Fréttablaðið - 05.03.2013, Blaðsíða 16

5. mars 2013 ÞRIÐJUDAGUR| SKOÐUN | 16
Nú hefur Árni Páll Árna-
son, formaður Samfylk-
ingarinnar, lýst því yfir
að óraunhæft sé að klára
stjórnarskrármálið fyrir
kosningar. Líklega geta
flestir verið sammála um
að þar hafi orðið tímamót
í umræðunni um stjórnar-
skrána, þótt fólk greini á
um hvort þau felist í svik-
um Árna Páls við málstað-
inn eða raunhæfu mati
hans á stöðu málsins. Það
er vandasamt fyrir þingið sem nú
situr að ljúka stjórnarskrármál-
inu svo sómi sé að, en í mínum
huga er mikilvægt að fylkingarn-
ar á Alþingi horfist í augu við það
að setjast þarf við samningaborð
um málið og vinna það áfram á
nýjum grundvelli.
Samvinna um nýja sátt
Það blasir við að leið þeirra sem
vilja klára málið strax verður
málinu ekki til farsældar, því sú
almenna sátt sem nauðsynlegt er
að hafa um stjórnarskrá er ekki
til staðar um það frumvarp sem
nú liggur frammi og ólíklegt
að nýtt þing myndi staðfesta þá
stjórnarskrá. Þá er jafn skýrt að
vilji þeirra sem helst vilja drepa
málið alveg mun ekki ná fram að
ganga, um það verður ekki heldur
nein sátt. Því fyrr sem fólk horf-
ist í augu við þessa staðreynd, því
betra. Þess vegna fagna ég þessu
útspili formanns Samfylkingar-
innar í málinu og vona að leið-
togar annarra flokka taki þess-
ari nýju stöðu fagnandi og setjist
við samningaborð. For-
ysta Samfylkingarinnar
sýnir kjark með því að
lýsa yfir vilja til að taka
málið upp úr þeim hjólför-
um sem það hefur verið í.
Upphrópanir á borð við
þær að nánast gjörvöll
stétt lögfræðinga í land-
inu og stór hluti stjórn-
málafræðinga sé hluti af
valdaelítu og klíkusam-
félagi eru ekki boðleg-
ar í stjórnmálaumræðu.
Það er fáheyrð staða að stór hluti
þeirra fræðimanna sem hafa það
að atvinnu sinni að skýra eða
fjalla um stjórnarskrá skuli telja
frumvarpið óviðunandi grundvöll
að stjórnarskrá. Í slíkri stöðu er
rétt að staldra við í stað þess að
blása á viðvörunarraddirnar og
stimpla alla slíka einstaklinga
sem svikara eða hluta af spilltri
valdaelítu.
Hvað gera aðrir flokkar?
Nú þegar formaður Samfylking-
arinnar hefur lýst þessari sýn
á málið er mikilvægt að aðrir
flokksformenn sýni ábyrgð og
átti sig á því að þeir hafa hlut-
verki að gegna í framþróun
málsins. Það verður heldur engin
sátt um það að kasta öllu því á
glæ sem hingað til hefur verið
unnið. Ríkisstjórn sem myndi
henda stjórnlagaráðstillögun-
um eftir kosningar og ákveða að
ekki þyrfti yfir höfuð að breyta
stjórnarskránni færi jafn mikið
vill vegar og þeir sem vilja berja
málið í gegn í þeim ágreiningi
sem það er núna. Um slíka niður-
stöðu yrði aldrei nein sátt heldur,
auk þess sem það er óskynsam-
legt að nýta ekki þá vinnu sem
lögð hefur verið í málið hingað
til. Það skynsamlegasta í stöð-
unni núna er að setja málið í til-
tekinn farveg, sem verði leidd-
ur til lykta á næsta kjörtímabili.
Það þýðir að sjálfsögðu ekki að
menn séu að binda hendur næsta
þings, það gætu menn ekki heldur
gert ef þeir berðu málið í gegn.
Næsta þing hefur alltaf lokaorð-
ið í málinu, hver sem niðurstaðan
verður á þessu þingi. Næsta þing
gæti ákveðið að staðfesta ekki
hina nýju stjórnarskrá, jafnvel
þótt hún yrði samþykkt á þessu
þingi, og þá yrði ekki til nein ný
stjórnarskrá. Nú er kallað eftir
því að allir stjórnmálaflokkar
leiti að nýrri leið sem gæti orðið
grundvöllur sátta í samfélaginu
og að langlífri og góðri stjórnar-
skrá. Það væri svo sannarlega
frískandi að sjá stjórnmálaleið-
toga okkar sýna kjark og þor til
að taka ákvörðun um að vinna
málið áfram á nýjum grundvelli,
landi og þjóð til heilla.
Staða stjórnarskrármálsins
Stærsta hagsmunamál
almennings næstu vik-
urnar er hvernig hald-
ið verður á samningum
við erlenda kröfuhafa
þrotabúa gömlu bank-
anna. Kröfuhafarnir
leggja mikið á sig til að
stýra opinberri umræðu
og þrýsta á um hagstæða
útkomu, þannig að þeir
fái sem mest greitt í
erlendum gjaldeyri.
Úr vasa almennings
Vandi Íslands felst í því að of
lítill gjaldeyrir er í landinu til
að mæta afborgunum erlendra
lána. Gjaldeyrissköpun þjóðar-
innar er skert vegna haftakerfis
sem hamlar fjárfestingu og upp-
byggingu útflutningsgreina. Það
er því ljóst að Íslendingar hafa
ekki efni á því að láta mikinn
gjaldeyri af hendi til utanaðkom-
andi aðila.
Ég hef ítarlega fjallað um
þetta í greinum síðustu ár, svo
sem fyrir ári síðan í grein-
inni Hrunið 2016. Þar varaði
ég við því að ef ekki yrði horfið
af þeirri braut sem þjóðin var
á yrði hætt við greiðslufalli
ríkisins. Sem betur fer tókst að
afstýra undirritun nauðasamn-
inga sl. haust, en þar mátti litlu
muna, því Seðlabankinn leyfði
kröfuhöfum að flytja yfir 300
milljarða, um 2.500 milljónir
dollara, úr landi í september
og ætlaði að hleypa margfaldri
þeirri fjárhæð úr landi fyrir ára-
mót. Þarna var komið í veg fyrir
stórslys.
Afsláttur eða rétt verð
Með því að hleypa ekki kröfu-
höfum úr landi, og veita þeim
þar með undanþágur frá gjald-
eyrishöftum sem eru að sliga
íslenskt hagkerfi og heimili,
var ekki verið að níðast á kröfu-
höfum. Þeir eiga ekki skilið að
hafa forréttindi umfram Íslend-
inga. Íslendingar geta ekki verið
gestir í eigin landi.
Nú er umræðan sú
að selja eigi Arion- og
Íslandsbanka, sem eru í
eigu kröfuhafa að lang-
mestu leyti, til íslenskra
fjárfesta og greitt verði
í erlendum gjaldeyri.
Í þeirri umræðu hefur
verið nefnt að mikill
afsláttur verði veitt-
ur í þeim viðskiptum.
Afsláttur frá hverju, spyr
ég? Það er ekkert verð á
þessum bönkum. Ef horft er til
öflugra banka í hagkerfum sem
ekki búa við höft eða offjárfest-
ingu í bankakerfinu sést að þeir
hafa markaðsvirði langt fyrir
neðan bókfært verð. Það er því
fráleitt að tala um afslátt, þótt
söluverð sé lægra en bókfært
verð.
Eins er það svo að raunverulegt
gengi krónunnar er ekki þekkt
en vísbendingar eru um að það sé
mun lægra en hið skráða hafta-
gengi Seðlabanka Íslands. Gjald-
eyrisútboð Seðlabankans hafa
sýnt verð í kringum 240 krónur á
móti evru, en besti mælikvarðinn
er sá að krónan hefur verið nán-
ast í samfelldum veikingarham
frá hruni og verðbólgan étur upp
verðgildi krónunnar innanlands.
Það er ekki jafnvægi á utanríkis-
viðskiptum sem þýðir að krónan
er of sterk, ef eitthvað er.
Allt tal um afslátt er því
einungis til að afvegaleiða
umræðuna.
Að hylja slóð sína
Í vikunni bárust fréttir af því að
fjárfestingarbankinn Goldman
Sachs stæði í samningum um
að endurfjármagna Orkuveitu
Reykjavíkur. Þetta er nú sér-
stök framsetning fyrir nokkurra
hluta sakir. Goldman Sachs fjár-
magnar ekki fyrirtæki eins og
OR, heldur miðlar hann skuld-
um þeirra til annarra. Þeir sem
standa að baki fjármögnuninni
eru erlendir kröfuhafar þrotabú-
anna. Enda er ákvæði í þeim
samningi að klára þurfi nauða-
samninga við kröfuhafa föllnu
bankanna svo af fjármögnuninni
verði. Með öðrum orðum er verið
að veifa tugum milljónum doll-
ara framan í stjórnvöld, til að ná
út þúsundum milljóna dollara,
eða hundraðfaldri þeirri fjár-
hæð. Það er augljóst hve lítið vit
er í slíkum viðskiptum.
Þetta á ekki að koma hlutað-
eigandi á óvart. Það hefur verið
löngu vitað að stærstu kröfuhaf-
arnir tengjast í gegnum Gold-
man Sachs, sem miðlaði í upphafi
stórum hluta krafnanna, og svo
eru margir í kröfuhafahópnum
fyrrverandi starfsmenn bankans.
Þetta var útskýrt í minnisblaði
sem undirritaður sendi Seðla-
banka Íslands árið 2009.
Fjölmiðlatök kröfuhafa
Fjölmiðlafulltrúar kröfuhafa,
lögfræðingar þeirra og banka-
menn vinna að hagsmunum
umbjóðenda sinna en ekki hags-
munum íslensku þjóðarinnar.
Þeir reyna kerfisbundið að draga
úr trúverðugleika þeirra sem
standa á rétti þjóðarinnar og
reyna að afvegaleiða umræðuna.
Við verðum að standa fast á rétti
okkar og ekki leyfa afglöpunum
í kringum IceSave að endurtaka
sig. Hvorki Seðlabankinn né rík-
isstjórnin eiga að stýra viðræð-
um við kröfuhafa. Það þarf að fá
til starfans óháða sérfræðinga.
Það hefur sagan kennt okkur.
Erlendir kröfuhafar
mega ekki ráða ferðinni
Gegn krabbameini í körlum
Nicotinell er
samstarfsaðili
Krabbameinsfélagsins
Nicotinell Fruit lyfjatyggigúmmí, inniheldur 2 eða 4 mg . nikótín. Til meðferðar á tóbaksfíkn en lyfið dregur
úr nikótínþörf og fráhvarfseinkennum og það auðveldar þar með reykingarfólki sem vill hætta að reykja,
að hætta og auðveldar þeim sem ekki geta hætt, eða eru tregir til þess, að draga úr reykingum. Ekki má
nota Nicotinell Fruit ef þú reykir ekki og ekki má reykja samhliða notkun Nicotinell Fruit. Ráðlagður
skammtur fer eftir því hversu háð/-ur þú ert reykingum. Þú skalt nota Nicotinell Fruit 4 mg ef þú ert með
mikla nikótínþörf, reykir fleiri en 30 sígarettur/sólarhring eða ef þér hefur ekki tekist að hætta að reykja
með notkun 2 mg lyfjatyggigúmmís. Annars skaltu nota Nicotinell Fruit 2 mg ef reykt er minna en 20
sígarettur á sólarhring. Ef þú færð aukaverkanir við notkun stærri skammtsins skaltu íhuga minni skammt
í staðinn. Tyggið hægt þar til finnst sterkt bragð, látið tyggigúmmíið hvíla á milli kinnar og tannholds,
tyggið aftur þegar bragðið dofnar, endurtakið í um 30 mínútur. Ekki má kyngja lyfjatyggigúmmíinu. Í
upphafi meðferðar skaltu venjulega nota eitt stk á 1 2 klst. fresti þegar þú finnur fyrir reykingaþörf.
Venjuleg notkun er 8-12 stk í á sólarhring. Þú mátt ekki nota fleiri en 25 af 2 mg eða meira en 15 af 4 mg
lyfjatyggigúmmí á sólarhring. Lengd meðferðar er einstaklingsbundin en varir yfirleitt í a.m.k. 3 mánuði, þá
skal draga úr fjölda stk. smám saman. Meðferð skal hætt þegar neyslan er komin niður í 1-2 stk á
sólarhring og er ekki mælt með notkun lengur en í 1ár. Sumt reykingafólk gæti þó þurft lengri meðferð til
þess að forðast að byrja aftur að reykja. Leitaðu faglegrar ráðgjafar hjá lækni eða lyfjafræðingi ef þú getur
ekki hætt að nota lyfið eftir eitt ár eða ef þér tekst ekki að fækka fjölda reyktra sígaretta eftir 6 vikur.
Reykingum skal hætt um leið og einstaklingurinn er tilbúinn til þess, þó ekki síðar en eftir 6 mánaða
meðferð. Leita skal faglegrar ráðgjafar ef ekki hefur tekist að hætta reykingum eftir 9 mánaða meðferð.
Ráðfærðu þig við lækni eða lyfjafræðing áður en þú notar Nicotinell því ekki er víst þú megir nota lyfið ef
þú hefur: ofnæmi fyrir einhverju innihaldsefna lyfsins,fengið einhverja hjarta eða æðasjúkdóma, sykursýki,
ofvirkan skjaldkirtil/nýrnahettur, ert með alvarlega skerta nýrna- og/eða lifrarstarfsemi, með magasár eða
gervitennur. Lesið allan fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota lyfið. Sjá notkunarleiðbeiningar í
fylgiseðli. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Lítið magn af nikótíni er hættulegt börnum og getur
valdið alvarlegum einkennum eða dauða. Markaðsleyfis hafi: Novartis Consumer Health S.A.
Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ
N
IC
13
01
02
Í mars renna 100 kr. af hverjum
seldum pakka af Nicotinell beint
til átaksins Mottumars.
Mundu að það eru bláu pakkarnir
frá Nicotinell sem styrkja gott
málefni.
100 KRÓNUR
FJÁRMÁL
Heiðar
Guðjónsson
hagfræðingur
STJÓRNARSKRÁ
Bryndís
Hlöðversdóttir
rektor Háskólans á
Bifröst
➜ Ríkisstjórn sem myndi
henda stjórnlagaráðstillög-
unum eftir kosningar og
ákveða að ekki þyrfti yfi r
höfuð að breyta stjórnar-
skránni færi jafn mikið vill
vegar og þeir sem vilja berja
málið í gegn í þeim ágrein-
ingi sem það er núna.
➜ Sem betur fer tókst að
afstýra undirritun nauða-
samninga sl. haust, en þar
mátti litlu muna, því Seðla-
bankinn leyfði kröfuhöfum
að fl ytja yfi r 300 milljarða,
um 2.500 milljónir dollara,
úr landi í september og
ætlaði að hleypa margfaldri
þeirri fjárhæð úr landi fyrir
áramót. Þarna var komið í
veg fyrir stórslys.