Helgafell - 01.04.1943, Síða 55

BÓKASÖFNUN OG BÓKAMENN
191
bókasafnara, sem ég hef ennþá gert að umtalsefni. Hygg ég hann hafa veriÖ
bókfróðastan þeirra allra um íslenzkar bækur, aÖ Jóni Sigurðssyni ef til vill
einum undanskildum, en samt forsetanum fróðari um guðsorðabækur íslenzk-
ar. Var hann hinn mesti safnari á handrit og íslenzkar bækur, einkum hinar
eldri. Barg hann margri fágætri bók frá tortímingu, að ég ekki tali um
handritin, er hann seldi loks Landsbókasafninu við mjög lágu verÖi. Hann
útvegaÖi eða seldi því safni marga íslenzka bók, er það vantaði. Bókasafn
hans var mikið, en einkum bar þó af hið mikla guðsorðabókasafn hans, og
komst þar enginn einstakur maður hérlendis í hálfkvisti við hann. Þó hygg
ég hann hafa veriÖ hlutfallslega sterkastan í ævi- og útfararminningum. Mátti
heita, að hann ætti allar hinar eldri útfararminningar. Stóð honum þar eng-
inn á sporÖi, nema helzt Jóhann heitinn Kristjánsson ættfræðingur, en ævi-
minningasafn hans var illu heilli selt til Frakklands. Bókasafn doktors Jóns
var selt, að honum látnum, háskólanum í Osló.
Enn skal ég geta nokkurra látinna bókasafnara, sem margir munu kann-
ast við, og er þá fyrst aS geta Þorvalds Guðmundssonar, sem var afgreiðslu-
maÖur í bókabúð SigurÖar Kristjánssonar. Hann kom þangaÖ bláfátækur.
Var hann hinn mesti reglumaður, góðtemplari og neytti einskis munaðar.
Barst hann lítt á í klæðaburði, en varði öllu, eða því nær öllu kaupi sínu
og því, er honum áskotnaðist á annan hátt, til bókakaupa. Átti hann orðiÖ
mikið safn gamalla bóka, en ekki voru þaÖ allt góð eintök, enda engin efni
til þess aS kaupa margt dýrra bóka, en fáa hef ég vitaÖ áhugasamari við
bókasöfnun en Þorvald heitinn. Seldi hann, fátækur og farinn að heilsu,
Courmont sendikennara safn sitt, sem var um 1300 bindi, og flutti Cour-
mont það með sér til Frakklands, en hvar það nú er niðurkomið veit ég
ekki.
Jónas Jónasson, prestur á Hrafnagili og síðar skólakennari á Akureyri,
var mikill bókasafnari og átti geysistórt bókasafn. Mun hann aðallega hafa
safnað íslenzkum bókum, sem viÖkomu íslenzkri sagnfræði, en sló ekki
hendinni á móti guðsorÖabókum gömlum, eða öðru því, sem fágætt var.
Heildarsöfnun var þaS ekki, enda efnahagur ekki það rúmur, að hann gæti
lagt stórfé fram til bókakaupa. Var séra Jónas gáfumaður og víÖlesinn og
einn þeirra, er safnaÖi bókum til að lesa þær, en mun ekki hafa hirt um
að fylla upp bókaflokka af þeim bókum, er hann sjálfur las ekki, til þess
eins að gera bókaeign sína verðmeiri.
Ásgeir Torfason, efnafræÖingur frá Ólafsdal, var mikill bókasafnari um
skeiS. Bókasafn hans varð ekki stórt að vöxtunum, enda dó hann ungur.
Um það bókasafn mátti segja, að það var valið að eintökum og öllum frá-
gangi. Hygg ég, að þar hafi verið allra bezta búnaðarrita- og búnaðarpésa-
safn, sem verið hefur í einstaklings eigu. Þar var og fjöldi annarra fágætra
smárita. Meginhluti þessa safns fór í amtsbókasafniÖ á SeySisfirði. Ásgeir