SunnudagsMogginn - 29.01.2012, Blaðsíða 32

32 29. janúar 2012
hugur í fólki. Núna er verið að reyna
að halda áfram þaðan.“
Páll hefur lengst af búið á sama
staðnum, hverfinu Nõmme, sem er
eins og sveitaþorp inni í borginni.
„Þetta var þorp þar sem yfirstéttin
var með sumarhús en núna hefur það
innlimast í borgina. Hverfið er vin-
sælt hjá listamönnum, það er rosalega
gróið, mestmegnis lítil hús með garði.
Þarna er alltaf reykjarlykt því það er
svo mikið kynt með viði þarna.“
Lýsingin hljómar eins og það búi ef
til vill gamaldags rómantíker í tón-
skáldinu.
„Þetta hljómar rómantískara en það
er. Það er ekkert sérstaklega róm-
antískt að vera í svona timburhúsi í
þrjátíu stiga frosti!“
Hann segir það vera karakter-
einkenni á þjóðinni hvað Eistarnir séu
í djúpri snertingu við náttúruna.
„Þeir hafa gjarnan einfalda og jarð-
bundna lífssýn. Þarna fara allir út í
skóg, tína ber og sjóða sultu eða tína
sveppi. Það reyna allir að vera í sveit-
inni yfir sumartímann og koma eins
lítið og þeir geta inn í borgina.“
Kennarar Páls hafa verið duglegir
að bjóða fjölskyldunni í sumarhúsin
sín. „Þá tekur maður allan pakkann,
fer í göngutúr í skóginum, sánu og
baðar sig í vatninu. Sánan er þjóð-
aríþrótt þarna ef svo má segja.“
Það hljómar ekki svo ólíkt ná-
grönnunum Finnum. „Þeir horfa
mikið til Norðurlandanna og vilja búa
sér góð lífsskilyrði eins og eru þar.“
Tímamót í Tallinn
Páll kynntist Tui þegar hann var bú-
inn að vera úti í hálft ár en hún er
söngkona. „Hún var að syngja í kór-
verki eftir mig og þetta kórverk heitir
Tímamót,“ segir hann en verkið olli
sannarlega tímamótum í lífi Páls.
„Sama kvöld og verkið var frumflutt
fórum við og fengum okkur súpu
saman.“
Og eitt leiddi af öðru. „Heldur bet-
ur því núna eigum við strák sem varð
tveggja ára í desember,“ segir hann
og var það því sannarlega örlagarík
ákvörðun að flytja út.
„Þegar ég var búinn að vera þarna í
nokkra mánuði einn í Tallinn hafði ég
mjög sterka sannfæringu um að ég
væri á réttum stað. Ég var búinn að
átta mig á því að tónlistarlega væri
þetta mjög spennandi staður. Ég var
búinn að komast að hjá frábærum
kennara sem ég er ennþá hjá,“ segir
Páll en auk þess að vera par hafa hann
og Tui unnið mikið saman.
„Það er ótrúlega gaman. Við vorum
ekkert að pæla í þessu til að byrja með.
Hún byrjaði fljótlega að starfa sem at-
vinnusöngkona í Fílharmóníukamm-
erkór Eistlands, sem er einn af fáum
atvinnukórum í heiminum. Hún var
þar þangað til hún fór í barneignarfrí
en eftir það hefur hún unnið sjálfstætt.
Hana langaði ekki aftur í fullt starf
þarna en hún hafði oft þurft að neita
spennandi verkefnum vegna kórsins og
ákvað því að láta reyna á það að vinna
sjálfstætt. Við prófuðum að vinna sam-
an og það var ótrúlega gaman. Við
ákváðum að ég myndi byrja að skrifa
fyrir hana. Þá samdi ég Náttúruljóð,“
segir hann en það verk er við ljóð eftir
Sjón líkt og Tímamót.
„Þegar ég var að gera Tímamót hafði
ég samband við Sjón og bað hann að
senda mér ljóð að eigin vali. Svo fór ég
að lesa bókina sem ljóðið var í en hún
heitir Söngur steinasafnarans og rakst
þá á Náttúruljóð,“ útskýrir hann.
Hann segir samvinnuna bara styrkja
fjölskylduna og auka samveruna. „Ég
sem ekki eingöngu fyrir Tui en alveg
annað hvert verk. Það fylgir þessu tón-
listarlífi mikið flakk og það er gaman
að geta flakkað saman. Þetta hefur
virkað mjög vel og verið ótrúlega gef-
andi. Það myndast einhver sérstakur
galdur þegar við vinnum saman. Ég
held það heyrist alveg á tónlistinni. Ég
þekki röddina hennar rosalega vel og
veit hvernig ég get notað hana. Hún
veit alveg hverju ég vil ná fram og það
fer algjörlega saman við hennar fag-
urfræði,“ segir hann en nú hefur meira
að segja verið pantað verk þar sem þau
voru sérstaklega beðin um að vinna
saman.
Skipuleggja sjálf tónleika
Ennfremur hafa þau verið að skipu-
leggja tónleika sjálf í gegnum fyrirtæki
sitt sem heitir Konveier. „Við höfum
skipulagt nokkra tónleika þarna í Tall-
inn. Takmarkið er tónlist eftir mig, sem
hún flytur. Og svo tónlist sem okkur
langar að heyrist á tónleikum, með
áherslu á nýlega kammertónlist.“
Páll hefur verið að semja töluvert af
kammertónlist. „Síðustu tvö árin hef
ég einbeitt mér eingöngu að kamm-
ertónlist. Það er gott form til að þróa
hugmyndir sem maður heldur áfram
með og notar jafnvel í stærra samhengi
seinna meir. Það er skemmtilegt að
hafa einhvern ramma en þetta eru oft
þrjú til fimm hljóðfæri. Góðir kamm-
ertónleikar eru það skemmtilegasta
sem ég veit. Það er svo mikil nánd.“
Páll var með verk á síðustu Norrænu
músíkdögum og dvaldi þá mikið í
Hörpu og er aldeilis ánægður með þetta
nýja tónlistarhús.
„Mér finnst þetta hafa breytt rosa-
lega miklu. Þvílíkur fjöldi tónleika og
þvílík mæting. Ég er búinn að vera
þarna við mörg ólík tækifæri og húsið
er alltaf fullt af fólki. Loksins geta
flytjendur flutt tónlist við topp-
aðstæður og aðeins þannig geta þeir
líka skilað sínu besta. Þá fá áhorfend-
urnir bestu mögulegu upplifun.“
Hvernig nýtist bakgrunnur þinn í
rokktónlist?
„Ég myndi segja að þetta væri mjög
ólíkt. Fólk talar oft um bræðing milli
popps og klassíkur en ég gef ekki mikið
fyrir þær pælingar. Þetta er ólík nálgun
en auðvitað er þetta allt tónlist. Þegar
maður fer dýpra inn í þetta verða skilin
„Eldavélin hægra megin á myndinni er ekki safngripur heldur algeng sjón á eistneskum heimilum, þessi var búin til á níunda áratugnum.
Maturinn úr þeim bragðast ekki bara frábærlega heldur hita þær húsin vel líka,“ segir Páll.
Handskrifað nótnablað tónskáldsins.
Páll Ragnar er búinn að taka upp efni á heila plötu, sem hann á eftir að full-
vinna en hann á von á því að platan komi út á þessu ári. Þar verður samstarf
hans og kærustunnar Tui Hirv söngkonu að vonum áberandi. „Þetta verða þrjú
heildarverk sem skiptast niður í smærri einingar.“
Eitt verkanna er að segja má mjög svo innblásið af eistneskri náttúru og
sögu en heimsókn á eyjuna Vormsi/Ormsö, sem er út af vesturströnd Eist-
lands, hafði mikil áhrif á hann. „Við fórum þarna í ágúst 2010 og það var rosa-
leg upplifun. Þarna var sænskt samfélag, mjög gamaldags, alveg fram að sov-
éttímanum. Þegar ljóst var í hvað stefndi bauð sænska ríkisstjórnin þeim að
drífa sig yfir og þarna lagðist allt af. Maður sér rosalega vel á þessari litlu
eyju hvernig sovéttíminn valtaði yfir allt. Ég samdi verk sem endurspeglar það
sem sem ég sá og var að því allan síðasta vetur. Ég hef orðið fyrir miklum
áhrifum af Eistlandi, náttúru, mannlífi og sögu. Óbeinu áhrifin eru mikil en ég
tek líka alveg meðvitaða ákvörðun um að skrásetja það sem ég hef upplifað.
Það er ótrúleg saga þarna. Eistland er algjörlega á mörkum austurs og vest-
urs. Vesturströndin er undir sænskum áhrifum og austurhlutinn alveg rúss-
neskur. Minn mesti skóli er þetta: Að vera þarna og drekka í mig allt sem ég
sé og upplifi.“
Hann segir tónlistarheiminn úti í Eistlandi ólíkan þeim hérna heima. „Mér
finnst ég vera á rosalega góðum stað. Þetta er gamall skóli og mikil hefð. Það
er gaman að kynnast þessum rótum. Það er oft talað um að það sé svo gott
við Ísland að hér sé engin hefð og því megi gera allt. En það er kannski ekki
alltaf nóg að hugsa svona. Til þess að geta markað okkar eigin leið þurfum
við að þekkja hvað aðrir hafa gert. Annars erum við bara að finna aftur upp
hjólið. Það er ekki alltaf nóg að kýla út í loftið.“
Eins og áður sagði er Páll byrjaður í doktorsnámi eftir að hafa klárað meist-
aragráðuna þarna úti. „Mér fannst ég eiga svo mikið ólært og vera á svo góðu
róli, bæði persónulega og í einkalífinu. Mig langaði bara ekkert að fara og ég
er ennfremur hjá frábærum kennara, sem mér fannst ég eiga mikið ólært af.
Hún hefur haft mikil áhrif á mig,“ segir hann en kennarinn heitir Helena Tulve.
„Hún er með persónulega nálgun á tónlist sem byggist á góðri þekkingu á
því sem hefur verið gert. Hún hefur þessa náttúrulegu nálgun á tónlistina sem
er einkennandi í Eistlandi. Þarna þekkir fólk öll vísindin en semur með hjart-
anu, með alla vitneskjuna á bak við eyrað. Það er mikilvægt að tónlistin komi
frá hjartanu. Þessi nálgun finnst mér góð, þetta jafnvægi, annars vegar ræt-
urnar á trénu sem ná langt ofan í jörðina og hins vegar greinarnar sem teygja
sig til himins. Þannig er þetta skógi vaxna land.“
Eistnesku áhrifin í tónlistinni