Vikublaðið Gestur - 13.11.1955, Side 18

18
G E S T U R
Hryðjuverk á Vestfjörðum.
Framhaldt af bls. 4.
gekk Islendingunum illa að sækja þá.
Þó fór svo að lokum, að íslending-
arnir drápu þá alla, að einum ung-
um manni undanskildum, sem komst
undan á flótta. Rændu aðkomumenn
síðan líkin og flettu þau klæðum
og köstuðu þeim síðan í sjóinn.
Næturatlaga.
De Villa France skipstjóri og
menn hans hófust strax handa með
fádæma atorku um að hefja hval-
veiðar úr eyju sinni, og fyrsta hval-
inn drógu þeir á land skammt frá
eynni viku eftir komu sína. Settist
skipstjórinn að á bóndabæ skammt
frá hvalnum með 13 menn sína, en
hinir 5 urðu eftir á eynni. Engar
fregnir höfðu þeim borizt um örlög
félaga sinna 14.
Sýslumaður fylgdist gaumgæfi-
lega með atferli útlendinganna og
safnaði 50 hraustum bændum sam-
an með leynd á bæ sinn. Þegar hann
vissi, að flokkurinn hefði skiptzt,
ákvað hann að hefjast handa. Á
niðdimmri óveðursnótt hélt hann
með lið sitt út í eyna og kom Spán-
verjum svo algerlega að óvörum, að
enginn þeirra náði að klæða sig áð-
ur en hann var veginn.
Eftir þennan atburð hélt sýslu-
maður aftur til lands til fundar við
de Villa France og menn hans, sem
í landi voru. Var honum það mikil
heppni, að Spánverjar skyldu ekki
dvelja allir á sama stað. Svaf skip-
stjórinn í kofa út af fyrir sig ásamt
tveim eða þrem öðrum. Hinir voru
á býlinu sjálfu. Sýslumaðurinn fékk
vitneskju hjá hjúum bónda um
hvernig liðið skiptist, og hélt ásamt
liði sínu að kofanum.
Skipstjórinn og menn hans stukku
á fætur. De Villa náði í byssu sína
og hélt til móts við aðkomumenn.
Annað skotvopna höfðu Spánverjar
ekki. Skipstjóri mætti sýslumanni
og mönnum hans í dyrum úti. Á-
varpaði hann þá á latínu og spurði,
hvert erindi þeirra væri.
í hópi Islendinga voru þrír prest-
'ar, og gátu þeir túlkað orð hans.
Sýslumaður kvað þá leita réttar síns
vegna yfirgangs og rána aðkomu-
manna. De Villa bauð frið þegar í
stað, og kvaðst fús til að semja
um skaðabætur fyrir gripdeildir
manna sinna, sem hefðu af brýnni
nauðsyn verið framkvæmdar.
Sýslumaður bar upp helztu klögu-
mál landa sinna, og lét de Villa byssu
sína af hendi og gekk út á hlað.
Svik í tryggðum.
Sýslumaður bauð mönnum sínum
að gæta de Villa. En er hann var
vopnlaus orðinn, hljóp einn aðkomu-
manna til, brá lagvopni sínu og
særði de Villa á hálsi. Hann sá þeg-
ar, að hann hafði verið svikinn í
tryggðum, brá hart við, sleit sig
lausan af þeim, sem héldu honum og
hljóp til sjávar. Þegar hann sá stór-
an skara bænda koma hlaupandi á
eftir sér, sá hann sér einskis annars
úrkosta en kasta sér í ískaldan sjó-
inn.
Eftirleitarmennirnir skutu báti á
flot og eltu hann út á fjörðinn. De
Villa synti rösklega í áttina til hafs
og söng latneska sálma hárri, skærri
röddu. Þegar báturinn náði honum
loks, varðist hann árásannönnunum
af mikilli hörku, meðan honum ent-
ist þrek. En mátturinn þvarr, og lét
hann þar líf sitt að lokum.
Afdrif annara manna de Villa,
Þessu næst sneru bændur sér að
þeim mönnum de Villa, sem búsetur
höfðu á bóndabænum. Þeir höfðu
vaknað við aðförina að félögum sín-
um, og voru viðbúnir komu bænd-
anna. Lagvopn höfðu þeir eitthvað
og sverð, en byssulausir munu þeir
hafa verið. Ójafn var liðsmunurinn,
en svo frækileg var vörn Spánverj-
anna, að bardaginn stóð alla nóttina.
Og hefði skipstjórans og fallinna
félaga þeirra notið við, er vafalaust,
að sýslumaður hefði hrakizt á flótta
með margmenni sitt. Meðan á bar-
daganum stóð, unnu menn sýslu-
manns að því að rífa þakið af bæn-
um og freista inngöngu þann veg,
er aðrir voru ógreiðfærir. Undir
dögun var því verki lokið, og sóttist
bændum bardaginn betur, þótt litlu
munaði.
Sonur Ara sýslumanns, Magnús
að nafni, var með í förinni. Þekkti
hann nokkuð til skotvopna og var
sá eini í hópi bænda, sem gat skotið
af byssu. Var hann nú fenginn til
að ráða eftirlifandi Spánverjum
bana. Drap hann þegar nokkra úr
hópi Spánverja með byssuskotum
sínum, en hinir urðu að hörfa inn í
skot, þar sem þeir áttu örðugra með
að verja sig.
Létu þeir þar að lokum allir líf
sitt. Einn þeirra hafði særzt nokkuð
og gafst upp fyrir liði bænda og
fleygði vopnum sínum. En um misk-
unn var ekki að ræða. Bændur köst-
uðu sér yfir hann og hjuggu hann
í spað.
Sigurgleði.
Allar eigur Spánverja lýsti Ari
sýslumaður kóngsgóss. Voru bændur
harla óánægðir með þá ráðstöfun,
en urðu að láta sér hana lynda.
Spánverjinn kastaði sér til sunds i ískaldan sjóinn, en íslendingar fylgdu fast eftir.