Þjóðhagsreikningar 1945-1992 - 01.08.1994, Blaðsíða 66
þeirri þjónustu, sem greinin veitir. Til þess að jafna út slíkar sveiflur kæmi til álita að
taka meðaltal tjónabóta nokkur ár á sambærilegu verði. Slík leiðrétting er þó ekki gerð
hér.
5.3.13. Fasteignare/cstur ogþjónusta við atvinnurekstur (atv.gr. 83)
Til þessarar greinar telst fasteignarekstur og ýmis þjónusta við atvinnurekstur, svo
sem bókhalds- og lögfræðiþjónusta, starfsemi verkfræðistofa, hugbúnaðarþjónusta,
auglýsingastofur, Qölritun o.fl. Heimildir um aðrar greinar en fasteignarekstur er að
finna í atvinnuvegaskýrslum Þjóðhagsstofnunar.
Fasteignarekstur tekur til notkunar á íbúðarhúsnæði, hvort sem húsnæðið er leigt út
eða eigandi notar það sjálfur, svo og til útleigu atvinnuhúsnæðis og véla.
Framleiðsluvirði útleigðs atvinnuhúsnæðis og véla telst vera summa gjaldfærðrar
leigu hjá öðrum atvinnugreinum. Laun eru áætluð með hliðsjón af launamiðaskýrslum
en rekstrarafgangur og afskriftir eru hvort um sig áætluð 15% af framleiðsluvirði.
Framleiðsluvirði íbúðarhúsnæðis er reiknað leiguígildi alls íbúðarhúsnæðis í landinu,
hvort sem eigandi notar það sjálfur eða leigir það út. Leiguígildið má í aðalatriðum
áætla eftir tveimur aðferðum. Önnur aðferðin gerir ráð fyrir því, að leiguígildi alls hús-
næðis sé áætlað eftir markaðsleigu þess hluta íbúðarhúsnæðis, sem leigt er á almennum
markaði. Hin aðferðin byggir á áætlunum um tilkostnað við rekstur íbúðarhúsnæðisins
svo sem um viðhald, tryggingar, fasteignagjöld o.fl. Þessi tilkostnaður, að viðbættri
eðlilegri ávöxtun þess Qármagns sem bundið er í húsnæðinu, er þá jafn framleiðslu-
virðinu. Hér hefur fýrri aðferðinni verið fylgt fyrir árin 1971-1976, en sérstök athugun
hafði leitt í ljós að niðurstöður seinni aðferðarinnar gáfu mjög áþekka niðurstöðu með
einni undantekningu þó. Frá árinu 1977 hefur síðari aðferðin hins vegar verið notuð
enda verður að telja að upplýsingar um markaðsleigu hérlendis hljóti að verða ótraust
vísbending við mat á heildar leiguígildinu vegna þess hve leigumarkaðurinn er lítill
hluti heildarinnar. Sem dæmi um þetta má nefna að í neyslukönnun Hagstofunnar 1990
voru tæplega 89% þeirra heimila sem þátt tóku í könnuninni í eigin húsnæði. I hlið-
stæðri könnun 1985-1986 var hlutfallið um 88%.
Aðfanga- og vinnsluvirðisþættir vegna íbúðarhúsnæðis eru áætlaðir á grundvelli
ýmissa heimilda. Meðal annars er byggt á upplýsingum frá trygginga-félögunum um
skyldutryggingar og frjálsar tryggingar fasteigna. Ur sveitarsjóðareikningum Hagstof-
unnar og reikningum Gjaldheimtunnar fengust upplýsingar um fasteignagjöld o.fl. Af-
skriftir eru áætlaðar 2,4% af Qármunaeign þjóðarinnar í íbúðarhúsnæði og rekstrar-
afgangur rúmlega 3,5% af sama stofni. Sérstök athygli skal vakin á því, að rekstrar-
afgangur í þessari grein er, með sama hætti og framleiðsluvirðið, hrein reiknuð stærð og
felur ekki í sér greiðslustrauma nema íbúðarhúsnæðið sé í reynd leigt út og greiðsla
komi fyrir.
Eins og fram kemur annars staðar í þessu riti hefur Qármunamyndun og ljármuna-
eign í íbúðarhúsnæði nú verið endurskoðuð og hækka matsfjárhæðir verulega. Ein af-
leiðing þessa er að reiknað leiguígildi íbúðarhúsnæðis og þar með framleiðslu-
reikningurinn stækkar einnig alveg frá 1973.
64