Nýtt Helgafell - 01.04.1956, Qupperneq 50

TONLIST
Fyrir 25 árum
Vakningin í sönglífi þjóðarinnar hófst upp
úr miðri 19. öldinni. Hinn fyrsta opinbera
samsöng hér á landi héldu skólapiltar uppi
á svefnlofti Lærða skólans — Langaloftinu
— 2. apríl 1854. Söngnum stýrði söngkenn-
ari skólans, Pétur Guðjohnsen. Þessi sam-
söngur er og merkilegur fyrir það, að þá
heyrist í fyrsta sinn margraddaður kórsöng-
ur hér á landi. Lærði skólinn er vagga kór-
söngsins á íslandi.
Jónas Helgason stofnaði „Söngfélagið
Hörpu'' 1862 og þrjátíu árum síðar var
„Söngfélagið 14. janúar'' stofnað, sem Stein-
grímux Johnsen stýrði. Árið 1876 stofnaði
Helgi Helgason „Lúðurþeytarafélag Reykja-
víkur" og er það merkisviðburður, því að
logið meira en því, að höfundur hennar sé
undir áhrifum mikils töframanns. 1 rauninni
er ekkert við það að athuga, þótt ungir höf-
undar gangi á reka og gerist djarftækir til
efniviðar, en Indriði hefði vel getað dregið
viðinn heim eftir að skyggja tók og telgt
hann ofurlítið meira til, áður en hann smíð-
aði úr honum framhlið og forstofuhurð. Ég
veit ekki, hvernig á því stendur, en mér
finnst hann oft á tíðum trana þessu lánsgóssi
fram vitandi vits, rétt eins og hann vildi
segja: Finnst ykkur ekki ég stæli hann vel. Á
köflum gleymir hann sér svo, skrifar eins og
honum er eðlilegast og skrifar þá hvað bezt.
Það er ánægjulegt, þegar höfundar velja
sér yrkisefni, sem þeir þekkja til hlítar, og
Indriði er auðsjáanlega þaulkunnugur þeirri
stétt manna, sem hann ritar um, þekkir dag-
leg störf þeirra og viðbrögð. Mál bókarinnar
ber líka blæ þess þrönga sjónhrings, er sögu-
maður hrærist í. Sérfræðimál bílamannsins
hefir líklega aldrei komizt inn í íslenzkar
bókmenntir fyrr en nú.
þá koma fyrst blásturhljóðfæri til sögunnar.
Þetta voru aðalkraftamir í sönglífi bæj-
arins út öldina.
Á fyrsta tug 19. aldarinnar var Brynjólfur
Þorláksson dómkirkjuorganisti aðalmaður-
inn í sönglífinu. Hann stýrði m. a. karla-
kómum „Kátum piltum". Árið 1904 tekur
Sigfús Einarsson fyrst alvarlega til starfa
og síðan tekur hann forystuna. Mikill ljómi
stóð af karlakómum „17. júní'' undir hans
stjórn á ámnum 1912—18. Karlakór K.F.U.M.,
sem síðar breytti um nafn og nefndist þá
„Fóstbræður", kom fram 1917 og varð brátt
undir stjóm Jóns Halldórssonar frábærlega
góður. Sama er að segja um „Karlakór
Reykjavíkur" undir stjórn Sigurðar Þórðar-
sonar, sem var stofnaður 1926.
Þegar líður fram að 1930, er karlakórs-
Höfundur þessarar bókar er rriikill sveita-
maður. Þótt söguhetja hans hafi ílenzt á möl
og malbiki, stundi akstur og sprúttsölu og
sé inni í kanabissness, þá leitar hugurinn
norður yfir heiðar, þegar á bjátar, og að
leiðarlokum sér hann Mælifellshnjúk bera
við himin, Kilimanjaro þeirra Skagfirðinga.
Heima bíður mamma hans, „og ég var elsku
drengurinn hennar, eins og vanalega. ...
Hún sagði mér ítarlega að heiman; hvemig
kýrnar mjólkuðu og kálfamir væru litir; hún
sagði mér einnig frá hrossunum, af því hún
vissi ég hafði gaman af þeim."
Vonbrigði þau, sem ýmsir hafa orðið fyrir
við lestur þessarar sögu, má sennilega rekja
að nokkm til þess, hversu hvatvíslega hún
var auglýst fyrirfram. En þarflaust er að láta
höfundinn gjalda þess, og álíti einhverjir, að
I. Þ. sé hermikráka og annað ekki, skal þeim
einungis ráðlagt að lesa bókina betur.
ÞÓRAHINN GUÐNASON.