Morgunblaðið - 06.02.2012, Blaðsíða 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. FEBRÚAR 2012
VIÐTAL
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Í
Borgarbókasafni Reykjavík-
ur í Tryggvagötu er rekið
Artótek, en þar eru til leigu
og sölu myndlistarverk eftir
íslenska listamenn. Artótek-
ið var opnað á menningarnótt árið
2004 og að sögn Katrínar Guðmunds-
dóttur verkefnastjóra gengur rekst-
urinn vel. „Fyrirmyndin er finnsk.
Borgarbókavörður fór á sínum tíma í
borgarbókasafnið í Helsinki og skoð-
aði Artótekið þar og hreifst af þess-
ari hugmynd. Borgarbókasafnið og
Samband íslenskra myndlist-
armanna ákváðu svo í sameiningu að
koma upp Artóteki,“ segir Katrín.
„Þetta var tilraunaverkefni í tvö ár
og þar sem viðbrögðin urðu mjög góð
hefur reksturinn haldið áfram.“
Tvö til þrjú hundruð verk
Hvernig verk eru það sem fólk
getur leigt og keypt í Artótekinu?
„Það eru aðallega málverk, graf-
íkverk, teikningar og ljósmyndir en
líka eitthvað af þrívíðum verkum.
Venjulega eru milli tvö og þrjú
hundruð verk inni í einu. Listamenn-
irnir koma með verkin hingað og það
er að mestu leyti þeirra að ákveða
hvað verður fyrir valinu og hvað
verkið á að kosta. Við skiptum okkur
ekki af verðlagningunni, en mán-
aðarleigan ræðst svo af kaupverðinu.
Fólk leigir verkin, borgar frá eitt
þúsund til tíu þúsund krónur á mán-
uði, getur síðan skilað verkunum
hvenær sem er eða haldið þeim og
keypt þau með þessum mánaðarlegu
greiðslum. Málverkin njóta mestra
vinsælda og töluvert fer af grafík en
mun minna af þrívíðum verkum, sem
er kannski skiljanlegt, sjaldnast er
mikið pláss heima fyrir og þá helst að
veggirnir geti tekið við. Í þessu hús-
næði hér í Artótekinu höfum við ekki
tök á að vera með mjög stór verk, og
það kemur sér stundum illa fyrir fyr-
irtæki sem eru oft einmitt að leita að
stórum verkum. En við getum að-
stoðað fyrirtæki sem eru í leit að
stærri verkum og höfum þá samband
við listamenn og finnum verk sem
henta fyrir þau.“
Fjölmargir listamenn eru með
verk sín í Artótekinu, ekki alltaf þeir
sömu hverju sinni en oft um áttatíu
listamenn að sögn Katrínar. „Það eru
þekktir listamenn og svo aðrir sem
færri þekkja til. Til dæmis erum við
með verk eftir Daða Guðbjörnsson,
Guðrúnu Kristjánsdóttur, Ingimar
Waage, Guðjón Ketilsson, Önnu
Hallin, Ingu Elínu, Steinunni Mar-
teinsdóttur, svo ég nefni bara örfáa,“
segir Katrín. „Allir eiga listamenn-
irnir það sameiginlegt að vera fé-
lagsmenn í Sambandi íslenskra
myndlistarmanna.“
Góður fjárfestingarkostur
Hvaða hópur kemur aðallega hing-
að til að fá listaverk?
„Mér sýnist það vera allskonar
fólk sem hingað kemur. Þó síst yngra
fólkið og það elsta, á að giska eru
flestir frá þrítugu og upp í sextíu og
fimm ára. Og fyrirtæki nota líka
þennan valkost. Flestir enda á því að
kaupa verkin sem þeir taka á leigu,
um 75-80 prósent þeirra listaverka
sem hafa farið í leigu eru keypt. Mín
tilfinning er að fólk sé síður að kaupa
verkin til gjafa, heldur fremur fyrir
sjálft sig og heimilið enda er þetta af-
skaplega þægileg leið fyrir fólk til að
eignast listaverk, og stundum eina
leiðin, því listaverk kosta sitt. Það er
því gott að geta skipt greiðslunni á
einhverja mánuði eða jafnvel þrjú ár.
Svo getur fólk borgað hærri upphæð
en mánaðarleigan segir til um og
eignast listaverkið fyrr og líka borg-
að verkið upp þegar það vill.
Það er töluvert um að fólk hafi
fleiri en eitt verk í kaupleigu og
áhættan – ef svo má að orði komast –
er engin því það má alltaf skila verk-
unum ef þau passa ekki þegar heim
er komið. Það má líka líta á myndlist
sem góðan fjárfestingarkost í rysj-
óttu efnahagsumhverfi og þá er upp-
lagt að kaupa sér íslenska myndlist í
Artóteki. Bæði eru kjörin mjög hag-
stæð og einnig má nefna eig-
endasögu verkanna, sem er einfald-
lega engin, þau eru eign
listamannanna sjálfra og því öruggt
að þau eru ekki fölsuð. Þess má líka
geta að engir vextir eða aukakostn-
aður fylgja því að leigja listaverk í
Artótekinu, en eins og við vitum þá
eru slík kjör ekki algeng hér á Ís-
landi. Fólki finnst sjálfsagt að kaupa
sér bíl eða sjónvarp á hundruð þús-
unda, tæki sem eru ónýt eftir nokkur
ár. Myndlist endist hins vegar ævina
alla og ekki er verra ef afkomend-
urnir geta notið góðs af henni eftir
okkar dag.
Þeir sem hingað koma hafa margir
ákveðin listaverk í huga sem þeir
hafa fundið á vefsíðunni okkar sem
er www.artotek.is en þar eru upplýs-
ingar og myndir af öllum listaverk-
unum. Einnig hefur það gerst að
listaverk hafa verið tekin á leigu
óséð, það er að segja eftir að einhver
hefur skoðað myndir af þeim á vef-
síðunni og þá höfum við sent þau til
viðkomandi. Ég mæli nú samt frekar
með því að fólk skoði með eigin aug-
um áður en það lætur slag standa.“
Í Borgarbókasafni eru reglulega
haldnar sýningar og nú stendur þar
yfir sýning á verkum Bjargar Eiríks-
dóttur. „Það er mikil ásókn í að fá að
sýna hér í salnum á fyrstu hæð og
komast ekki allir að sem vilja,“ segir
Katrín. „Sýning Bjargar er 33. sýn-
ingin í safninu á vegum Artóteksins
og á henni eru málverk, textíll, skúlp-
túr og myndband. Á eftir Björgu
mun svo Hrafnhildur Inga Sigurð-
ardóttir sýna verk sín. Við höfum lát-
ið prenta litla kynningarbæklinga
um þann listamann sem sýnir hverju
sinni og liggja þeir frammi í Artótek-
inu fyrir þá sem vilja vita meira um
listamennina. Og svo er líka stutt
kynning á listamönnunum á vefsíð-
unni. Fólk vill gjarnan vita örlítið um
höfunda listaverkanna sem það hefur
áhuga á.“
Morgunblaðið/Ómar
Katrín Guðmundsdóttir Mín tilfinning er að fólk sé síður að kaupa verkin til gjafa, heldur fremur fyrir sjálft sig og heimilið.
Myndlist endist alla ævina
 Í Borgarbókasafni Reykjavíkur er rekið Artótek  Hægt að leigja eða kaupa myndlistarverk
 Góður fjárfestingarkostur í rysjóttu efnahagsumhverfi, segir Katrín Guðmundsdóttir verkefnastjóri
» Fólki finnst sjálfsagt að kaupa sér bíl eða sjón-varp á hundruð þúsunda, tæki sem eru ónýt eft-
ir nokkur ár. Myndlist endist hins vegar ævina alla
og ekki er verra ef afkomendurnir geta notið góðs
af henni eftir okkar dag.