Kjarninn - 07.08.2014, Síða 20

04/05 efNaHagsmál
milljörðum króna. Skuldirnar höfðu þá hækkað um 55 pró-
sent á tveimur árum, farið úr 541 milljarði króna.
Samhliða því að nýju viðskiptabankarnir keyptu útlán fyr-
irrennara sinna á niðursettu verði lækkuðu skuldir heimil-
anna mikið og voru 513 milljarðar króna í nóvember 2009.
Þorra þess afsláttar var svo komið til viðskiptavina þeirra í
gegnum höfuðstólslækkanir vegna gengislánadóma, sértækr-
ar skuldaniðurfellingar og 110 prósenta leiðarinnar. Frá þeim
tíma hafa skuldir heimilanna við innlánsstofnanir hækkað
jafnt og þétt og eru nú tæplega 714 milljarðar króna.
Samhliða hefur gengið töluvert á innlán heimilanna. Þau
hafa dregist saman um 136 milljarða króna frá lokum árs
2009, um tæpan fimmtung. Það þýðir að þjóðin hefur verið að
nota sparnaðinn sinn til að takast á við eftirhretur hrunsins.
Til viðbótar höfðu heimili landsins nýtt sér tímabundnar
heimildir til að taka út séreignarlífeyrissparnað upp á um 100
milljarða króna í lok síðasta árs.
Staðan í dag er því svona: sparnaður heimilanna hefur
dregist verulega saman en heildarskuldir þeirra aukist
umtalsvert.
neyðarFundir haldnir Vegna ójöFnuðar sem ógnar rýmkun haFta
Samhliða aukinni skuldsetningu heimila er ríkis-
búskapurinn að glíma við skyndilegan, og stór-
hættulegan, neikvæðan vöruskiptajöfnuð. Hann er
að mestum hluta til drifinn áfram af mikilli lækkun
útflutningstekna en líka af aukinni einkaneyslu. Það
sem af er árinu 2014 er vöruskiptajöfnuður Íslands
neikvæður um tíu milljarða króna. Það þýðir að
virði þess sem við framleiðum og flytjum út er tíu
milljörðum króna minna en það sem við flytjum inn
og kaupum. Á sama tímabili í fyrra var vöruskipta-
jöfnuður jákvæður um 25 milljarða króna. Viðsnún-
ingurinn er því heilir 35 milljarðar króna.
Þessi halli er mjög alvarlegur fyrir þjóðarbúið og
samkvæmt heimildum Kjarnans telja margir hátt-
settir aðilar innan Seðlabankans og stjórn kerfisins
að neyðarástand ríki í þjóðarbúinu. Stjórnvöld
tilkynntu nýverið skipan framkvæmdastjórnar um
afnám hafta og hafa látið í það skína að vinna við
rýmkun þeirra gæti hafist fljótlega. Það ójafnvægi
sem er í vöruskiptum þjóðarinnar ógnar mjög þeim
áformum.
Heimildir Kjarnans herma að mikil fundarhöld
hafi átt sér stað, meðal annars með aðkomu er-
lendra sérfræðinga, vegna þessa ástands undan-
farin misseri. Meðal þess sem ráðgjafarnir erlendu
hafa verið að ræða við stjórnvöld er að ákveðin
þjóðhagsleg skilyrði verði að vera til staðar til að
hægt sé að rýmka höft. Eitt það mikilvægasta er að
þjóðarbúið fái fleiri krónur fyrir framleiðslu sína en
það borgar fyrir vörurnar og þjónustuna sem það
flytur inn.
er aukning útlána til heimila
í mánuðinum eftir að skulda-
niðurfellingaráform ríkis-
stjórnarinnar voru tilkynnt.
er aukning á einkaneyslu á
fyrsta ársfjórðungi 2014.
er aukning á veltu á
húsnæðis markaði á milli ára.