Morgunblaðið - 16.10.2014, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 2014
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ákvæði stjórn-arskrárinnar
um tjáningarfrelsið
eru afdráttarlaus:
„Allir eru frjálsir
skoðana sinna og sannfæringar.
Hver maður á rétt á að láta í
ljós hugsanir sínar, en ábyrgj-
ast verður hann þær fyrir dómi.
Ritskoðun og aðrar sambæri-
legar tálmanir á tjáningarfrelsi
má aldrei í lög leiða.
Tjáningarfrelsi má aðeins
setja skorður með lögum í þágu
allsherjarreglu eða öryggis rík-
isins, til verndar heilsu eða sið-
gæði manna eða vegna réttinda
eða mannorðs annarra, enda
teljist þær nauðsynlegar og
samrýmist lýðræðishefðum.“
Á vefsíðu, sem hýst var hér á
landi og hafði íslenskt lén, var
rekinn áróður fyrir hryðju-
verkasamtökin Ríki íslams.
Samtök þessi hafa dreift upp-
tökum af aftökum á netinu. Þau
hafa lýst yfir stofnun ríkis, svo-
kölluðu kalífati, á landsvæði,
sem þau hafa lagt undir sig í
Írak og Sýrlandi. Vefsíðan bar
nafnið Khilafah eða kalífat. Í
fyrradag sögðu Sameinuðu
þjóðirnar að eftirgrennslan og
frásagnir vitna staðfestu að
vígamenn Ríkis íslams hefðu
myrt fimm þúsund karla úr röð-
um jasída þegar þeir réðust á
heimkynni þeirra í ágúst og
hneppt sjö þúsund konur í
ánauð. Samkvæmt
fréttum eru 350
þúsund jasídar á
vergangi, en þeir
munu aðeins vera
um 500 þúsund.
Fjöldamorðunum í ágúst hef-
ur verið líkt við fjöldamorðin í
Srebrenica í Bosníu árið 1995.
Forsprakkar þess voru ákærðir
fyrir þjóðarmorð.
Bæði vefsíðunni og léninu
hefur verið lokað hér á landi.
Isnic lokaði léninu eftir að ut-
anríkisráðuneytið hafði sam-
band og fór fram á það á
grundvelli alþjóðlegrar lög-
gjafar um varnir gegn hryðju-
verkum sem tekin hefðu verið
upp í íslensk lög.
Ríki íslams eru hryðjuverka-
samtök, ekki málfundaklúbbur.
Samtökin hafa engan áhuga á
því að setjast á rökstóla til að
innleiða hugmyndir sínar; það
gera þau með ofbeldi og blóðs-
úthellingum. Í ofstopafullum
augum þeirra er hugmyndin um
frelsi ekki til, hvað þá tjáning-
arfrelsi. Þau vilja áskilja sér
rétt til að skerða frelsi allra
annarra og stofna ánauðugt
samfélag. Þar verður enginn
frjáls skoðana sinna og sann-
færingar. Það er fráleitt að
halda því fram að þessi ákvörð-
un stríði gegn tjáningarfrelsinu
og þaðan af síður að hún fari
gegn stjórnarskránni.
Ríki íslams er ekki
málfundaklúbbur}Vefsíðu lokað
Í
nafni tjáningarfrelsis og upplýstrar
umræðu stígur þingmaður Pírata,
Helgi Hrafn Gunnarsson, fram á svið
og leggur áherslu á rétt meðlima Ísl-
amska ríkisins til að tjá sig á Íslandi.
Þingmaðurinn sér meira að segja sérstaka
ástæðu til að deila aðgerð sem gerir Íslend-
ingum kleift að komast inn á vefsíðu samtak-
anna. Þannig er Ísland gert að vígi fyrir áróður
Íslamska ríkisins.
Nú er það ekki svo að á síðu samtakanna fari
fram saklaus skoðanaskipti. Þeir sem flakka
um netið fyrir forvitni sakir og telja sig vera að
kynnast nýjum og framandi heimum með því
að heimsækja síðuna komast að raun um að
þeir eru í sambandi við samtök sem stunda af-
tökur á fólki og birta á netinu. Fjölmiðlar hafa
sýnt aðdragandann að þessum aftökum í frétta-
tímum en ekki aftökurnar sjálfar, eins og meðlimum Ísl-
amska ríkisins hefði sjálfsagt þótt langbest. Þeir vilja sem
mesta fjölmiðlaumfjöllun og fagna öllum þeim sem skoða
netsíðu þeirra. Og örugglega sækjast þeir eftir athygli
unglinga sem þeir vonast til að geta haft áhrif á til ills.
Vitanlega eigum við að standa vörð um tjáningarfrelsið,
en við getum ekki kinkað kolli við hvaða áróðri sem er og
sagt að í krafti upplýstrar umræðu eigi hann rétt á sér.
Við teljum til dæmis að með öllum ráðum eigi að stöðva og
koma í veg fyrir dreifingu barnakláms. Ef áróður byggist
á stjórnlausu hatri og morðæði þeirra sem hann stunda þá
verður sömuleiðis að stöðva hann. Það er ekki
eins og fréttir af ógnarverkum Íslamska rík-
isins séu ýkjur, þær eru skelfilegur raunveru-
leiki sem við erum minnt á dag hvern.
Íslamska ríkið berst svo sannarlega ekki
fyrir upplýstu samfélagi, það hefur ekkert að
bjóða nema hrylling og fjöldamorð, enda eru
meðlimir þess gangandi drápsvélar sem skilja
eftir sig sviðna jörð hvar sem þeir stíga niður
fæti. Íslendingar, sem telja sig friðelskandi
þjóð, eiga ekki að hafa nein samskipti eða við-
skipti við hryðjuverkasamtök sem stunda mis-
þyrmingar, pyntingar og morð. Er það virki-
lega orðið svo að það teljist hluti af upplýstri
umræðu að fylgismenn Íslamska ríkisins fái
að koma hatursáróðri sínum til skila hér á
landi?
Á dögunum hlaut hin sautján ára gamla
Malala Yousafzai friðarverðlaun Nóbels. Ung stúlka sem
öfgasamtök sem berjast gegn réttindum kvenna reyndu
að myrða en lifði af og reis upp enn sterkari en áður. Mál-
flutningur hennar um rétt kvenna til menntunar og frelsis
hljómar nú um allan heim. Þann málflutning ber að taka
undir og styrkja með öllum mögulegum ráðum. Að sama
skapi ber okkur að berjast gegn hatursáróðri og morð-
óðum vígamönnum. Síst af öllu skulum við styðja rétt
þeirra til að koma skelfilegum skilaboðum sínum á fram-
færi. Við getum ekki staðið með illskunni og eigum ekki að
greiða götu hennar. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Baráttan gegn illskunni
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Atvinnulífinu er að stærstumhluta ætlað að fjármagnaaðhaldsráðstafanir stjórn-valda í fjárlagafrumvarpi
næsta árs en þær nema 3,4 millj-
örðum króna. Þessu er haldið fram í
sameiginlegri umsögn Samtaka at-
vinnulífsins og LÍÚ til Alþingis.
Fjölmargar umsagnir hafa að
undanförnu borist efnahags- og við-
skiptanefnd þingsins við frumvarp
fjármálaráðherra um ýmsar for-
sendur fjárlagafrumvarpsins en það
er nú til umfjöllunar í nefndinni á
milli fyrstu og annarrar umræðu.
Liggur enn ekki fyrir hvort og þá
hvaða breytingar stjórnarmeirihlut-
inn mun leggja til.
Atvinnurekendasamtökin rök-
styðja álit sitt um að fyrirtækin beri
byrðar aðhaldsaðgerðanna að
stærstum hluta svona: „Stytting
bótatímabils vegna atvinnuleysis
lækkar útgjöld um 1,1 milljarð
króna án þess að atvinnutrygginga-
gjaldið lækki, lækkun á hlutdeild líf-
eyrissjóða í tekjum af almennu
tryggingagjaldi lækkar útgjöld rík-
isins um 0,65 milljarða króna án þess
að tryggingagjaldið lækki, frestun á
framlagi ríkisins til starfsendurhæf-
ingarsjóða lækkar útgjöld ríkisins
um 1,3 milljarða króna en í stað þess
er atvinnurekendum og lífeyris-
sjóðum ætlað að fjármagna einhliða
þá starfsemi.“
Segja grafið undan almenna
lífeyrissjóðakerfinu
Samtök á vinnumarkaði og ekki
síður lífeyrissjóðir hafa gagnrýnt
harðlega þá tillögu í frumvarpinu að
framlag til jöfnunar á örorkubyrði
lækki í skrefum á næstu fimm árum
og falli þá niður. Í ítarlegri umsögn
lífeyrissjóðsins Gildis er því haldið
fram að breytingin muni óhjá-
kvæmilega valda skerðingu á lífeyr-
isréttindum sjóðfélaga.
„Sú skerðing á ávinnslu ellilíf-
eyrisréttinda í Gildi – lífeyrissjóði
mun að óbreyttu verða allt að 4,5%,“
segir í umsögninni. Gildi hafnar
þeirri röksemd í frumvarpinu að
mismunandi þörf hafi verið fyrir
jöfnunarframlagið því kostnaður líf-
eyrissjóða af örorkulífeyri sé mjög
mismunandi. „Það leiðir af líkum að
hlutfall örorku er hærra í lífeyris-
sjóðum almenns verkafólks og sjó-
manna en sjóðum sérfræðinga og
skrifstofumanna þar sem saman fer
slit í stoðkerfi og slysahætta umfram
það sem er í mörgum öðrum störf-
um,“ segir í umsögn Gildis.
Landssamtök lífeyrissjóða lýsa
einnig verulegum áhyggjum verði
það raunin að örorkuframlagið verði
fellt niður. Það geti grafið undan al-
menna lífeyrissjóðakerfmu sem
byggist á kjarasamningsbundinni
skylduaðild. „Hætt er við því að
samstaðan um kerfíð [bíði] hnekki af
enda má spyrja þeirrar spumingar
hver vilji greiða iðgjöld í lífeyrissjóð
með þunga örorkubyrði,“ segja sam-
tökin.
Gagnrýna einhliða ákvörðun
SA og LÍÚ mótmæla einnig
þessum áformum að lækka og fella
niður hlutdeild lífeyrissjóða í tekjum
af almennu tryggingagjaldi til jöfn-
unar og lækkunar örorkubyrði líf-
eyrissjóða og að leggja andvirði þess
til Tryggingastofnunar ríkisins.
Minna þau á að aðilar vinnumark-
aðarins og stjórnvöld náðu um það
samkomulagi árið 2006 að ákveðinn
hluti af gjaldstofni tryggingagjalds
færi til jöfnunar og lækkunar á ör-
orkubyrði lífeyrissjóða í áföngum.
Það sé því óviðunandi að stjórnvöld
taki án samráðs við aðila vinnumark-
aðarins einhliða þá ákvörðun að
hverfa frá þessu samkomulagi.
Stærsti hlutinn
lendir á atvinnulífinu
Alþingi 15 umsagnir hafa borist við frumvarpið um forsendur fjárlaga en
önnur umræða um sjálft fjárlagafrumvarpið á að hefjast 20. nóvember.
Morgunblaðið/Kristinn
Samtök atvinnulífsins hafa
bæst í hóp þeirra sem gagnrýnt
hafa skerðingu framlaga til
starfsendurhæfingar VIRK í
fjárlagafrumvarpinu. Í umsögn
SA og LÍÚ er mótmælt „harð-
lega endurtekinni frestun á
greiðslu ríkisins á iðgjaldi til
starfsendurhæfingarsjóða“.
Markmiðið sé að draga úr
vaxandi tíðni örorku launafólks
og vaxandi útgjöldum lífeyris-
sjóða og ríkissjóðs af þeim sök-
um. Stefnt hafi verið að því að
breyta bótakerfinu í þá veru að
meta starfsgetu fólks í stað ör-
orku. Frestun á fullri þátttöku
ríkisins í þessu mikilvæga
starfi, sem spari ríkissjóði mikil
útgjöld í formi örorkulífeyris, sé
gerð án samráðs. Frestun á
þátttöku ríkisins muni hafa þau
áhrif að seinka því að unnt verði
að hrinda í framkvæmd þeirri
breytingu á lögum um almanna-
tryggingar að taka upp starfs-
getumat í stað örorkumats.
Mótmæla
harðlega
UMSÖGN SA OG LÍÚ
Það var tölu-verðurgauragangur
á helstu hlutabréfa-
mörkuðum í gær.
Sveiflur innan dagsins voru
miklar í Bandaríkjunum, sem
þótti merki um að menn vissu
ekki alveg hvaðan á þá stóð veðr-
ið. Vikan öll hefur verið með nei-
kvæðum formerkjum í kauphöll-
inni á Wall Street, en þessi
dagur var verstur. Skýringarnar
sem spekingar gáfu voru marg-
víslegar og ekki árennilegar
þegar þær komu allar saman.
Þeir hógværustu bentu á að
hlutabréf hefðu hækkað vel síð-
ustu árin, eftir að þau tóku að
jafna sig eftir áföllin árið 2008.
Því mætti ætla að þetta væri að-
eins nauðsynleg 10 prósenta
leiðrétting sem jafnan kæmi til
þegar bjartsýni hefði tekið fram
úr veruleikanum. Aðrir sögðu að
svo sem um 30 prósent af háu
verði hlutabréfa mætti rekja til
mikillar innspýtingar fjár úr
prentvélum Seðlabanka Banda-
ríkjanna. Og nú þegar skipulega
væri úr prentuninni dregið
mætti vænta þess að hlutabréfin
lækkuðu í áföngum um þessi
sömu 30%. Enn aðrir bentu á að
nýbirtar tölur sýndu að efna-
hagsástandið vestra væri mun
lakara en gengið hefði verið út
frá. Ástandið á heimsvísu væri
sérdeilis brothætt og hríðlækk-
andi olíuverð væri eitt af því sem
endurspeglaði það.
Þá færi ebólu-
faraldurinn versn-
andi og ótti almenn-
ings ykist hratt og
gegndi einu hvort sá ótti væri
eðlilegur eða ekki. Ebólu-ógnin
myndi hafa neikvæð áhrif á
ferðavilja manna og skaða af-
komu í þeirri grein, sérstaklega í
flugrekstri. Mótmælin í Hong
Kong sýndu ótryggt ástand í
Kína og hagtölur bentu núorðið í
sömu átt. Og ekki mætti gleyma
ógnuninni sem stafaði frá Ríki
íslams og uppnámi í Mið-Aust-
urlöndum. Þá hjálpuðu efna-
hagsþvinganir gagnvart Rússum
ekki upp á sakirnar.
Jafnframt bar öllum sérfræð-
ingum saman um, að evrulöndin
væru síst betur stödd en þegar
evrukrísan hófst, og sum þeirra
verr. Þar munaði mestu um að
Þýskaland og Frakkland og
Ítalía væru að komast í aukin
vandræði og það væru allt stór-
bombur í samanburði við hvell-
hetturnar Írland, Portúgal og
Grikkland.
Og evrópskar vísitölur tóku
undir þetta kalda mat. Þær hríð-
féllu í gær og höfðu ekki farið
jafn illa út úr einum degi síðan
árið 2011. Þýsku, frönsku og
ítölsku vísitölurnar féllu mjög í
gær, þótt gamall kunningi,
gríska hlutabréfavísitalan, næði
að slá þær út. Hún féll um rétt
tæp 7% og mátti ekki við því.
Rétt að hafa
vara á sér}Heimurinn er sem hálagler