Helgafell - 01.04.1943, Side 100

236
HELGAFELL
Ef rússneska stjórnin teldi ástandið í heim-
inum mundi verða svipað og fyrir þessa
styrjöld, mundi hún vafalaust ennfremur
krcfjast þeirra landa, sem henni eru nauð-
synleg til þess að geta komið fyrir sig vörn-
um í þessu stríði, það er að segja nægilegs
landrýmis við vesturlandamærin til þess að
tryggja sig gegn hugsanlegri árás af hálfu
Evrópuríkjanna. Það mundi verða sneið af
Finnlandi og ef til vill Póllandi, að hinni svo-
nefndu Curzon-línu, en það er lína sú, sem
Curzon-ncfndin ákvað, á meðan Versalasamn-
ingarnir stóðu yfir, að skyldi skilja milli þjóð-
erna Rússa og Pólverja.
Síðastliðið ár, þegar brezk-rússneski samn-
ingurinn var undirritaður, — en í honum var
samið um gagnkvæma aðstoð, ef til árásar
skyldi koma á annað hvort ríkið næstu 20 ár,
— féllust bæði Bretar og Rússar á, að láta öll
deilumál bíða úrlausnar, þar til styrjöldinni
væri lokið. Það var viturlega ráðið. Við höfum
engan tíma til þess að eiga í illdeilum inn-
byrðis, fyrr en Hitler hefur verið sigraður og
nazisminn brotinn á bak aftur fyrir fullt og
allt.
Að því er blöðin herma, komu landamæri
Póllands þá til umræðu, og er sagt, að Sikorski
hershöfðingi og pólska stjórnin hafi fallizt á
þessa afgreiðslu málsins, til þess að samvinna
gæti haldizt um rekstur styrjaldarinnar. Eftir
frásögnum blaðanna virðist Sikorski hafa lagt
blessun sína yfir brezk-rússneska samninginn,
og eftir að hann var gerður, var látinn laus
mikill fjöldi pólskra fanga, sem voru í haldi
hjá Rússum. Einnig voru látnir lausir um
100.000 pólskir hermenn, sem síðan fengu
vopn frá Bretum og Bandaríkjamönnum og
voru sendir gegn hersveitum Hitlers ...
Þegar sigur hefur verið unninn, geta að-
stæður allar verið orðnar gerólíkar því, sem nú
er. Margt getur gerzt þangað til. Flugvél-
arnar eru að valda algerðri byltingu í hernað-
arvísindunum. Landamæri, svo sem fljót og
fjallgarðar, sem áður voru tilvalin bakhjarl
varnarvirkja, eru nú ekki nærri eins mikilvæg
og áður. Reynsla þessa stríðs hefur þegar sýnt,
að hægt er að flytja þúsundir fallhlífarher-
manna yfir víggirðingar landamæranna og
láta þá ráðast á mikilvægar stöðvar innan
þcirra. Það má vel vera, að Iandamæri frá
náttúrunnar hendi verði næsta lítils virði, þegar
friður og bætt skipulag verður komið á í
heiminum.
Ennfremur kann að vera og cr sennilegt,
að í friðarskilmálana verði sett ákvæði tim
varnarbandalag þjóðanna vegna alþjóðaöryggis,
en það mundi draga úr nauðsyn hervama og
vígbúnaðar. Það er óhugsanlegt, að ekki haf-
ist að minnsta kosti það upp úr þessu stríði.
Ef svo fer, er ekki óhugsandi, að Rússar
kynnu, friðarins vegna, að falla frá kröfurn
um aukið landrými, þar cð þcir teldu sér það
ekki nauðsynlegt til þess að geta varizt nýrri
árás af hendi Þjóðverja, þótt til hennar kæmi.
Að sjálfsögðu mun það vinarþel og sá skiln-
ingur, sem þróazt hefur í sameiginlegri bar-
áttu gegn Hitler og ofbeldi hans, hjálpa til
að greiða úr þessum flóknu viðfangsefnum.
Hvað telja Rússar réttmret áhrifasvœði sín?
Einnig það mun velta á því, hverjar að-
stæður verða í heiminum eftir að stríðinu er
lokið. Ef þá verður hægt að tryggja það, að
engin þjóð geti beitt herstyrk, til þess að
knýja fram vilja sinn, verður hægt að leysa
þessi mikilvægu vandamál á sanngjarnan og
friðsaman hátt. Ég hygg, að Rússar mundu
ekki síður en aðrar þjóðir stuðla að því, að svo
gæti orðið.
En svo að ég svari spurningunni blátt
áfram: Það er enginn vafi á því, að það eru
ýmis atriði í þessu efni, sem Rússar telja sér
mjög mikilvæg, svo sem það, að fá leið til
sjávar og hafnir, sem ekki verða ísi lagðar,
einkum við Kyrrahaf og Miðjarðarhaf. Rússar
hafa alltaf látið sér annt um hafnirnar Port
Arthur og Darien á Kyrrahafsströndinni, sem
teknar voru af þeim 1905. Þeir mundu einnig
að sjálfsögðu láta sig varða skipaleiðina um
Dardanellasund, Ieiðina frá Svartahafi til Mið-
jarðarhafs og um Miðjarðarhafið til úthafanna.
Einnig gæti svo farið, ef ófriður væri eða
óstjórn í heiminum, að þeir í sjálfsvarnarskyni
yrðu að færa varnir sínar gegn hugsanlegri
árás af hálfu Þýzkalands inn á lönd smáríkj-
anna, sem næst þeim eru og hafa ekki sjálf
bolmagn til að koma í veg fyrir, að Þýzka-
land, eða annað voldugt árásarríki, gæti farið