Morgunblaðið - 18.03.2014, Page 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MARS 2014
Einrúm
Smiðjuvegi 9 · 200 Kópavogi · Sími 535 4300 · axis.is
Opnunartími: mán. - fös. 9:00 - 18:00
Sófi úr hljóðísogsefni sem býr
til hljóðskjól í miðjum skarkala
opinna skrifstofurýma, auk
þess að bæta hljóðvist rýmisins
Sturla Már Jónsson
Húsgagna- og
innanhússarkitekt
hannaði Einrúm
Iðnaðarryksugur
NT 25/1 Eco
Ryksugar blautt
og þurrt
Fylgihlutir
Barki 35mm 2,5m,
málmrör, 30mm
gólfhaus og mjór
sogstútur.
F A G M E N N S K A A L L A L E I Ð
Skeifan 3 E-F • 108 Reykjavík • Sími 581 2333 • rafver.is
NT 55/1 Eco
Ryksugar blautt og þurrt
Fylgihlutir
Barki 35mm 2,5m, málmrör, 30mm
gólfhaus og mjór sogstútur.
Þegar gerðar eru hámarkskröfur
Sjálfvirk
hreinsun á síu
Um langt skeið hefur
undirritaður notið þess
að hlýða á lestur Pass-
íusálmanna í Rík-
isútvarpinu. Á sér-
hverjum vetri mætir
þangað nýr lesari til
leiks; prestar, leikarar,
skáld og leikmenn stíga
á svið og spreyta sig á
þessum stórkostlega
skáldskap. Við flutning
sálmanna er að mörgu að hyggja,
meðal annars þeim bragfræðireglum
sem þar eru í heiðri hafðar en í þeim
efnum hefur mörgum orðið hált á
svellinu.
Í Passíusálmunum fylgir Hall-
grímur Pétursson hefðbundnum
reglum bragfræðinnar. Við flutning
þeirra þurfa ljóðstafir (stuðlar og höf-
uðstafir) að fá þá áherslu sem þeim
ber; sömu sögu er að segja um orð
eða orðhluta sem ríma. Að minnsta
kosti annar stuðullinn og höfuðstaf-
urinn standa í svokallaðri hákveðu og
loks þarf að nota flámæltan framburð
í einstaka tilvikum ef rímið á að skila
sér; hér er dæmi um það síðast-
nefnda:
Við mig þó hatri hreyfi
heiftarmenn illgjarnir,
enginn kann, utan hann leyfi,
eitt skerða hár á mér.
Ef ekki er hugað að ofangreindum
atriðum í upplestri og
söng riðlast hljómfall
textans svo flutning-
urinn getur orðið hjá-
róma, þrátt fyrir ein-
læga innlifun
flytjandans. Í staðinn
fyrir rennilegar og
taktfastar ljóðlínur er á
stundum boðið upp á
höktandi Hallgrím á
öldum ljósvakans og
víðar.
Á öskudag hófst lest-
ur alþingismanna á
Passíusálmunum í Grafarvogskirkju;
mjög áhugavert framtak og hátt-
virtur ráðherra reið á vaðið: Upp, upp
mín sál og allt mitt geð … En því
miður féll hann í sömu gryfju og sum-
ir upplesarar í útvarpinu, var ekki
ætíð með á nótunum hvað varðar
áherslur og hljómfall textans svo ein-
stakar ljóðlínur voru úr lagi gengnar í
flutningi hans.
Á eftir upplestri ráðherrans fluttu
Megas og Hilmar Örn Agnarsson
hluta af 15. sálmi. Þar kvað við annan
tón, taktur tónlistarinnar og hljómfall
kveðskaparins héldust þéttingsfast í
hendur – eins og vera ber.
Eftir Bjarka
Bjarnason
»En því miður féll
hann í sömu
gryfju…
Höfundur er rithöfundur.
Höktandi Hallgrímur
Bjarki Bjarnason
Frumvarp á Alþingi
um fækkun og samein-
ingu sýslumannsemb-
ætta kveður á um, að
landið skiptist í níu
umdæmi sýslumanna.
Meðal þeirra umdæma
er umdæmi sýslu-
mannsins á höfuðborg-
arsvæðinu, en til þess
svæðis teljast Hafn-
arfjörður og Garða-
bær. Vafalaust verða aðalstöðvar
höfuðborgarsvæðisins í Reykjavík
vegna fjölda íbúa þar. Lögin eiga að
taka gildi 1. janúar 2015.
Vonbrigði Hafnfirðinga
Það eru vonbrigði Hafnfirðinga og
óréttlátt, að sýslumannsembættið í
Hafnarfirði er ekki meðal þeirra níu
umdæma sýslumanns, sem koma
fram í frumvarpinu.
Þegar á það er litið, að
það sýslumannsemb-
ætti sinnir nú þjónustu
fyrir um 41 þús. íbúa
Hafnarfjarðar og
Garðabæjar, en á sama
tíma er sýslumanns-
embættið á Suð-
urnesjum gert að um-
dæmi sýslumanns með
um helmingi færri íbú-
um en í Hafnarfirði og
Garðabæ.
Þá er það sögulega óréttlátt, að
sýslumannsembættið í Hafnarfirði
verði lagt niður, en það embætti hef-
ur í næstum 106 ár haft aðsetur í
Hafnarfirði. Embættið þjónaði einn-
ig um langt árabil Gullbringu- og
Kjósarsýslu.
Þótt í frumvarpinu sé gert ráð fyr-
ir, að ráðherra ákveði í reglugerð
hvar aðrar svæðisskrifstofur verði
starfræktar og hvaða þjónustu þær
skuli veita, er markmið frumvarps-
ins m.a. að minnka fjárveitingar til
sýslumannsembætta, sem getur
valdið skertri þjónustu við almenn-
ing. Ef svæðisskrifstofa yrði stað-
sett í Hafnarfirði er óvissa um og
ólíklegt, að sú skrifstofa myndi sinna
sömu verkefnum og hafa verið af-
greidd hjá sýslumannsembættinu í
Hafnarfirði. Kunna því íbúar Hafn-
arfjarðar og Garðabæjar að þurfa að
sinna sumum erinda sinna í Reykja-
vík, sem er allt í senn óhagræði,
tímasóun og kostnaðarauki.
Bæjarfulltrúar Hafnarfjarðar og
Garðabæjar ættu því að knýja fast á
þingmenn að breyta frumvarpinu
þannig að sýslumannsembættið í
Hafnarfirði verði viðurkennt sem
sjálfstætt umdæmi sýslumanns. Allt
mælir með slíkri breytingu á frum-
varpi því sem hér um ræðir.
Eftir Árna
Gunnlaugsson
Árni Gunnlaugsson
» Allt mælir með
slíkri breytingu á
frumvarpi því sem hér
um ræðir.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Um nýja skipan
sýslumannsembætta
Nýverið hafa fjöl-
miðlar verið með áber-
andi fyrirsagnir um að
viðskiptajöfnuðurinn
fyrir árið 2013 hafi ver-
ið jákvæður upp á
69.970.000.000 og sé
það betri útkoma en um
langt skeið, og auðvitað
er ástæða að taka
hvorutveggju fagnandi.
Nú er það svo að fjár-
magnsjöfnuðurinn 2013 er
207.203.000.000 sem er óneitanlega
enn álitlegri tala en ekki hef ég séð
klappað fyrir henni í fjölmiðlum. Ef
skýrslugerð væri óskeikul ætti fjár-
magnsjöfnuðurinn að vera jafn við-
skiptajöfnuði með öfugu formerki,
þ.e. fjármagnsjöfnuður = – við-
skiptajöfnuður. Hér skeikar rúmum
137 milljörðum sem fært er undir
skekkju. Látum nú skekkjuna liggja
á milli hluta, þá er ljóst að erlend
skuldastaða okkar hefur skánað, þ.e.
skuldastaða okkar við útlönd, að öðru
slepptu, hefur lækkað
um 70 eða 207 milljarða
eftir því hvor talan
verður fyrir valinu.
En það skemmtilega
við þetta allt saman er
að erlend skuldastaða
landsins hefur lækkað
(batnað) um
711.859.000.000 á milli
ára eða um 2.185.800 á
hvert mannsbarn
(mannfjöldi 1.1. 2014
var 325.671 skv. Hag-
stofunni). En hvergi er
þessum merkistíðindum haldið á lofti
í fjölmiðlum. Að stærstum hluta skrif-
ast þessi gleðilega útkoma á styrk-
ingu íslensku krónunnar á milli ára
auk hins beina sambands fjármagns-
jafnaðar og erlendrar stöðu þjóð-
arbúsins. Þennan bata má sund-
urgreina á eftirfarandi hátt: styrking
krónunnar 877 milljarðar plús fjár-
magnsjöfnuður 195 milljarðar mínus
verðbreytingar á erlendum skuldum
og eignum í erlendri mynt 361 millj-
arður samtals 711 milljarðar. Það má
reikna sér til að að öllu öðru óbreyttu
þá hafi svo styrking krónunnar sem
af er þessu ári lækkað nettóskuldir
þjóðarbúsins út á við um
148.631.000.000 til viðbótar (gengi
isk/us$ 112.76, miðgengi 6. mars 2014
SÍ). Þannig að krónunni er ef til vill
ekki alls varnað, þótt margir finni
henni fátt til framdráttar. Raunar
verður þessari tilhneigingu til að gera
krónuna að einhvers konar blóra-
böggli best líkt við að veifa röngu tré
eða að mistaka sjúkdómseinkennin
fyrir sjúkdóminn.
(Tölur um viðskiptajöfnuð, fjár-
magnsjöfnuð og skekkju eru teknar
úr greiðslujafnaðartöflu Seðlabank-
ans frá í byrjun mars og lækkun er-
lendrar nettóstöðu milli ára má lesa
úr töflu Seðlabankans um erlenda
stöðu þjóðarbúsins frá í mars.)
Eftir Þorbjörn
Guðjónsson » Greining á greiðslu-
jöfnuði og lítt tæm-
andi umfjöllun í frétta-
miðlum
Þorbjörn Guðjónsson
Höfundur er húskarl.
Það er nú svo eða hvað