Morgunblaðið - 23.07.2014, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. JÚLÍ 2014
Nauthólsvík Ungir og sprækir strákar láta veðrið ekki á sig fá í höfuðborginni heldur njóta útiverunnar eins og best verður á kosið og kæla sig eins og hægt er í Nauthólsvík.
Kristinn
Ég hafði ekki mikinn
áhuga á því að ganga til
liðs við Sjálfstæð-
isflokkinn þegar ég
hafði aldur til. Flokk-
urinn höfðaði ekki til
ungs manns sem hafði
heillast af hugmyndum
Friedrichs A. Hayeks
og annarra hagfræð-
inga og heimspekinga
sem tóku sér varðstöðu
um frelsi einstaklingsins. Þjóðfélög
Vesturlanda voru enn sýkt af hug-
myndafræði sameignarsinna, sósíal-
ista og ríkissinna. Hayek og aðrir
frjálshyggjumenn gáfu hins vegar
ungu fólki um allan heim nauðsynleg
vopn í frelsisbaráttunni.
Efasemdir mínar um Sjálfstæð-
isflokkinn voru efnislegar. Sam-
steypustjórn með Framsóknar-
flokknum átti lítið skylt við þá
hugmyndafræði sem viðreisnar-
stjórnin hafði innleitt og lagt grunn
að mesta framfaraskeiði landsins.
Innanmein í Sjálfstæðisflokknum
voru heldur ekki til þess að gera
hann aðlaðandi fyrir ungt fólk sem
vildi berjast fyrir opnu og frjálsu
þjóðfélagi.
Í Skagafirði – minni heimabyggð –
var sótt að frjálsum bændum og
sjálfstæðum atvinnurekendum.
Þannig var reynt að knésetja bænd-
ur sem ráku eigið sláturhús. Þeir
áttu fáa samherja en þó einn öflugri
en aðra; Eykon – Eyjólf Konráð
Jónsson – sem hótaði á skjóta hrút
með eigin hendi ef bændurnir fengju
ekki að reka sitt sláturhús. Frjálsir
bændur og Eykon
höfðu sigur og slát-
urhúsið var rekið áfram
í nokkur ár. Löngu áð-
ur hafði Verslunar-
félagið komist í þrot en
Sauðárkróksbakarí
stóð af sér allar til-
raunir til að koma því á
kné. En einkaframtakið
– sjálfstæði atvinnurek-
andinn – átti undir
högg að sækja í Skaga-
firði líkt og víða annars
staðar.
Enn í dag er sótt að litlum sjálf-
stæðum fyrirtækjum þó með öðrum
hætti sé.
Endurtekin saga?
Í nokkru er Sjálfstæðisflokkurinn
í svipaðri stöðu og fyrir fjórum ára-
tugum. Flokkurinn er í ríkisstjórn
með Framsóknarflokknum og virðist
líkt og þá eiga erfitt með að ná til
yngri kjósenda. Stjórnarsamstarfið
1974-78 reyndist sjálfstæðismönnum
dýrkeypt en flokkurinn tapaði 10%
atkvæða í kosningum og fimm þing-
mönnum. Sama ár – 1978 – missti
Sjálfstæðisflokkurinn meirihluta í
borgarstjórn í fyrsta skipti – refsing
Reykvíkinga fyrir það sem miður fór
í landsmálum.
En á þessum árum var þrátt fyrir
allt gróska í hugmyndafræði Sjálf-
stæðisflokksins. Ungir menn með
róttækar hugmyndir höfðu komið
fram á völlinn og meðal þeirra eldri
voru öflugri talsmenn frelsis. Þar var
Eykon fremstur meðal jafningja. Í
ræðu á Varðarfundi árið 1977 voru
skilaboð hans skýr. Hlutverk Sjálf-
stæðisflokksins í atvinnumálum væri
að „innleiða meira frjálsræði, minni
ríkisafskipti, öflugra einkaframtak,
minni ríkisumsvif“:
„En þótt það sé rétt, að orð séu til
alls fyrst, þá er hitt líka rétt, að þau
hafa litla þýðingu, ef á framkvæmd-
unum stendur. Það hlýtur þess
vegna að vera hlutverk okkar, sem til
trúnaðarstarfa höfum valist fyrir
Sjálfstæðisflokkinn og það fólk sem
hann fyllir, að leitast við að mjaka
stefnumálum áleiðis.“
Eykon hélt því fram að hægt væri
að kalla kjörna fulltrúa til ábyrgðar
ef þeir gerðu ekki allt sem í þeirra
valdi stæði til að ná árangri í að
hrinda stefnumálum í framkvæmd. Í
hans huga var (og er) það hlutverk
Sjálfstæðisflokksins að skapa svig-
rúm frjálsræðis, svigrúm fyrir at-
hafnir og framtaksmönnum frelsi:
„Hlutverk flokka og stjórnmála-
manna er ekki að fyrirskipa hvað
eina og skipuleggja allt. Það er hlut-
verk þeirra, sem beina aðild eiga að
atvinnurekstri. Þeim ber að sjá um
samkeppnina og arðsemina.“
Fyrir okkur sjálfstæðismenn er
gott að hafa þessa 37 ára gömlu ræðu
í huga nú þegar líður að því að Al-
þingi kemur saman að nýju í haust.
Þá mun reyna á þingmenn flokks að
gera allt sem í þeirra valdi stendur til
að stefnumál sjálfstæðismanna nái
fram að ganga.
Málamiðlun er útilokuð
Auðvitað er ekki hægt að ætlast til
þess að allt nái fram að ganga í sam-
steypustjórn. Þar gildir málamiðlun í
mörgu og heilindi í samstarfi en
sumt má aldrei gefa eftir.
Þannig geta þingmenn Sjálfstæð-
isflokksins aldrei gefið eftir þegar
kemur að því að lækka skatta á
launafólk eða skera upp skattkerfið
þannig að horfið sé af braut sósíal-
ískrar hugmyndafræði og innleiða
efnahagslega hvata til framkvæmda.
Sjálfstæðisflokkurinn getur held-
ur ekki gert málamiðlun við að koma
böndum á ríkisbáknið, sem Eykon
taldi – fyrir nær 40 árum – að hefði
þanist svo út að ekki yrði við unað.
Síðan hefur „báknið“ lítið gert annað
en að þenjast út.
Að öðru óbreyttu hefur Sjálfstæð-
isflokkurinn þrjú ár til að vinna að
framgangi hugsjóna og stefnu sem
mörkuð var á landsfundi. Í ályktun
fyrir síðustu kosningar lagði lands-
fundur áherslu á eftirfarandi verk-
efni:
1. Að ljúka skiptum á þrotabúum
föllnu bankanna og afnema gjald-
eyrishöft.
2. Að stuðla að því að Íslendingar
eigi greiðan aðgang að alþjóðlegum
markaði.
3. Að stuðla að efnahagslegum stöð-
ugleika.
4. Að lækka útgjöld ríkisins, lækka
skatta og endurskoða bótakerfi.
5. Að stefna að því að verðtryggð lán
verði ekki almenn regla þegar
kemur að húsnæðiskaupum al-
mennings
6. Að létta greiðslubyrði og auðvelda
fjölskyldum að lækka húsnæðis-
skuldir með skattaafslætti vegna
afborgana af lánum til eigin íbúðar-
kaupa.
7. Að stuðla að því að neytendur á Ís-
landi njóti góðs af alþjóðlegri sam-
keppni.
8. Að skapa skynsamlegra umhverfi
um rekstur fjármálastofnana.
9. Að verja eignarréttinn, grundvöll
verðmætasköpunar.
Þetta eru verkefnin á komandi
vetri auk þess sem Sjálfstæðis-
flokknum ber – í samræmi við grunn-
stefnu sína – að koma í veg fyrir að
fáeinir útvaldir stundi viðskipti á
kostnað samborgaranna. Þannig
verður að koma í veg fyrir að sparifé
launafólks sé notað til að fjárfesta í
stórfyrirtækjum sem stunda óeðli-
lega samkeppni við litla atvinnurek-
endann sem hefur lagt allt sitt undir í
rekstrinum. Þingmenn Sjálfstæð-
isflokksins eiga að tryggja að félagar
í lífeyrissjóðum ráði yfir sínum fjár-
munum sjálfir og þar geta þeir sótt í
smiðju Péturs Blöndals.
En fyrst og síðast verðum við sjálf-
stæðismenn að hefja að nýju baráttu
fyrir frelsi einstaklingsins á öllum
sviðum. Þannig náum við aftur eyr-
um ungs fólks en einnig þeirra eldri
sem ekki hafa talið sig eiga lengur
heima í eina stjórnmálaflokknum
sem getur staðið vörð um borgaraleg
gildi.
Ég fæ ekki betur séð en að við
sjálfstæðismenn getum á komandi
mánuðum og misserum notað 37 ára
gamlan vegvísi frá Eykon.
Eftir Óla Björn
Kárason » Í nokkru er Sjálf-
stæðisflokkurinn
í svipaðri stöðu og fyrir
fjórum áratugum.
Flokkurinn er í ríkis-
stjórn með Fram-
sóknarflokknum.
Óli Björn Kárason
Höfundur er varaþingmaður Sjálf-
stæðisflokksins.
Við getum notað vegvísi frá Eykon