Helgafell - 01.04.1943, Síða 80

216
HELGAFELL
úr kr. 14.50 í 16.80 (16% hækkun),
sé miðað við 10 tíma vinnudag áður
og 8 tíma vinnudag nú. En sé miðað
við 10 stunda vinnu áður og 10 stunda
vinnu nú (2 stundir eftirvinna) og tek-
ið tillit til raunverulegra vinnustunda
fyrr og nú, nemur grunnkaupshækk-
unin um 55%.
Um þetta leyti héldu Búnaðarsam-
böndin fundi með bændum til að ræða
um afurðaverðið. Seint í ágústmánuði
mættu fulltrúar búnaðarsamtakanna á
Alþingi og skýrðu frá því, að bændur
krefðust að fá kr. 6.00 fyrir kg. af
dilkakjöti um haustið, en á einum
fundi hefði krafan verið kr. 5.50. Al-
þingi samþykkti síðan, 31. ágúst, svo-
fellda þingsályktun:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórn-
inni að greiða úr ríkissjóði verðuppbót
á útflutt dilkakjöt af framleiðslu ársins
1942, eftir því sem þörf gerist, til þess
að útflytjendur fái sama verð fyrir það
kjöt, komið í skip á útflutningshöfn,
eins og heildsöluverðið er á kjöti á
innanlandsmarkaði á sama tíma. Enn
fremur að greiða verðuppbætur á ull
og gærur, sem framleiddar eru til út-
flutnings árið 1942, og miðist verðupp-
bæturnar við það, að framleiðendur fái
ekki lægra verð hlutfallslega fyrir þess-
ar afurðir en þeir fengu fyrir þær árið
1940, miðað við verðlagsvísitölu beggja
áranna, að viðbættri uppbót, er svarar
til þeirrar almennu grunnkaupshækk-
unar, sem orðið hefur og verða kann
hjá launafólki í landinu á árinu 1942.“
Viku síðar, 7. sept., var kjötverðið
ákveðið, kr. 6.40 kg. í heildsölu, en
verð á sláturafurðum varð sem hér
segir: Mör kr. 6.50 kg., slátur (með
garnmör) kr. 7.50, en kr. 14.00 með
1 kg. af mör, svið kr. 4.50 kg., lifur,
hjörtu og nýru kr. 7.50 kg.
Fjórum dögum síðar, 11. september,
hækkaði mjólkin úr kr. 1.15 í kr. 1.50
lítrinn (mæld mjólk), smjör hækkaði
í kr. 18.70 kg. og aðrar mjólkurvörur
þessu líkt.
Meðan þessu fór fram, hækkuðu
flestar aðrar vörur vegna grunnkaups-
hækkana og hækkaðrar vísitölu, eink-
um þær vörur, sem mikill vinnukostn-
aður féll á, svo sem fatnaður og iðnað-
arvörur.
Framfærsluvísitalan, sem byggðist á
verðlaginu I. október, varð 250 stig,
en hún átti eftir að hækka betur og
komst upp í 272 samkvæmt verðlaginu
1. desember. Mjólk og mjólkurvörur
hækkuðu til muna 8. nóvember, mjólk-
in í 1.75, smjörið í 21.50 o. s. frv., og
áttu þessar vörur drýgstan þátt í hækk-
uninni, eða um 9 stig.
Til þess að sýna hina örlagaríku
þróun í verðlagsmálunum síðari hluta
ársins 1942, skulu hér birtar vísitölur
vöruflokkanna eftir verðlaginu 1. sept.
og 1. desember.
Vísitölur:
1. sept. I. des.
Kjötvörur .. 253 486
Fiskur .. 237 276
Mjólk og feitmeti .. 301 439
Kornvörur .. 209 266
Garðávextir og aldini , ,. 351 307
Nýlenduvörur ,. 207 256
Eldsneyti og ljósmeti . ,. 232 234
Fatnaður .. 198 244
Húsnæði . 114 125
Ymisleg útgjöld ,. 180 218
Framfærsluvísitala .... 210 272
Segja má, að hörð kosningabarátta
stæði hér allt árið 1942 fram í október.
í þeirri gerningahríð var ýmsum ráðum
beitt til að véla um fyrir almenningi,
eins og gengur, og deilur voru harðar.