Fréttablaðið - 07.02.2013, Blaðsíða 22

7. febrúar 2013 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÁ DEGI
TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is
MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og
í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871 Nýfallinn dómur Hæstaréttar nr.
521/2012 hefur vakið hörð viðbrögð.
Í dómnum sýkna fjórir hæstaréttar-
dómarar sakborninga af ákæru um kyn-
ferðisbrot. Málsatvik eru þau að auk þess
að beita margvíslegum barsmíðum og
ofbeldi tróð ofbeldismaðurinn fingrum
upp í endaþarm og leggöng þolanda.
Meirihluti Hæstaréttar komst að þeirri
niðurstöðu að athæfið teldist ekki kyn-
ferðisbrot þar sem ásetningur geranda
hefði verið að meiða þolanda, en ekki af
kynferðislegum toga.
Þessum skilningi dómaranna hefur
verið mótmælt. Vísað hefur verið í skiln-
ing alþjóðasamfélagsins á nauðgunum í
stríði sem kynferðisofbeldi, þar sem ætl-
unin er sannarlega að meiða, en ekki fá
útrás fyrir greddu. Bent hefur verið á
að ekki er dæmt eftir og í anda laga sem
varða brot á kynfrelsi fólks og að skil-
greining á kynferðisofbeldi getur ekki
grundvallast á því hvort gerandi hafi
kynferðislega nautn af verknaðinum. Hér
var brotið á kynfrelsi þolanda en kyn-
frelsi er frelsi hverrar manneskju til að
ákveða hvort hún vill taka þátt í kynferð-
islegum athöfnum.
Brot á kynfrelsi skilgreinir kynferðis-
afbrot. Almenningur hefur tileinkað sér
þennan skilning á kynferðisbrotum og
þess vegna er ekki skrítið hve hörð við-
brögð almennings hafa verið við dómi
Hæstaréttar. Að auki bætist við tilfinn-
ing um valdaleysi.
Gagnrýni á dómskerfið í kynferðis-
afbrotamálum er ekki ný, hún er sagan
endalausa. Við hljótum að velta fyrir
okkur hvað stendur í vegi fyrir því að lög
sem eru afrakstur áratuga langrar kven-
frelsisbaráttu og sýna skýran vilja lög-
gjafans til að verja kynfrelsi virðast ekki
skipta ofangreinda hæstaréttardómara
máli.
Femínistafélag Íslands harmar dóm
Hæstaréttar og lýsir yfir stuðningi
við baráttufólk fyrir kynfrelsi og gegn
kynferðisofbeldi sem hefur gagnrýnt
dóminn. Femínistafélagið stendur fyrir
opnum fundi fimmtudaginn 14. febrúar
að kvennaheimilinu Hallveigarstöðum
um dóm Hæstaréttar og vernd kyn-
frelsis. Dómarar Hæstaréttar eru sér-
staklega hvattir til að mæta.
Kynfrelsi, ofbeldi og Hæstiréttur
DÓMSMÁL
Steinunn
Rögnvaldsdóttir
talskona Femín ista-
félags Íslands
➜ Hér var brotið á kynfrelsi þol-
anda, en kynfrelsi er frelsi hverrar
manneskju til að ákveða hvort hún
vill taka þátt í kynferðislegum at-
höfnum.Aðalfundur
Aðalfundur Hestamannafélagsins Kjóavöllum verður haldinn
14.02. 2013 kl. 20.00 í veislusal reiðhallarinnar í Glaðheimum.
Dagskrá er eftirfarandi sbr. 7. gr. laga félagsins:
1. Kosning fundarstjóra og fundarritara.
2. Skýrsla um störf félagsins á árinu lögð fram og kynnt.
3. Reikningar félagsins skýrðir og lagðir fram til samþykktar.
4. Kosning stjórnar.
5. Kosning endurskoðenda/skoðunarmanna.
6. Tilnefningar í nefndir.
7. Fjárhagsáætlun lögð fram.
8. Ný lög fyrir félagið lögð fram til samþykktar.
9. Kosning um nafn félagsins.
10. Önnur mál, sem félagið varðar.
Mjög mikilvægt er að félagsmenn mæti þar sem á fundinum
verður fjallað um atriði sem varða framtíð félagsins.
Stjórn Hestamannafélagsins Kjóavöllum.
J
afnlaunavottunin, sem stéttarfélagið VR kynnti í fyrradag,
er mikilvægt skref í átt til þess að uppræta launamun
kynjanna. Þetta er gott framtak hjá félaginu, sem lengi
hefur barizt fyrir því sjálfsagða réttlætismáli að karlar og
konur fái sömu laun fyrir jafnverðmæt störf.
Jafnlaunavottun hefur verið býsna lengi í umræðunni.
Árni Magnússon, þáverandi félagsmálaráðherra, varpaði
því fram fyrir átta árum að óháð vottun á því að fyrirtæki
greiddu körlum og konum
sömu laun væri sterkt vopn
gegn launamuninum. Talsvert
var unnið í málinu árin 2005
til 2008 en svo var það lengi í
hægagangi.
Eftir mikið vafstur kom
Staðlaráð Íslands loksins saman
opinberum jafnlaunastaðli seint
á síðasta ári. Það var út af fyrir sig heilmikill áfangi. Staðallinn
er hins vegar lítils virði nema fyrirtæki og stofnanir geti fengið
aðstoð við að innleiða hann og óháða vottun á að þau standist
kröfur hans. VR hefur tekið að sér að vera milliliður um þetta og
kemur fyrirtækjum sem leita til félagsins í samband við British
Standards Institution (BSI) á Íslandi, viðurkennt vottunar-
fyrirtæki.
Mikilvægi vottunar af þessu tagi er margþætt. Tilvist hennar
þýðir að ábyrgðin á því að uppræta launamuninn er sett í fangið
á fyrirtækjum og stofnunum, þar sem hún á heima. Það er
ekki síður ástæða til þess að opinberar stofnanir sækist eftir
vottuninni en einkafyrirtæki, enda sýna launakannanir að
launamunurinn er ekki síður vandamál hjá hinu opinbera en
einkageiranum, jafnvel frekar í seinni tíð.
Með jafnlaunavottuninni fá líka vinnuveitendur sem vilja gera
vel kærkomið tæki í hendurnar til að taka út launakerfið hjá
sér. Til að geta tekið upp jafnlaunastaðalinn þurfa fyrirtæki að
móta launastefnu, ákveða launaviðmið, flokka störf samkvæmt
opinberri starfaflokkun og gera kerfisbundna launagreiningu.
Þannig hefur jafnlaunavottunin í för með sér einhverja
fyrirhöfn og kostnað fyrir fyrirtækin en á móti ætti hún að
veita þeim samkeppnisforskot. Hæfasta starfsfólkið, ekki sízt
vel menntaðar konur sem streyma nú út úr háskólum landsins,
er líklegra til að vinna hjá fyrirtækjum sem mismuna starfs-
mönnum ekki eftir kyni. Neytendur eru sömuleiðis líklegri til að
vilja skipta við slík fyrirtæki en þau sem láta sig jafnréttið litlu
skipta.
Gera verður ráð fyrir að stéttarfélögin, til dæmis VR, sjái um
að veita fyrirtækjum og stofnunum það aðhald sem þau þurfa.
Eftir nokkur misseri þarf VR til dæmis ekki lengur að láta
duga að vekja athygli á launamuninum í sjónvarpsauglýsingum,
félagið getur birt lista yfir fyrirtækin sem hafa tekið til hjá sér
og fengið jafnlaunavottun.
Launamunur kynjanna, margstaðfestur með margvíslegum
könnunum, er smánarblettur á íslenzku samfélagi. Nú hafa þeir
sem hingað til hafa sagzt vilja uppræta hann fengið í hendur
tæki til að láta aðgerðir fylgja orðum og láta verkin tala.
VR kynnir jafnlaunavottun:
Tækifæri til að
láta verkin tala
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Ha?
Árni Páll Árnason ætlar ekki að setj-
ast í ríkisstjórn þótt hann sé orðinn
formaður Samfylkingarinnar. Líklega
finnst honum óskynsamlegt að
hringla mikið í ráðherraliðinu örfáum
vikum fyrir kosningar, enda nefnir
hann mikilvægi stjórnfestu sem
aðra meginástæðu ákvörðunarinnar.
Hina ástæðuna segir hann vera
„þá nauðsyn að finna fyrir-
heitinu um ný vinnubrögð og
hreinskiptin stjórnmál farveg í
verkum Samfylkingarinnar við
landsstjórnina“. Getur einhver
útskýrt hvað þetta þýðir
og hvernig það tengist
þessari ákvörðun?
Ætli Árni Páll geti
það sjálfur?
Skuggastjórnandinn
Engu að síður má kannski líta á Árna
Pál sem einhvers konar skugga-
forsætisráðherra fram að kosn-
ingum, enda segist hann munu leiða
stefnumörkunarvinnu þess flokks
sem leiðir ríkisstjórnina. Varla verða
margar risavaxnar ákvarðanir teknar
af hálfu Samfylkingarinnar á vett-
vangi ríkisstjórnarinnar án
þess að þær hafi hlotið
blessun formannsins.
Tvö nýjustu dæmin
Þessi staða er óvenjuleg– að for-
maður stjórnarflokks gegni ekki
ráðherraembætti. Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir hætti sem ráðherra í
mars 2009 en var þó formaður í
Samfylkingunni að nafninu til í
tuttugu daga. Þar á undan reiknast
mönnum til að leita þurfi 22 ár aftur
í tímann– til vormánaða ársins
1991– eftir næsta dæmi.
Þá var Davíð Oddsson for-
maður Sjálfstæðisflokksins
í hálfan annan mánuð fram
að kosningum og var ekki
ráðherra á meðan.
stigur@frettabladid.is