Búskapur hins opinbera 1995-1996 - 01.11.1997, Page 49

Til framhaldsskólastigsins telst einnig Qölbreytt flóra minni sérskóla sem bjóða upp
á margvíslegt nám, s.s. tónlistamám, dansnám, tölvunám, tungumálanám svo að
eitthvað sé nefnt. Flestir þessara skóla eru einkaskólar sem reknir eru samkvæmt
frjálsu beingreiðslukerfí. Sumir þeirra - aðallega tónlistarskólar - eru þó einnig reknir
samkvæmt þvinguðu samningskerfi (jafnvel þvinguðu samþættu kerfi) með verulegri
greiðsluþátttöku nemenda.
8.7.4 Æðra skólastig
Æðra skólastig eða fjórða skólastigið samanstendur annars vegar háskólastigi og
hins vegar af nokkrum sérskólum eða framhaldsdeildum sérskóla. Þessir sérskólar
veita yfirleitt starfsmenntun á svokölluðu ISCED 5 stigi40. Námsframboð sumra
þeirra teygir sig þó inn á háskólastigið þótt þeir veiti ekki háskólagráðu en stúdents-
prófs er krafist við inntöku. Á háskólastiginu er boðið upp á mikinn fjölda námsbrauta
og námsgráða. Sem dæmi má nefna að við Háskóla íslands er boðið upp á yfir 1100
mismunandi námskeið og yfir 50 mismunandi námsgráður. Námið teygir sig yfir allt
frá tveimur árum til sex ára. Mestur hluti þess leiðir til fyrstu háskólagráðu en einnig
er boðið upp á kandidatspróf og meistarapróf. Þá er möguleiki til viðbótar að Ijúka
doktorsnámi á sex árum á vissum námssviðum.
Flestir skólar á æðra skólastigi eru reknir samkvæmt þvinguðu samþættu kerfi þar
sem hið opinbera sér um reksturinn og fjármögnunina. Nemendur greiða þó lág innrit-
unargjöld. Allar meiriháttar ákvarðanir eru teknar af opinberum aðilum. Til eru þó á
þessu fræðslustigi einkaskólar sem reknir eru samkvæmt þvinguðu samningskerfi en
til viðbótar þeim samningsgreiðslum koma skólagjöld nemenda.
Á árinu 1995 stunduðu rúmlega sjö þúsund og fjögur hundruð nemendur nám á æðra
skólastigi eða um 9% nemendaQöldans. Séu nemendur erlendis taldir með - um
sautján hundruð að tölu - eru 11% nemenda á þessu skólastigi.
40
Alþjóðlegur staðall sem skilgreinir menntunarstig (sjá mynd 8.19).