Morgunblaðið - 31.12.2011, Blaðsíða 31

STJÓRNMÁL 31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2011
Á
rið 2011 var um ýmis efni tíð-
indamikið.
Þótt hægt hafi miðað í því meg-
inverkefni stjórnvalda að vinna að
bættum hag almennings gerðist
margt í þjóðlífinu sem seint mun gleymast.
Allt frá eldsumbrotum til nýs varðskips, frá
opnun Hörpu til afmælishátíða Jóns Sigurðs-
sonar og Háskóla Íslands og frá glæsilegum
afrekum í íþróttum, ekki síst hjá íþróttakon-
um, til óvæntra menningarviðburða eins og
tónleikaraðar Mugisons í desember.
Sundurlyndi á stjórnarheimilinu og stefnu-
leysi í stærstu málum var hins vegar sem fyrr
sjálfstætt efnahagsvandamál. Kapp án forsjár
einkennir áfram stjórnarhætti núverandi rík-
isstjórnar í hverju málinu á fætur öðru og
áfram er haldið með þá vonlausu stefnu að
kafa dýpra í vasa skattgreiðenda til að loka
fjárlagagatinu.
Náttúran lék stórt hlutverk
Eitt öflugasta eldgos síðustu 100 ára varð í
Grímsvötnum. Þegar mest var mældist kraft-
urinn 10-20 sinnum meiri en í gosinu sem varð
í Eyjafjallajökli á fyrra ári og varð að frétta-
efni um heim allan.
Óhætt er að segja að náttúran hafi minnt
óþægilega á sig síðastliðinn áratug með öfl-
ugum jarðskjálftum og gosum í megineld-
stöðvum. Á líðandi ári sýndi það sig enn og aft-
ur hve mikilvægu hlutverki vísindamenn
okkar og viðbragðssveitir gegna.
Í hafinu voru skilyrði hagfelld mikilvægustu
atvinnugrein okkar. Góð veiði, ekki síst í upp-
sjávartegundum, hefur skilað þjóðarbúinu
gríðarlegum útflutningsverðmætum. Aukning
í útflutningi á árinu hefur verið borin uppi af
sjávarafurðum og komið fram með jákvæðum
hætti í efnahagsmælingum.
Það er mikil mildi fyrir okkur Íslendinga að
ríkisstjórnin skuli ekki ráða aflabrögðum, en
ekki var við öðru að búast en að hún reyndi að
eigna sér heiðurinn af jákvæðri þróun í nátt-
úrunni umhverfis landið og segði efnahags-
stefnuna vera að skila árangri.
Sjávarútvegur líður fyrir stefnuleysi
Ríkisstjórnin hefur haldið grundvall-
aratvinnugrein landsins í ólíðandi óvissu und-
anfarin ár með vanhugsuðum áformum um að
kollvarpa fiskveiðistefnunni. Steininn tók úr
þegar frumvarp um breytingar á stjórn fisk-
veiða var lagt fram snemmsumars. Fékk málið
falleinkunn allra sem um það fjölluðu.
Utanríkisráðherra sagði nýlega að líkja
mætti málinu við bílslys. Þessi pólitíski glæfra-
akstur bitnar á mikilvægum hagsmunum
landsmanna allra. Þar er þjóðin í hlutverki
hins saklausa vegfaranda en ríkisstjórnin situr
í sæti ökuníðingsins.
Af verklagi við endurskoðun fiskveiðistjórn-
unarinnar má ætla að ríkisstjórnin telji ávinn-
ing af því að efna til ágreinings. Öllu samráði
við hagsmunaaðila og stjórnarandstöðuflokka
hefur fyrir löngu verið hætt. Málefnalegum
ábendingum er svarað með óskiljanlegum hót-
unum um að haldin skuli þjóðaratkvæða-
greiðsla um kvótakerfið.
Afleiðing þessa stjórnleysis er hrun fjárfest-
inga í greininni en þær eru forsenda framfara
og samkeppnishæfni gagnvart öðrum þjóðum.
Forskot okkar í sjávarútvegsmálum á al-
þjóðamörkuðum er ekki sjálfgefið, skaðinn er
nú þegar allt of mikill og því verður að binda
enda á þetta ástand á nýju ári.
Ógild kosning og þjóðaratkvæði
Hæstiréttur Íslands komst að þeirri nið-
urstöðu í byrjun árs að kosning til Stjórnlaga-
þings skyldi ógilt. Þvergirðingsháttur for-
sætisráðherra og meirihluta stuðningsmanna
stjórnlagaþingsins réð því að sú niðurstaða
æðsta dómstóls landsins var að engu höfð með
skipan stjórnlagaráðs. Ráðið lauk störfum, til-
lögur þess voru afhentar forseta Alþingis en
hafa ekki enn verið ræddar.
Þrátt fyrir digrar yfirlýsingar meirihluta
allsherjarnefndar og ýmissa þingmanna á fyrri
stigum um mikilvægi þjóðaratkvæðagreiðslu
um tillögurnar hefur ekkert heyrst lengi um
slík áform. Þjóðaratkvæðagreiðslur eru helst
nefndar af stjórnarflokkunum til að skreyta
mál eða í hótunartóni eins og áður var vikið að.
Þegar mikið liggur við, líkt og átti við í Ice-
save-deilunni og ESB-málinu, er þjóð-
aratkvæðagreiðsla það síðasta sem stjórn-
arflokkunum kemur til hugar.
Eftir ræðu forseta Íslands við þingsetningu
1. október varð ljóst að grundvallarágrein-
ingur er um túlkun á tillögum stjórnlagaráðs-
ins og athygli vekur að enginn alþingismaður
hefur gert þær að sínum. Tillögurnar, sem
þegar hafa kostað um hálfan milljarð króna,
verður því fyrst og fremst að skoða sem inn-
legg í vinnu Alþingis þótt þær séu í mörgu
sundurlausar.
Í þeirri vinnu sem fram undan er mun Sjálf-
stæðisflokkurinn leggja áherslu á að viðhalda
því sem vel hefur reynst í stjórnskipun okkar
og gera einungis þær breytingar sem skýr
þörf er fyrir og til framfara horfa.
Evrópa á krossgötum
Tregða stjórnarflokkanna til að horfast í
augu við þær miklu breytingar sem eru að
verða á Evrópusambandinu og tengjast upp-
námi í myntsamstarfinu og skuldastöðu ein-
stakra aðildarríkja var hvort tveggja í senn,
fyrirsjáanleg og óábyrg.
Fyrirsjáanleg vegna þess að það er erfitt
fyrir ríkisstjórn sem hefur jafn veikan stuðn-
ing við umsóknarferlið og raun ber vitni að
horfast í augu við þessar breyttu aðstæður.
Óábyrg, því nú eru að eiga sér stað grundvall-
arbreytingar á efnahagssamstarfi Evrópuríkj-
anna sem taka verður tillit til í umræðu um
málið.
Þessar breytingar eru einar og sér tilefni til
endurskoðunar á málinu í heild, hversu óþægi-
legt sem það kann að vera ríkisstjórninni. Er
þá ónefnt hvernig málinu var hrint af stað í
upphafi með stuðningi ýmissa þeirra sem nú
kalla málið endaleysu.
Lýðræðið og ESB
Undanfarin ár hefur nokkuð hröð og mark-
viss þróun orðið í styrkingu lýðræðis á Íslandi.
Þetta má einkum sjá í sveitarstjórnum, þar
sem samráð við íbúa hefur vaxið mjög með
íbúaþingum, kosningum um einstök mál og al-
mennt opnari stjórnsýslu.
Þjóðaratkvæðagreiðslur, umræða um val
frambjóðenda á lista og um kosningakerfið eru
auk þessa merki um að hér á landi er uppi
sterk krafa um aukin áhrif fólksins í landinu á
framgang þjóðmála.
Nauðsynlegt er að aðildarumsókn að ESB
verði rædd í þessu ljósi þar sem helstu breyt-
ingar sem nú eru til umræðu innan sam-
bandsins ganga í öfuga átt við lýðræðisþróun
hérlendis. Þar nægir að nefna að það er meg-
inefni leiðtogafunda ESB-ríkjanna þessar
vikurnar að færa enn frekari völd frá þjóð-
ríkjunum til hins yfirþjóðlega ESB.
Þegar forsætisráðherra Breta hreyfði and-
mælum við þessari þróun var því haldið fram
að hann væri að einangrast. En hver er að
einangrast frá hverjum þegar grannt er skoð-
að? Getur verið að það séu miðstýringaröflin í
Brussel sem eru að einangrast frá þegnum
ESB ríkjanna? Forsætisráðherrann breski er
ef til vill að einangrast frá valdaöflum í Evr-
ópu en hann er í það minnsta í góðum takti við
landsmenn sína.
Forsendur nýs framfaraskeiðs
Af framansögðu má sjá að í þeim málum
sem ríkisstjórnin hefur sett á dagskrá hefur
skort alla forsjá. Áherslan hefur verið á mál
sem engin eining er um, breytingar breytinga
vegna og glórulaus réttarhöld gegn fyrrver-
andi forsætisráðherra fyrir landsdómi. Eins
og í umferðinni er slíkt stefnuleysi uppskrift
að slysi.
Sjálfstæðisflokkurinn lagði fram efna-
hagsáætlun í haust sem byggist á því að
draga til baka skattahækkanir ríkisstjórn-
arinnar og önnur skemmdarverk á skatt-
kerfinu, ljúka skuldaúrvinnslu heimila og
fyrirtækja, styrkja stöðu lítilla og með-
alstórra fyrirtækja og stórefla fjárfestingar.
Verði þessi leið farin mun ský draga frá sólu
í efnahagslífinu og kraftmikið framfaraskeið
hefjast.
Leið ríkisstjórnarinnar hefur einungis leitt
til stöðnunar og vonleysis en við hana er til
skýr valkostur. Meginatriðið er að virkja
framtakssemi fólksins í landinu. Stjórn-
arstefna sem byggist á slíkri áherslu mun
leysa úr læðingi þá krafta sem þjóðfélagið
þarfnast til að hefja næsta framfaraskeið.
Fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins óska ég
landsmönnum öllum hamingju og velfarnaðar
á komandi ári.
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins
Við áramót
Morgunblaðið/Ómar
Bjarni Benediktsson „Leið ríkisstjórnarinnar hefur einungis leitt til stöðnunar og vonleysis en við hana er til skýr valkostur. Meginatriðið er að virkja framtakssemi fólksins í landinu.“