Morgunblaðið - 04.03.2014, Side 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. MARS 2014
Reykjavík, 3. mars 2014
ÁSKORUNTIL HEILBRIGÐISRÁÐHERRA
OGALLRA ALÞINGISMANNA
VEGNAHÓPLEITAR AÐRISTILKRABBAMEINI
Hefjum hópleit að ristilkrabbameini strax.
Krabbamein í ristli er þriðja algengasta krabbameinið á Íslandi.
Árlega deyja 50–55 Íslendingar úr þessum sjúkdómi. Koma má í veg
fyrir sjúkdóminn í mörgum tilfellum með skipulagðri hópleit. Ristilsepi
er forstig flestra ristilkrabbameina. Hægt er að greina slík forstig og
ristilkrabbamein, annað hvort með því að leita að blóði í hægðum
og/eða framkvæma ristilspeglun þar sem greining og meðferð er
framkvæmd í senn.
Kostnaður vegna hópleitar að ristilkrabbameini er lítið brot af því sem
meðferð við sjúkdómnum kostar þjóðfélagið. Erfitt er að rökstyðja hvers
vegna ætti að bíða lengur með að hefja skipulega hópleit.
Alþingi hefur ályktað um málið og ávinningur einstaklinga, fjölskyldna
og samfélags er ótvíræður.
Eftirtalin fagfélög og sjúklingafélög skora á stjórnvöld
að hefja hópleit að ristilkrabbameini strax:
Krabbameinsfélag Íslands
Krabbameinsfélag
Reykjavíkur
Stómasamtök Íslands
Ristilfélagið
Læknafélag Íslands
Félag krabbameinslækna
Félag sérfræðinga
í meltingarsjúkdómum
Félag ristil-
og endaþarmsskurðlækna
Félag íslenskra
heimilislækna
Félag íslenskra
hjúkrunarfræðinga
Fagdeild krabbameins-
hjúkrunarfræðinga
Fagdeild heilsugæslu-
hjúkrunarfræðinga
Makrílafli íslenskra skipa á síðasta ári var 154
þúsund tonn. Þetta er næstmesti makrílafli ís-
lenskra skipa nokkru sinni en árið 2011 veiddu
íslensk skip 159 þúsund tonn, samkvæmt því
sem fram kemur á vef Fiskistofu. Alls landaði
271 skip makrílafla á árinu.
Á árunum 2009-2012 var meira en 97%
makrílaflans aflað innan íslenskrar lögsögu en
á síðasta ári fór hlutur makríls úr lögsögunni
niður í 91%. Skýringin er aukinn afli úr græn-
lenskri lögsögu en á síðasta ári veiddu íslensk
skip tæplega 12 þúsund tonn þar. Kristina EA
landaði mestum afla úr grænlenskri lögsögu
hérlendis eða 3.581 tonni og Hákon EA 3.306
tonnum. Alls lönduðu sjö íslensk skip makríl
úr grænlenskri lögsögu hérlendis.
Íslensk skip hafa einnig veitt makríl úr fær-
eyskri lögsögu og hefur hlutur aflans þaðan
verið á bilinu 1-1,5% síðastliðin sex ár að und-
anskildu 2009 þegar hluturinn fór í 2,7%. Afl-
inn var þá rúm 3.100 tonn en var á síðasta ári
1.940 tonn.
Ef horft er til heildarveiði íslenskra skipa
af öllum svæðum þá var Kristina EA 410 afla-
hæst með 12.041 tonn. Næst kom Aðalsteinn
Jónsson SU 11 með 10.766 tonn og Huginn
VE 55 var með 9.737 tonn.
Makrílréttindum innan lögsögunnar var
skipt niður í sex flokka. Aflahæsta skipið úr
þessum pottum var Aðalsteinn Jónsson SU
11 með rúm 10 þúsund tonn. Því næst kom
Huginn VE 55 með rúm 8.800 tonn.
aij@mbl.is
Næstmesti makrílaflinn í fyrra
 Aukinn afli úr grænlenskri lögsögu  271 skip landaði makríl
 Kristina EA og Aðalsteinn Jónsson SU með mestan afla í heild
Á fundi bæjarráðs Kópavogs á
fimmtudag í síðustu viku var lögð
fram tillaga um að bærinn bæri
kostnað við að skipta út vestum
leikskólabarna í þeim tilvikum
þegar á vestunum væru nöfn fyr-
irtækja. Pétur Ólafsson og Ólafur
Þór Gunnarsson lögðu tillöguna
fram og í henni segir:
„Tryggingafélög nota börn á
leikskólaaldri til að auglýsa starf-
semi sína. Lítil börn í gulum vest-
um á götum bæjarins eru hvar-
vetna stimpluð merkjum stóru
tryggingafélaganna. Þetta er í
besta falli á gráu svæði m.t.t. laga
nr. 57/2005 um eftirlit með við-
skiptaháttum og markaðssetningu.
Bæjarráð samþykkir að bæjar-
félagið beri kostnað af því að
skipta út þeim vestum sem merkt
eru sérstaklega fyrirtækjum úti í
bæ. Börn eru ekki auglýs-
ingaskilti.“
Bæjarráð vísaði tillögunni til
sviðsstjóra menntasviðs til um-
sagnar.
„Börn eru ekki
auglýsingaskilti“
Kópavogur Tillaga liggur fyrir bæjarráði
um vesti leikskólabarna vegna auglýsinga.
Morgunblaðinu hefur borist eftirfar-
andi athugasemd frá Viðari Hjart-
arsyni:
Í Morgunblaðinu sunnudaginn 2.
mars s.l. er myndagáta á bls. 60 und-
ir fyrirsögninni „Hvert var skáldið
og bókin?“. Þar er mynd af Ingjalds-
hólskirkju með tignarlegan Snæ-
fellsjökul í baksýn og sagt að „um-
hverfið minni á þekkt minni úr
íslenskum bókmenntum“, nefnilega:
„Þar sem jökulinn ber við loft hættir
landið að vera jarðneskt, en jörðin
fær hlutdeild í himninum, þar búa
ekki framar neinar sorgir og þess-
vegna er gleðin ekki nauðsynleg, þar
ríkir fegurðin ein, ofar hverri kröfu.“
Eins og margir vita er þessi til-
vitnun úr Heimsljósi (Fegurð him-
ins) eftir Halldór Laxness. Hitt vita
færri að jökullinn í fyrrnefndri lýs-
ingu er EKKI Snæfellsjökull heldur
Eyjafjallajökull. HKL var þekktur
fyrir nákvæm vinnubrögð, fór t.d.
ófáar ferðir til að kynna sér stað-
hætti sögusviða sinna. Eina slíka fór
hann á Eyjafjallajökul, ásamt Guð-
mundi Einarssyni frá Miðdal, um
það leyti sem „Fegurð himins“ var í
smíðum.
Heimildir eru til um jökulgöngu
þeirra tvímenninga og vonandi eyða
þær hinum útbreidda misskilningi
um bein tengsl Snæfellsjökuls við
„Fegurð himins“ þótt vissulega ríki
þar fegurðin ein!
Jökullinn í lýsingunni
Eyjafjallajökull
ATHUGASEMD