Morgunblaðið - 04.02.2012, Side 21

21
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 2012
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
Að áliti úttektarnefndar Lands-
samtaka lífeyrissjóða er mjög nauð-
synlegt að farið verði út í allsherj-
arendurskoðun á lögum sem gilda
um lífeyrissjóði landsins og að um
leið verði lífeyrissjóðakerfið í heild
endurskipulagt.
Þetta kom fram í ræðu Hrafns
Bragasonar, fyrrverandi hæstarétt-
ardómara og formanns nefnd-
arinnar, sem hann flutti á Grand hót-
eli í gær þegar nefndin kynnti
skýrslu sína um starfsemi lífeyr-
issjóðanna í aðdraganda banka-
hrunsins.
Hrafn hóf fundinn í gær með því
að fara yfir sumar af helstu úrbóta-
tillögunum sem nefndin leggur fram
í skýrslu sinni. Hann tók jafnframt
fram að endurskoðendur lífeyris-
sjóðanna virtust ekki hafa talið það í
sínum verkahring að fylgjast með að-
ferðum stjórnenda lífeyrissjóðanna
við að meta fjárfestingar og gæði
þeirra.
Hlutverk og skipan endurskoð-
enda tekin til skoðunar
Að sögn Hrafns telur nefndin að
mikilvægt sé að endurhugsa lagaum-
hverfi endurskoðendanna og herða
eftirlitshlutverk þeirra, m.a. með því
að gera þá sjálfstæðari í störfum sín-
um en nefndin telur að slíkt megi
hugsanlega gera á þann hátt að láta
Fjármálaeftirlitið framvegis skipa
endurskoðendur fyrir lífeyrissjóðina.
„[Nefndin] gerir sér grein fyrir því
að margt varð til þess að bankarnir
féllu, vissulega áttu utanaðkomandi
aðstæður sinn þátt, en hún telur að
Íslendingum sé nauðsynlegt að við-
urkenna, að minnsta kosti fyrir sjálf-
um sér, að fjármála- og bankastjórn,
eða stjórnleysi eftir því sem menn
vilja láta, fyrir hrun hafi haft hörmu-
legar afleiðingar,“ sagði Hrafn við
upphaf fundarins í gær. Mikilvægt
væri að sjóðirnir lærðu af mistökum
sínum. Nefndin vonaðist til þess að
úttekt hennar yrði notuð til að bæta
lífeyrissjóðakerfið og sömuleiðis
myndi hún stuðla að því að ákvarð-
anir innan kerfsins yrðu teknar á
skipulagðan og traustan máta.
Í skýrslunni, sem er yfirgripsmikil
og skiptist í heil fjögur bindi, er farið
yfir fjárfestingar og starfsemi allra
þeirra lífeyrissjóða sem eiga aðild að
Landssamtökum lífeyrissjóða, en
þeir eru 32 talsins, frá árinu 2006 til
ársins 2009.
Auk Hrafns sátu í nefndinni Guð-
mundur Heiðar Frímannsson heim-
spekiprófessor og Héðinn Eyjólfsson
viðskiptafræðingur. Tveir starfs-
menn, Kristján Geir Pétursson lög-
fræðingur og Þórunn Ansnes við-
skiptafræðingur, störfuðu með
nefndinni við gerð skýrslunnar.
Breyta þarf því hvernig stjórnir
sjóðanna eru skipaðar
Ein af tillögum nefndarinnar er að
hluti stjórnarmanna í lífeyrissjóðum
verði kosinn beinni kosningu á árs-
fundum. „Almenna reglan er sú að
eigendur réttindanna eiga enga full-
trúa í stjórnum lífeyrissjóðanna og
það er bundið í samþykktir þeirra
hvernig kjósa á til stjórnar,“ sagði
Guðmundur Heiðar Frímannsson.
Guðmundur bætti við að ástæða
þessa einkennilega fyrirkomulags
væri fyrst og fremst söguleg, þ.e. sú
að lífeyrissjóðirnir mynduðust í
kjarasamningum á almennum mark-
aði. Guðmundur sagði það jafnframt
eðlilegt að nokkur þungi væri í kröf-
um eigenda lífeyrisréttindanna að
þeir réðu því hverjir væru skipaðir í
stjórnir sjóðanna. „Þegar til alls er
tekið virðist úttektarnefndinni rétt
að leggja til að lífeyrissjóðirnir móti
sér það sem meginreglu að kosnir
séu einn eða tveir stjórnarmenn í
beinni kosningu á ársfundum,“ sagði
Guðmundur.
Að sögn Guðmundar leggur út-
tektarnefndin það til að stjórnendur
lífeyrissjóðanna móti sér skýrar
reglur sem kveði á um hversu háar
upphæðir framkvæmdastjórar sjóð-
anna megi nota í mismunandi flokk-
um fjárfestinga án þess að leita sam-
þykkis stjórnar.
„Formlegar lánanefndir og fjár-
festingarráð voru ekki starfandi, ef
lánanefndir voru til, þá var yfirleitt
ekki til nein fundargerð,“ sagði Héð-
inn Eyjólfsson sem tók síðastur
nefndarmanna til máls. Héðinn
greindi jafnframt frá því að skortur
hefði verið á verk- og vinnuferlum
hjá sjóðunum.
Vill allsherjarendurskoðun
 Formaður nefndarinnar segir þörf á allsherjarendurskoðun lífeyrissjóðakerfisins og lagaramma þess
 Herða þarf eftirlitshlutverk endurskoðenda og breyta því hvernig stjórnir sjóðanna eru skipaðar
Morgunblaðið/Kristinn
Kynning Kristján Geir Pétursson starfsmaður og nefndarmennirnir Héðinn Eyjólfsson, Guðmundur Heiðar Frímannsson og Hrafn Bragason.
„Það er ýmis-
legt í skýrsl-
unni sem kem-
ur ekki á
óvart eins og
til að mynda
tap lífeyris-
sjóðanna við
hrunið, það
eru tölur sem
komu mér
ekkert á
óvart,“ segir
Hrafn Magnússon, fyrrverandi
framkvæmdastjóri Lands-
samtaka lífeyrissjóða.
Ýmisleg annað hafi ekki komið
honum á óvart, s.s. að ganga
þurfi betur frá öllum verkferlum
í tengslum við fjárfestingar-
ákvarðanir lífeyrissjóðanna og
tillögur um að á ársfundum verði
kosið beint í stjórnir sjóðanna.
Skýrslan verulega vel unnin
„Það kemur þá ekki á óvart að
menn skuli hafa misjafnar skoð-
anir á gengisvörnum lífeyrissjóð-
anna, sem ég tel að hafi verið
nauðsynlegar,“ segir Hrafn. „Ég
held að skýrslan sé verulega vel
gerð og unnin þó svo að ég hafi
ekki haft tækifæri til þess að fara
í gegnum hana að neinu ráði.“
Hann segist vera búinn að lesa
meginniðurstöður skýrslunnar og
sé að feta sig í gegnum umfjöllun
hennar um einstaka lífeyrissjóði.
Hrafn Magnússon lét af störf-
um sem framkvæmdastjóri
Landssamtaka lífeyrissjóða í maí-
mánuði í fyrra eftir að hafa sinnt
því starfi í samfelld tólf ár, eða
frá árinu 1999. Þar áður var
Hrafn framkvæmdastjóri Sam-
bands almennra lífeyrissjóða frá
1975 til 1999.
Segir úttektar-
skýrsluna ekki hafa
komið sér á óvart
Hrafn Magnússon
„Þetta var mjög viðamikil skýrsla og ég hef ekki
kynnt mér innihald hennar enda fékk ég ekki að sjá
hana fyrr en í dag. Það fyrsta sem ég tók eftir var það
að skýrslan kemur mun víðar við en ég átti von á en
það er einungis af hinu góða,“ segir Arnar Sig-
urmundsson, formaður Landssamtaka lífeyrissjóða,
spurður út í fyrstu viðbrögð við skýrslu nefndarinnar.
Arnar segist vona að sjóðstjórnirnar fari á næstu miss-
erum vel og ítarlega yfir skýrsluna í ljósi þess að hver
og einn sjóður á sínar síður í skýrslunni. Að hans sögn
munu landssamtökin einnig gera hið sama. „Ég vil þakka nefnd-
armönnum og starfsfólki nefndarinnar fyrir gott starf og þetta er nokk-
uð sem við hljótum að læra af,“ segir Arnar. Aðspurður hvort hann telji
meiri eða minni líkur á því að sjóðirnir muni fylgja eftir tillögum nefnd-
arinnar um úrbætur segist Arnar telja mjög líklegt að farið verði í
gegnum úrbótatillögurnar en tillögurnar séu þó miserfiðar í fram-
kvæmd. „Boðsferðirnar var löngu búið að fara í gegnum, það var búið
að svara þeim áður en nefndin var skipuð og sjóðirnir sem ekki voru
komnir með reglur um boðsferðir fyrir 2008 settu sér þá nýjar reglur
árið 2009, við gengum mjög á eftir því og það voru búnar til samræmd-
ar reglur og ég hef ekki heyrt talað um annað en að þeim hafi verið
fylgt mjög vel eftir,“ segir Arnar spurður út í boðsferðir en slíkar ferðir
voru á meðal þess sem nefndin gagnrýndi í skýrslu sinni.
Búið að fara yfir boðsferðir
gisting.dk
499 20 40 (Íslenskur sími) 32 55 20 44 (Danskur sími)
Herbergi frá Dkk 300 Íbúðir frá Dkk 900
Kaupmannahöfn
Virðing
Réttlæti
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Samkvæmt lögum VR gerir Uppstillinganefnd tillögu um skipan í trúnaðarráð félagsins.
Áhugasamir geta gefið kost á sér með því að senda erindi á netfangið uppstillinganefnd@vr.is
fyrir kl. 12 á hádegi þann 10. febrúar nk.
Uppstillinganefnd stillir upp lista til trúnaðarráðs sem endurspeglar félagið eins og mögulegt
er hvað varðar aldur, kyn og störf félagsmanna. Einnig verður litið til félagsaðildar og starfa
fyrir félagið.
Hlutverk trúnaðarráðs VR er að vera stjórn félagsins ráðgefandi varðandi ýmis stærri málefni
sem upp koma í starfsemi félagsins svo sem við gerð kjarasamninga og stærri framkvæmda.
Uppstillinganefnd VR
Viltu leggja þitt af
mörkum í starfi VR?