SunnudagsMogginn - 29.01.2012, Qupperneq 44

44 29. janúar 2012
E.H. Gombrich – Little History of the World
 Þessi rómaða bók Gombrich, mannkynssaga fyr-
ir ungt fólk, kom fyrst út í Austurríki árið 1936
við litla hrifningu nasista sem höfðu ímigust á
friðarboðskap höfundarins. Bókin hefur margoft
verið endurútgefin og komið út víða um heim en
höfundurinn endurskoðaði hana nokkrum sinn-
um og bætti við köflum eftir því sem árin liðu.
Nýlega komin bókin út í afar fallegri mynd-
skreyttri útgáfu í Englandi.
Þótt bókin sé skrifuð fyrir ungt fólk er hin einnig mikill yndislestur
fyrir fullorðið fólk. Hún er fallega skrifuð, full af hlýju, húmor og
mannskilningi. Gombrich rekur þarna sögu mannkyns frá steinöld
og að árinu 1945 þegar kjarnorkusprengju var kastað á Hiroshima.
Þetta er bók sem býður upp á fjölbreytilegar myndskreytingar og
því er þessi útgáfa alveg einstaklega falleg og á heima á hverju bóka-
heimili – og vonandi eru þau ennþá mörg til í þessu landi.
Gombrich varð háaldraður, fæddist 1909 og lést árið 2001. Hann var
einungis 26 ára þegar hann hóf að skrifa bókina og lauk henni á sex
vikum. Gombrich var listfræðingur og er einnig þekktur sem höf-
undur metsölubókarinnar The Story of Art sem fjölmargir listunn-
endur hafa lesið sér til ánægju og fróðleiks og er löngu orðið að
klassísku riti. Rétt eins og þessi góða bók!
Joy Fielding – Now You See Her
mnnn
Kanadíski rithöfundurinn Joy Fielding er í hópi
þeirra afkastamikilla metsöluhöfunda sem ein-
beita sér að samningu spennusagna. Hún hefur
sýnt að hún kann ýmislegt fyrir sér þegar kemur
að því að byggja upp spennu og halda lesandanum
við efnið. Lesendur hennar vita einnig að hún er
afar misstækur höfundur og á sína vondu daga.
Hér bregst henni til dæmis illilega bogalistin.
Aðalpersónan Marcy Taggert missti dóttur sína í
slysi en lík hennar kom aldrei í leitirnar. Þegar
Marcy er í fríi á Írlandi þykist hún koma auga á dóttur sína og hefur
leit að henni. Hún kynnist síðan tveimur karlmönnum sem hafa
áhrif á hana en í erfiðum aðstæðum veit hún ekki fyllilega hverjum
er óhætt að treysta.
Þetta er áberandi illa skrifuð bók, en það telst reyndar ekki til sér-
legra tíðinda, hvorki hér á landi né annars staðar, þegar metsölu-
höfundar nenna ekki að pússa stíl sinn. Og alltof oft virðast þeir ekki
fá nokkrar leiðbeiningar eða aðstoð frá glöggum yfirlesurum, sem
bókaforlög ættu þó að hafa efni á að hafa í vinnu hjá sér. Fielding
hefði ekki veitt af hörðum yfirlestri.
Söguþráður bókarinnar er heldur klénn og fyrirsjáanlegur og seinni
hluti bókarinnar rennur út í tóma vitleysu og væmnisfullt hjal.
Þannig hefur þessi bók fátt sér til ágætis nema helst fyrstu kaflana
sem eru alveg þolanlegir. En það nægir vitaskuld engan veginn og
verkið er misheppnað.
Kolbrún Bergþórdóttir kolbrun@mbl.is
Erlendar bækur
Eymundsson
1. Inheritance – Christopher Pa-
olini
2. Game of Thrones – George
R.R. Martin
3. I’ll Walk Alone – Mary Higgins
Clark
4. Clash of Kings – George R.R.
Martin
5. Daughters in Law – Joanna
Trollope
6. The Bomber – Liza Marklund
7. Live Wire – Harlan Coben
8. Switched – Amanda Hocking
9. Dead or Alive – Tom Clancy
10. Mystery – Jonathan Kell-
erman
New York Times
1. The Girl with the Dragon
Tattoo – Stieg Larsson
2. The Girl who Played with Fire
– Stieg Larsson
3. Skeleton Coast – Clive Cuss-
ler með Jack Du Brul
4. The Jefferson Key – Steve
Berry
5. Hidden Summit – by Robyn
Carr
6. You … again – Debbie Macom-
ber
7. Spirit Bound – Christine Feehan
8. Mr. and Mrs. Anonymous – Fern
Michaels
9. Moonlight in the Morning – Jude
Deveraux
10. A Game of Thrones – George
R.R. Martin
Waterstone’s
1. Inheritance – Christopher Paol-
ini
2. Steve Jobs – Walter Isaacson
3. Diary of a Wimpy Kid: Cabin Fe-
ver – Jeff Kinney
4. Before I Go to Sleep – S.J. Wat-
son
5. The House of Silk – Anthony
Horowitz
6. Daughters-in-law – Joanna Trol-
lope
7. Death Comes to Pemberley –
P.D. James o.fl.
8. Jamie’s Great Britain – Jamie
Oliver
9. Gangsta Granny – David Walli-
ams
10. Frozen Planet – Alastair Fother-
gill o.fl.
Bóksölulisti
Lesbókbækur
Breski rithöfundurinn Sebastian Faulks,höfundur skáldsögunnar Birdsong, hef-ur skrifað bók um þekktar skáldsagna-persónur í breskum bókmenntum. Bók-
in nefnist einfaldlega Faulks on Fiction og var
skrifuð í samhengi við sjónvarpsþáttaröð. Í for-
mála bókarinnar segist Faulks skoða skáldsagna-
persónurnar eins og væru þær lifandi fólk, enda
séu þær lifandi í huga sér og milljóna lesenda um
allan heim.
Faulks skiptir bókinni í fjóra kafla: Hetjur,
Elskendur, Snobbhæns og Varmenni. Persón-
urnar koma víðs vegar að, bæði úr gömlum skáld-
verkum og nýjum.
Hetjan sem tapaði
Sherlock Holmes er ein af þeim hetjum sem talað
er um í bókinni en Faulks ber hann saman við
Sigmund Freud og segir greiningar Holmes vís-
indalegri en greiningar Freuds. Winston Smith,
aðalpersónan í skáldsögu George Orwells, 1984,
fær sérkafla sem hetjan sem tapaði. Orwell hefur
haft mikil áhrif á Faulks sem segist fjórtán ára
gamall hafa lesið ritgerð Orwells um aftöku sem
hann var viðstaddur í Búrma, og að þessi skrif Or-
wells hafi breytt sýn hans á heiminn.
Faulks segir að hetjan í bókmenntum 20. aldar
sé yfirleitt fangi aðstæðna og geti ekki eins og
Tom Jones eða Becky Sharp verið í uppreisn gegn
þjóðfélaginu eða eins og Róbinson Krúsó yfir-
unnið erfiðar aðstæður vegna eigin styrks og
þrautseigju.
Bond og Jeeves
Þegar kemur að snobbhænsnum er af ýmsu að
taka. Þar fær James Bond sérkafla en Faulks eyðir
þar allt of miklum tíma í að segja lesandanum frá
James Bond-bókinni Devil May Care, sem hann
sjálfur skrifaði og kom út árið 2008. Auðvitað
verður að hafa umburðarlyndi fyrir því að höf-
undar hafi meiri áhuga á eigin verkum en ann-
arra, en þessi áhersla Faulks verður til þess að les-
andinn fær ekki nægar upplýsingar um Bond
sjálfan en veit því meir um Bond-skáldsögu Seb-
astians Faulks. En við vissum svosem fyrir að
Bond heillast af rándýrum vörumerkjum, hvort
sem um er að ræða bíla, byssur, föt eða áfengi.
Annar snobbari er þjónninn Jeeves í hinum
dásamlegu sögum Wodehouse. Þótt kaflinn um
Jeeves sé skemmtilegur, eins og flestir kaflar bók-
arinnar, þá tekst Faulks ekki að sýna fram á að
Jeeves sé raunverulega snobbaður – nokkuð sem
maður hefði talið fyrirfram að væri auðvelt að
sanna.
Athugul greining á Fagin
Faulks er hins vegar sérlega athugull þegar kemur
að illmenninu Fagin í Oliver Twist, sem hann
segir best heppnuðu persónusköpun verksins.
Það er örugglega rétt sem Faulks segir að Dickens
var ekki upptekinn af því að Fagin væri gyðingur,
þótt einhverjir lesendur hafi látið það fara furðu-
mikið í taugarnar á sér. Faulks segir að það að
vera heltekinn af því að Fagin sé gyðingur sé eins
og að fara í langar rökræður um það af hvaða teg-
und hundur Bills Sikes sé. Faulks hefur skemmti-
lega sýn á Fagin og bendir á að þessi frægi þorpari
sé fyrsti maður til að sýna Oliver Twist kurteisi
með orðunum: „Það gleður okkur að sjá þig,“ og
Fagin bætir um betur og gefur Oliver að borða.
Hann kætir Oliver og fær hann til að hlæja, nokk-
uð sem góða fólkinu í skáldsögunni tekst ekki.
Þessi bók Faulks er vel heppnuð. Þar gefst les-
endum tækifæri til að endurnýja kynni við litríkar
skáldsagnapersónur og öðlast dýpri skilning á
þeim en áður.
Sean Connery í hlutverki hin snobbaða James Bond.
© Bettmann/CORBIS
Snobbaður Bond
og flókinn Fagin
Breski rithöfundurinn Sebastian Faulks hefur skrifað bók
um þekktar skáldsagnapersónur.
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@mbl.is