Búskapur hins opinbera 1993-1994 - 01.03.1995, Síða 19

14*/2 milljarður króna til þeirrar starfsemi eða 3,4% af landsframleiðslu. Hirfélags-
lega þjónusta, þ.e. fræðslu-, heilbrigðis-, velferðar-, skipulags- og menningarmál,
tekur til sín bróðurpartinn af útgjöldum hins opinbera, eða um þrjá fímmtu hluta sem
svara til 24*/2% af landsframleiðslu. Þar vega almannatryggingar og velferðarmál lang
þyngst, en til þeirra runnu um 37 milljarðar króna á árinu 1993 sem mælist um 22%
útgjalda hins opinbera. Sá málaflokkur hafa farið mjög vaxandi allra síðustu árin
vegna meðal annars aukins atvinnuleysis. Nokkru lægri fjárhæð er ráðstafað til
heilbrigðismála eða um 28'/2 milljarði króna árið 1993, en það svarar til um 17%
útgjalda hins opinbera. Þá koma fræðslumálin, sem kosta tæplega 21 milljarð króna á
árinu 1993 eða um 121 /2% af útgjöldum hins opinbera. Þessir þrír málaflokkar taka til
sín um helming útgjalda hins opinbera eða rúmlega 86 milljarða króna á árinu 1993.
Tafla 5.2 Meginmálaflokkar hins opinbera 1991-1994*
1991 í milljónum króna 1992 1993 Brt. 1994 1991 Hlutfall af VLF 1992 1993 1994
Stjórnsýsla 13.519 13.384 13.589 14.540 3,41 3,36 3,30 3,38
Félagsleg þjónusta 92.880 96.467 101.915 105.530 23,42 24,24 24,75 24,52
- þ.a. fræðslumál 20.192 20.696 20.755 21.431 5,09 5,20 5,04 4,98
- þ.a. heilbrigðismál 27.946 27.759 28.488 29.337 7,05 6,98 6,92 6,82
- þ.a. almannatr. og velferðarmál 32.150 34.538 37.093 38.248 8,11 8,68 9,01 8,89
Atvinnumál 32.962 32.442 29.701 29.226 8,31 8,15 7,21 6,79
Önnur opinber þjónusta 22.520 21.653 23.361 24.934 5.68 5,44 5.67 5.79
1 leildarúteiöld hins oninbcra 161.881 163.946 168 566 17Í.23H 40.81 41.20 40.94 40.49
*) Afskriftir taldar hér með.
Útgjöld hins opinbera til atvinnumála voru vel innan við fimmtungur opinberra
útgjalda árið 1993 eða um 30 milljarðar króna. En hlutdeild þeirra hefur þó farið
lækkandi síðustu árin, einkum vegna minni framlaga til landbúnaðarmála. Af útgjöld-
um til atvinnumála vega samgöngumálin þyngst, en til þeirra runnu um 14>/2 milljarð-
ur króna árið 1993. Þá vega landbúnaðarmálin einnig þungt, en 81/2 milljarður króna
fóru í þann málaflokk það ár. Að síðustu eru það önnur mál, sem eru um 14%
heildarútgjalda. Vaxtaútgjöldin skipta þar mestu máli.
Hér á eftir verður gerð nánari grein fyrir þremur stærstu viðfangsefnum hins
opinbera, þ.e. heilbrigðismálum, fræðslumálum og að síðustu almannatryggingum og
velferðarmálum.
5.1 Fræðslumál
I eftirfarandi töflu er að finna yfirlit um útgjöld hins opinbera til fræðslumála á
árabilinu 1991-1994. Rúmlega helmingur þessara útgjalda fer til grunnskólastigsins,
um 25% til framhaldsskóla og ríflega 13% til háskólastigs. Afgangurinn, sem er um
11%, fer til annarra fræðslumála, svo sem til námslána og stjómunarkostnaðar. í töflu
6.1 í töfluviðauka kemur fram að útgjöld til fræðslumála voru um 86 þúsund krónur
(verðlag 1994) á mann árið 1994. Þar af var kostnaður vegna grunnskóla um 41
þúsund krónur á mann, vegna framhaldsskóla um 20 þúsund krónur og vegna
háskólastigs um 11 þúsund krónur.
17