Nýtt Helgafell - 01.04.1956, Blaðsíða 19

ALÞINGISHÁTÍÐIN 1430
13
Með þessum orðum lýkur greininni um
árið 1430, lýkur annálnum, er lokið hinm
fornu sagnritun fslendinga, sem haldizt
hafði óshtin í ýmsum myndum frá dög-
um Sæmundar og Ara, rúm 300 ár. —
Fer ekki aftur að örla á viðleitni til skrá-
setningar sögulegra heimilda á fslandi fyrr
en eftir nærfellt 'hálfa aðra öld.
IV
Það er haft eftir Albert Einstein, að
með tímanum verði mjög einfalt mál að
vita, hvort afstæðiskennmgu sinni sé vel
eða illa treystandi. Ef hún standist raun-
ína, megi liafa það til marks, að hann verði
kalfaður Þjúðverji í Þýzkalandi, en Gyð-
ingur í Frakklandi. Annars munu Þjúð-
verjar kalla 'hann Júða, en Frakkar þýzk-
an.
íslendingar geta með svipuðum hætti
haft það til merkis um mat fornra og nýrra
mennta sinna, hvað erlendum þjúðum hef-
ur verið tamast að nefna þær. Fornmennt-
unum hafa verið gefin ýnuss konar gælu-
nöfn í aðdáunar skym: Þær hafa verið kall-
aðar forno;ermanskar og germanskar , forn-
Þremur brautryðjendum árnað heilla
Islenzka þjóðin hefur að undanförnu vottað þökk sína og virðingu þremur
höfuðsnillingum íslenzkra lista, er allir hafa átt markverð afmæli síðustu
mánuðina. Jóhannes Sveinsson Kjarval átti sjötugsafmæli í síðastliðnum
septembermánuði, Jón Stefánsson varð sjötíu og fimm ára í febrúar og Ás-
grímur Jónsson áttræður í marzmánuði. Þessi skammi aldursmunur þriggja
brautryðjenda er athyglisverð staðreynd, og naumlega getur sú þjóð, er eign-
azt hefur slíkan flokk afburðamanna í einni grein á aðeins tíu árum, talizt
heillum horfin.
Á sjötugsafmæli Kjarvals efndi Menntamálaráð til yfirlitssýningar á verk-
um hans, en áður hafði það átt forgöngu um samskonar sýningu á verkum
Jóns Stefánssonar. Loks var í tilefni af áttræðisafmæli Ásgríms Jónssonar haldin
á vegum Ríkisstjórnar íslands yfirlitssýning á málverkum hans, vatnslitamynd-
um og teikningum. Allar hafa sýningar þessar sætt fádæma aðsókn og má
til dæmis geta þess, að ekki færri en tuttugu þúsund manns skoðuðu sýningu
Ásgríms á þrem vikum. Slík aðsókn að listsýningu einstaks manns mundi í
hvaða heimsborg sem væri þykja minnisverður viðburður.
Nýtt Helgafell getur að sinni engu bætt við þau mörgu og hugheilu viður-
kenningarorð, sem þessum þremur forvígismönnum íslenzks menningarlífs hafa
borizt hvaðanæfa á undangengnum árum og mánuðum. En tímaritið telur sér
vegsauka að mega fylla þann flokk, er vottar þeim skyldar þakkir, og árnar
þeim sjálfum og list þeirra allrar hamingju.