Helgafell - 01.04.1943, Page 113

BRÉF FRÁ LESENDUM
249
grundvöllur sannrar menntunar, og jafnvel þó
að menn hafi komizt að þeirri niðurstöðu, eins
og Kr. E., að sönn menntun sé fólgin í ,,hinu
akademiska“, þá er það einnig margvíslegt deilu-
mál, hvað er ,,akademiskt“ og hvað ,,hvers-
dagslegt“. Jafnvel flestir ,,hinna akademisku“
þurfa að eyða miklum hluta ævi sinnar í það
,,hversdagslega“: Lögfræðingurinn í hversdags-
legar innheimtur og þrætur, læknirinn í hvers-
dagslega kvilja, kennarinn í hversdagsleg beyg-
ingardæmi og presturinn í skírnir og jarðarfar-
ir, meðan mannfólkið heldur þeim ,,hversdags-
lega“ sið, að fæðast og deyja. Ég held, að það
sé stundum erfitt að leggja landamærin milli
,,hins akademiska“ og ,,óakademiska“ í námi
manna. Hvers vegna er reikningur stjörnu-
fræðinga og verkfræðinga akademiskur en verzl-
unarreikningur óakademiskur? Hvers vegna er
það óakademiskt að vera ,,góður á ritvél“, eins
og Kr. E. kallar það eða á reikningsvélar verzl-
unarmanna, en akademiskt að reikna með töfl-
um og stokkum stjörnufræðinga og verkfræð-
inga? Hvers vegna er refsiréttur akademiskur,
en verzlunarréttur óakademiskur? Auðvitað má
stunda þessar greinar misvel. En það kemur
ekki hér til greina, því að ekkert liggur fyrir
um það, að t. d. sömu enskubækurnar séu lesn-
ar á ,,akademiskari“ hátt í menntaskóla en í
verzlunarskóla, eða yfirferðin yfir erfðakenning-
ar í líffræði menntaskólans sé akademiskari en
yfirferðin yfir þjóðfélagsmálakenningar í hag-
fræði verzlunarskólans. Aðalatriði májsins, þeg-
ar rætt er um reglugerð Verzlunarskólans og
mat andstæðinga hennar á því, hvað sé akadem-
iskt og óakademiskt, er það, að Háskólinn hefur
sjálfur viðurkennt verzlunargreinarnar og tekið
þær til kennslu og prófa á sama hátt og með
sama rétti og aðrar akademiskar námsgreinar.
Erumkvæðið að því, að hér var tekin upp fram-
haldsfræðsla verzlunarmanna nokkuð á háskóla-
visu átti Verzlunarskólinn með stofnun fram-
haldsdeijdarinnar 1932. Síðan kom Viðskiptahá-
skólinn, og nú hefur Háskólinn tekið að sér
þessa framhaldsfræðslu og er það góð lausn
niálsins. En rökrétt afleiðing þess, að Háskólinn
tekur að sér verzlunarfræðsluna er sú, að hann
verður að taka að sér þá nemendur, sem þeirrar
fræðslu vilja og eiga að njóta. Engir eiga meiri
°g sanngjarnari rétt á að njóta þeirrar fræðslu
en þeir verzlunarmenn, sem áður hafa stundað
^ 5 ára verzlunarskólanám og eru fúsir til
bess að leggja á sig viðbótarnám til stúdents-
prófs.
^r* E. reynir að gagnrýna reglugerð þessa
nýja stúdentsprófs. Honum þykir hún ýmist
teygjanleg eða óákveðin eða kröfulægri en reglu-
gerð menntaskólanna. Hvorugt er rétt. Orðalag-
ið um sameiginlegar námsgreinar er víða tek-
ið óbreytt úr reglugerð lærdómsdeildar Mennta-
skólans. Svo er t. d. um ákvæðin um stærð-
fræðina. Sömu orðin tákna á máli Kr. E. ,,for-
smekk að vísindalegu námi“, þegar þau standa
í reglugerð Menntaskólans, en eru ,,furðuleg“,
þegar þau eru komin í reglugerð Verzlunar-
skólans. Sérgreinar deildanna falla hins vegar
eðlilega ekki saman. Efnafræði, eðlisfræði og
stærðfræði er auðvitað meiri í sérfræðideildum
menntaskólanna, eins og hagfræði, verzlunarrétt-
ur og bókfærsla er meiri í Verzlunarskólanum. I
slíkum greinum koma einmitt fram einkenni
deildaskiptingarinnar. Munurinn á verzlunar-
deild og stærðfræðideild er ekki meiri en mun-
urinn á stærðfræðideild og máladeild. Kennslu-
stundafjöldi lærdómsdeildar Verzlunarskólans
verður nákvæmlega jafn og stundafjöldi í lær-
dómsdeildum Menntaskólans, þó án þess, að
vélritun og hraðritun séu tajdar með. 1 Ymsar
greinir bókfærslu og stærðfræði verða kenndar
um 44 vikustundir. Er þar því um ákveðnar
höfuðnámsgreinar að ræða, jafnframt málunum,
sem eru aðrar megingreinar allra verzlunar-
skóla. Erlendu málin verða kennd eins mikið
eða meira en í máladeildum menntaskólanna,
latína eins og í stærðfræðideild og franska eins
mikið eða meira. Landafræði er sú sama. Saga
hefur verið minni í Verzlunarskólanum, en er
nú aukin og teknar upp sömu bækur og í lær-
dómsdeild Menntaskólans. Verzlunarréttur, hag-
fræði og vörufræði eiga að mæta sumum grein-
um náttúrufræðinnar, en aðrar eru kenndar í
Verzlunarskójanum. Kennslubækurnar í t. d. ís-
lenzku, ensku og þýzku eru ýmist alveg þær
sömu í Verzlunarskóla og Menntaskóla eða svo
sambærilegar, að nám og prófkröfur falla mjög
saman í hliðstæðum bekkjum. Sum staðar eru
þær meiri í Verzlunarskólanum, t. d. í ensku
og þýzku til 4. bekkjar prófs (þýzka 7 st. í M.,
en 15 st. í V., enska 18 st. í M., en 20 (23)
st. í V.).
Þá er ekki eftir að athuga nema eitt höfuðatrið-
ið í grein Kr. E., það, að Verzlunarskólinn hefði
ekki átt að fá stúdentsprófsréttindi, af því að
hann er einkaskóli. Þó bregður svo við, að hann
1) Því miður hafa í reglugerðinni brenglazt
milli dálka tölur um kennslustundafjölda, en
heildar- og samlagningartölurnar eru réttar eins
og stundafjöldinn á að vera,