Fréttablaðið - 07.02.2013, Blaðsíða 23

FIMMTUDAGUR 7. febrúar 2013 | SKOÐUN | 23
Norður-Kórea hótar nú nágrönn-
um sínum og minnir á það hvers
vegna þetta furðulega ríki hefur
lengi verið kallað hættulegasti
staður í heimi. Ógnarstjórn ríkir
yfir algerri fátækt en hefur þó
mátt til þess að valda miklum
óskunda í fjölmennum heims-
hluta. Að ekki sé minnst á þær
ótrúlegu þjáningar sem hún veld-
ur heima fyrir. Fangabúðir lands-
ins eru með verstu stöðum á jörð-
inni og frelsið utan þeirra lítið.
Ráðgátur
Norður-Kórea hefur lengi verið
mönnum ráðgáta. Það er ekki
bara vegna erfiðleika við að afla
upplýsinga frá þessu lokaða landi,
heldur líka vegna þess að ráða-
menn virðast sífellt taka ákvarð-
anir sem á venjulega mælikvarða
koma sér illa fyrir þá sjálfa. Það
er ekki aðeins að þeir hafni aug-
ljósum aðferðum við að gera land-
ið ríkara heldur einangra þeir sig
æ meira með því að reyna á þol-
rif Kína, eina ríkisins sem reynir
að hlífa þeim. Þar er önnur ráð-
gáta. Hvers vegna gefast Kín-
verjar ekki upp á þessari skelfi-
legu stjórn?
Röng merking
Algeng svör við báðum þess-
um spurningum byggja á mis-
skilningi á eðli stjórnarinnar í
N-Kóreu. Menn segja að land-
inu sé stjórnað af kommúnist-
um sem komi í veg fyrir hagvöxt
og að Kína hafi pólitíska samúð
með N-Kóreu. Hvort tveggja er
alrangt. Það er augljós rökvilla
að kommúnismi leiði til eymdar
í N-Kóreu en mesta hagvaxtar í
heimi í Kína. Þekking á kommún-
isma hjálpar heldur engum til að
skilja furðuheima stjórnarinnar í
N-Kóreu. Stjórnin í Peking hefur
líka núorðið lítið með þau fræði
að gera.
Þjóðernishyggja og einangrun
Á sínum tíma kenndi valdaklík-
an í Pyongyang sig raunar við
kommúnisma. Þetta er löngu
liðin tíð enda snerust tengslin
mest um pólitíska hentugleika
á þeim tíma. Hugmyndafræði
valdamanna hefur alla tíð byggt
á róttækri þjóðernishyggju sem
hafnar algerlega alþjóðahyggju
marxismans. Hugtökin hægri og
vinstri verða fljótt merkingar-
laus í heimi þjóðernis hyggjunnar,
hvað þá í furðuheimum algerra
einangrunarsinna. Þarna er það
þjóðernið sjálft og svo her lands-
ins sem eru algerlega til miðju,
ekki stéttaátök og alþýða. Þetta
skiptir máli og skýrir margt.
Sjálfstætt fólk
Heimur ráðamanna byggir á
rasisma og útlendingahatri. Af
þessu leiðir einhver sterkasta
einangrunar hyggja sem finnst
í nútímanum. Veröldin skiptist í
hreina og göfuga Kóreumenn og
óæðri útlendinga sem jafnan sitja
á svikráðum við Kóreu. Suður-
Kóreumenn eru sama þjóðin en
þeir eru sagðir líða fyrir meng-
andi áhrif útlendinga sem eru
sögð magnast með blóðblöndun við
Bandaríkjamenn og aðrar óþjóðir.
Stjórnvöld segja að Kóreumönnum
muni þá einungis vegna vel ef þeir
forðast sem allra mest náin sam-
skipti við um heiminn. Lausnar-
orðin eru sjálfsþurftar búskapur
og algert sjálfstæði frá útlöndum.
Kjarnorkusprengjum er ætlað að
tryggja fortakslaust sjálfstæði.
Leið út
Þetta skýrir hvers vegna valda-
klíkan í N-Kóreu hefur ekki
reynt að auðgast með sama hætti
og einræðisstjórnir Asíu gerðu
um langa hríð. Þær efnuðust
með því að selja útlendum fyrir-
tækjum aðgang að ódýru vinnu-
afli heimamanna. Þetta kom af
stað hagvexti en leiddi líka til
krafna um nýja stjórnarhætti.
Kínverjar hafa í áratugi reynt að
lokka stjórn N-Kóreu til að fara
þessa leið, sem gæti lagað hroða-
legt efnahagsástand í landinu.
Síðasti Kim var leiddur í gegn-
um verksmiðju eftir verksmiðju
í Kína og honum sagt að þarna
lægju lyklarnir að gullinni fram-
tíð. Athafnamenn frá S-Kóreu
reyndu það sama.
En fátt gerðist. Þegar nýr Kim
tók við völdum fyrir ári vöknuðu
aftur vonir. Margir telja raunar
að ekki sé útséð um að hinn ungi
Kim feti sig inn á braut ábata-
samra alþjóðaviðskipta eftir að
friða harðlínumenn með hótunum
við útlendinga. En hugmynda-
fræðin sem helgar líf stjórnar-
innar meinar stór skref í þeim
efnum.
Vandi Kína
Í Kína er deilt um stefnuna gagn-
vart N-Kóreu. Sumir áhrifa-
menn telja að Kína eigi að snúa
bakinu við ættarveldinu í Pyon-
gyang og finna leiðir til að lág-
marka kostnaðinn af hruni N-
Kóreu. Aðrir vilja halda áfram að
hlífa stjórninni og það af tveim-
ur ástæðum. Ein er að koma í veg
fyrir óstöðug leika við landamæri
Kína. Hin að halda N-Kóreu sem
eins konar stuðara á milli Kína
og áhrifasvæðis Bandaríkjanna.
Kínverjum finnst nóg um að hafa
bandarískan her í S-Kóreu og
Japan og vilja ekki láta þrengja
frekar að sér.
Venjulegt fólk
Trúir almenningur í N-Kóreu
tröllasögum ráðamanna um
yfirburði þjóðarinnar, umsátur
útlendinga og kraftaverk leiðtog-
anna? Það vita menn ekki. Áróður-
inn virkar undarlega heimsku-
legur en það gerir þjóðernisáróður
líka alltaf á þá sem utan standa.
Sagan sýnir þó að fyrir fáu eru
menn eins ginnkeyptir og áróðri
um yfirburði eigin þjóðar og land-
læga sviksemi útlendinga. Stjórn-
inni stafar hins vegar hætta af
vaxandi útbreiðslu mynddiska frá
S-Kóreu. Menn horfa á velsældina
sunnan megin í ömurlegum vistar-
verum og sjá hvers Kóreumenn
eru megnugir. Og það er ekki
lítið. S-Kórea er eitt af þróuðustu
ríkjum heims. Landamærin rétt
fyrir norðan Sól, þá risavöxnu og
mögnuðu borg, virka eins ótrúleg
og múrinn gerði í Berlín.
Í DAG
Jón Ormur
Halldórsson
dósent
Það er augljós rök-
villa að kommúnismi
leiði til eymdar í N-Kóreu
en mesta hagvaxtar í heimi
í Kína. Þekking á kommún-
isma hjálpar heldur engum
til að skilja furðuheima
stjórnarinnar í N-Kóreu.
Stjórnin í Peking hefur líka
núorðið lítið með þau fræði
að gera.
Misskilinn óskapnaður
launamiðunum!
skattur.is
442 1000
Þjónustuver 9:30-15:30rsk@rsk.is
Síðasti dagur
rafrænna skila er
10. febrúar