, voru ársskýrslur Búreikn-
ingastofu landbúnaðarins fram til ársins 1989. Frá 1990 hefur verið byggt á úrvinnslu
Hagþjónustu landbúnaðarins úr búreikningum fyrir almennan búrekstur en heimildir um
aukabúgreinar byggja á skattframtölum bænda sem Hagþjónustan annast nú einnig úr-
vinnslu á. Þessar skýrslur sýna m.a. sundurliðaðar framleiðslutekjur og rekstrarkostnað
meðaibús. Meðalbúið er síðan fært upp í heildarstærð á grundvelli skýrslna, frá Fram-
Ieiðsluráði landbúnaðarins og áætlunum Þjóðhagsstofnunar um heildarframleiðslu bú-
vöru á öllu landinu.
Skýrslur Búreikningastofunnar náðu þó aðeins til almenns búrekstrar en ekki til
aukabúgreina eins og alifuglabúa, svínabúa, loðdýrabúa og garðyrkju- og gróðurhúsa-
búa. Úr því var bætt með því að Þjóðhagsstofnun tók úrtök úr skattframtölum í þessum
atvinnugreinum sem síðan voru færð upp í heildarstærðir á grundvelli áætlana stofn-
unarinnar um heildarframleiðslu og tekjur í þessum greinum. Frá og með árinu 1990
hefur Hagþjónusta landbúnaðarins einnig tekið að sér úrvinnslu úr skattframtölum í
aukabúgreinunum en Þjóðhagsstofnun annast uppfærslu reikninganna til heildarstærða
eins og áður.
Upplýsingar um framleiðslustyrki í landbúnaði eru fengnar frá Ríkisbókhaldi en
Þjóðhagsstofnun flokkar þessa styrki niður á atvinnugreinar eftir því hver fær styrkina í
hendur. Fram til ársins 1992 var megin hluti styrkja sem tengdust landbúnaði greiddur
til vinnslustöðvanna þ.e. til mjólkurbúanna og sláturhúsanna og eru styrkimir því færðir
57