Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Side 82

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Side 82
URÐARSKÚFUR OG AURAGRAS. Steinljrjótstegundin, Saxifraga aizoides, sem aðeins vex hér A austurhelmingi landsins, hlaut í Flóru Islands nafnið gullsteinbrjótur. Hins vegar notar Bjarni Jónsson kennari frá Þuríðarstöðum á Eyvindardal, nafnið urðarskúfur um þessa tegund (Náttfr. 1942, I. h.) og Ingólfur Davíðsson grasafræðingur kallar hana auragras (Náttfr. 1941, I. h.). Oll eru nöfn þessi réttnefni á vissan hátt og höfða til sérkenna plöntunnar eða vaxtarstaða hennar. Nú vill hins vegar svo til, að önnur steinbrjótstegund, Saxifraga hirculus, hefur fengið nafnið gullbrá, sem efalaust er gamalt í málinu. Hins vegar mun nafnið gullsteinbrjótur vera nýgervingur, búinn til af Stefáni Stefánssyni, enda kannast austlendingar ekki við það nafn. Nöfnin gullsteinbrjótur og gullbrá eru svo lík að mjög er hætt við ruglun af þeim sökum, auk þess væri æskilegt að geta notað nafnið gullsteinbrjótur jöfnum höndum við gullbrárnafnið, á Saxifraga hirculus, enda er það meira í samræmi við nafngiftarreglur Stefáns. Ég vil því leggja til, að Saxifr. aizoides verði skírður upp í flórubókum og kall- aður urðarsteinbrjótur, þar sem urðirnar eru tvímælalaust algengasti vaxtarstaður Jieirrar plöntu. Hins vegar verði nafnið gullsteinbrjótur tekið upp sem aðalnafn á Saxifraga hirculus. Ef þetta kenist í framkvæmd heita allar steinbrjótstegundirnar nöfnum, sem enda á steinbrjótur, nema tvær, þ. e. vetrarblómið (Saxifr. oþpositifolia) en }>að mætti á auðveldan hátt umrita með nafninu vetrarsteinbrjótur eða lambasteinbrjót- ur, því að vetrarblómið mun víða í sveitum vera kallað lambagras eða lambablóm, og klettafrúin (Saxifraga cotyledon), en hana mætti sem bezt nefna klettasteinbrjót, enda mun klettafrúarnafnið vera gert af höfundi Flóru í samræmi við hið norska nafn tegundarinnar bergfrue, en þessi glæsilega jurt er í Skaftafellssýslu oft nefnd Jnisunddygða j urt. Nafngiftir Stefáns í Flóru eru viðurkenndar að verðleikum, en ekki verður því neitað að stundum hefur honum brugðizt bogalistin, sem von er til, með allan Jjann nýnefnagrúa, sem þar er að finna. Mér finnst liöfundi Flóru enginn greiði gerður með því, að halda ortódoxt í öll nöfn, sem hann setti á tegundirnar í Flóru, enda sjást þess víða nierki að hann breytir sjálfur nafngiftum sínum og reynir að færa þau til betra vegar. H.Hg. GREINAR um islenzha grasafraði i Skýrslu Náttúrufrœðifélagsins. Skýrsla Náttúrufræðifélagsins kom út á árunum 1889—1946, oftast fyrir tvö ár í senn. Auk þess gaf félagið út afmælisrit 1914. Strax í fyrstu skýrslunni var sá hátt- ur upp tekinn, að birta í henni eina eða fleiri stuttar ritgerðir um náttúrufræðileg efni og var skýrslan Jjví um langt skeið, eina náttúrufræðiritið í landinu, eða til 1930 er Náttúrufræðingurinn var stofnaður, enda gerðust J)á ritgerðir færri í skýrsl- unni, og að efni til, að mestu bundnar við nýjungar. 80 Flóra - tímarit um íslenzka grasaer/I.I)[
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði
https://timarit.is/publication/1052

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.