Skessuhorn - 05.12.2007, Blaðsíða 17

17 MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER
Bænd ur og hönn uð ir hafa
hrund ið af stað ný sköp un ar verk­
efn inu Stefnu mót bænda og hönn­
uða. Verk efn ið hef ur hlot ið styrk
frá Tækni þró un ar sjóði og er stýrt
af Sig ríði Sig ur jóns dótt ir, pró fess­
or í vöru hönn un við hönn un ar­
og ar kítekt úr deild Lista há skól ans.
Um er að ræða stuðn ing í þrjú ár,
sam tals tæp ar 17 millj ón ir. Stefnu­
mót bænda og hönn uða er frum­
kvöðla verk efni þar sem tvær ó lík­
ar starfs stétt ir leiða sam an hesta
sína til að skapa nýj ar og ein stak­
ar af urð ir. Mik il sókn ar færi fel ast
í fram leiðslu mat væla á Ís landi og
með mark vissri ný sköp un á hrá­
efn inu er hægt að marg falda virð­
is auk ann. Í sér stöðu og upp lif un
fel ast mik il verð mæti og er at höfn­
in „að borða„ að verða veiga mik il í
ferða mennsku sam tím ans og sam­
fé lög um yf ir leitt. Því er mark mið
verk efn is ins að þróa hér aðs bundn­
ar mat vör ur byggð ar á hæstu gæð­
um, rekj an leika og menn ing ar legri
skírskot un.
Ný næmi verk efn ins ins felst
í sam starfi hönn un ar nema og
bænda. Slíkt sam starf hef ur ekki
átt sér stað áður á Ís landi, nema
í til rauna skyni og ekki vit að til að
það hafi átt sér stað áður í heim in­
um á þenn an hátt. Því er um frum­
kvöðla starf að ræða sem get ur haft
veru legt for dæm is gildi í öðr um
lönd um. Mark mið ið er að af urð­
irn ar sem verða þró að ar á næstu
þrem ur árum skapi efna hags leg­
an á vinn ing og verði fyr ir mynd­
ir fyr ir aðra bænd ur til að auka
vægi ný sköp un ar í fram leiðsl unni.
Má gera ráð fyr ir ef vel tekst til
að sam keppn is staða ís lensks land­
bún að ar gæti styrkts veru lega.
Verk efn ið er unn ið í sam starfi
við hönn un ar þjón ust una Borð­
ið, verk efn ið Beint frá býli, veit­
inga stað inn Frið rik V á Ak ur eyri
og sam starfs að ila í Central Saint
Mart ins há skól an um í London.
bgk
Ást hild ur Bj. Snorra dótt ir tal­
meina fræð ing ur og Bjarni Þór
Bjarna son mynd list ar mað ur, sem
bæði eru kenn ar ar við Brekku bæj­
ar skóla á Akra nesi, hafa gef ið út
nýja mynd skreytta barna bók sem
nefn ist Bína fer í leik skóla. Einnig
fylg ir með bók inni Mynda lottó
sem er ís lenskt spil fyr ir tveggja til
sex ára göm ul börn. Efn i bók ar inn­
ar bygg ir á langri reynslu höf und ar
af því að að styrkja boð skipta færni,
bæta hegð un og efla mál þroska hjá
ung um börn um. Börn vita ekki
alltaf hvern ig þau eiga að haga sér.
Í Mynda lottó inu læra þau ým is legt
gagn legt sem teng ist snemmtækri
í hlut un eins og und ir stöðu þætti
ið að reyna að snúa þessu við og
moka ofan í skurð ina aft ur til að
end ur heimta vot lendi. En á þess um
árum var mik ið graf ið. Við fór um
bæ frá bæ og gróf um og það mik­
ið. Ég kynnt ist Vest ur landi tölu vert
í geng um þessa vinnu. Með al ann­
ars kom um við að Skarfs stöð um á
Fells strönd. Þar gekk heima sæt­
an, Hall dóra Ó lafs dótt ir, úr rúmi
fyr ir okk ur. Það var af drifa ríkt því
við urð um síð ar hjón. Það er mik ið
búið að hlægja að þessu.“
Mjókur flutn ing ar
í Borg ar nes
„Á þess um árum var ekk ert
mjólk ur bú í Döl um. Mjólk in var
því flutt í Borg ar nes til vinnslu
með an hægt var vegna færð ar. Á
vetr um unnu bænd ur úr henni
heima hjá sér, smjör, skyr og ann­
að sem hug ur stóð til. Tengdapabbi
bauð í þessa mjólk ur flutn inga og
ég var bíl stjór inn á móti mági mín­
um. Oft lok að ist leið in á vet urna og
þá var bara hætt að keyra. Lengsta
ferð sem ég man eft ir í Borg ar nes
stóð í þrjá sól ar hringa. Þá fór ég frá
Skarfs stöð um, vest ur Svína dal og
kring um strand ir. Á öðr um sól ar­
hring komst ég að Braut ar holti. Þá
var þar svarta byl ur, allt ó fært svo ég
gekk af bíln um og fékk gist ingu í
Braut ar holti. Um morg un inn þeg ar
sím inn opn aði klukk an níu, hringdi
ég eft ir hefli til að ryðja frá mér. Þá
var hann raf magns laus og þurfti að
fara með geymana í Búð ar dal til
hleðslu og síð an aft ur að bæn um
þar sem hef ill inn stóð. Þeg ar hef ill­
inn loks ins kom í Braut ar holt stóð
það á end um að bíla lest in af Bröttu­
brekku var að koma, því þá var búið
að ryðja þeim meg in frá. Á þess um
tíma var opn að hálfs mán að ar lega
og síð ar einu sinni í viku, á þriðju­
dög um. Þá rudd ust all ir í Búð ar dal
til að fá sér vist ir. Það var átján stiga
gadd ur úti þenn an dag. Ég paufað­
ist af stað í Borg ar nes. Þeg ar þang­
að kom voru lok in dott in af flest um
brús un um og mjólk in gadd freð in,
sem hef ur kannski bjarg aði henni
frá því að súrna. Mér er minn is­
stætt þeg ar þeir í Borg ar nesi voru
að reyna að þýða hana upp. Þetta
var síð asta ferð in það haust ið.“
Á fram í flutn ing um
„Síð ar tók kaup fé lag ið við þess­
um flutn ing um og svo mjólk ur­
stöð in eft ir að hún kom 1964. Þá
keyrði ég strönd ina til að safna
sam an mjólk inni af bæj un um. Þá
var keyrt all an vet ur inn, þótt auð­
vit að gengi á ýmsu hvað færð­
ina varð ar. Þeg ar von var á öðru
barni okk ar hjóna var kon an kom­
in til Reykja vík ur og beið þar eft­
ir því sem koma skyldi. Ég var hér
fyr ir vest an að keyra. Ó færð in hafði
ver ið mik il og ég mjög lengi í ferð­
inni. Barn ið var orð ið þriggja sól­
ar hringa gam alt þeg ar loks ins tókst
að láta mig vita að ég ætti ný fædda
dótt ur. Þá voru auð vit að eng ir far­
sím ar og sím inn ekki op inn nema
á á kveðn um tím um. Þeg ar far ið var
að byggja mjólk ur stöð ina vant aði
bíla til að keyra efni í grunn inn og
eins steypu möl. Við vor um þrír sem
keyrð um allt efni í stöð ina. Ég var
síð an ann ar þeirra sem sótti fyrsta
nýja mólk ur bíl inn fyr ir stöð ina og
um svip að leiti gerð ist ég sjúkra bíl­
stjóri hér á samt öðr um og við vor­
um víst þeir fyrstu sem gegndu því
starfi. Svo var ég einnig í hér aðs­
lög regl unni í mörg ár, Svo ým is legt
hef ur mað ur feng ist við.“
Unn ið við allt nema
á skrif stof unni
„Síð an hef ég unn ið við mjólk ur­
stöð ina, með fram því sem ég keyrði
sjúkra bíl inn um tíma. Ég keyrði
mjólk ur bíl inn alltaf svo lít ið í af­
leys ing um en var ann ars í stöð inni
sjálfri. Ég held að ég hafi kom ið ná­
lægt flestu á þeim vinnu stað, nema
skrif stof unni. Ég varð átt ræð ur í
sum ar en það eru ekki nema þrjú ár
síð an ég hætti að vinna. Í dag er ég
bara heim il is hjálp hjá frúnni og lík­
ar það á gæt lega,“ og nú hlær Ragn­
ar inni lega.
Upp bygg ing in í Sel ár dal
Blaða manni er kunn ugt um að á
sumr in hef ur Ragn ar steðj að vest­
ur í Sel ár dal til að gera upp gamla
bæ inn sem hann er al inn upp í. En
marg ir fleiri eru að huga að upp­
bygg ingu í þess um dal þar sem fáir
búa núna.
„ Þetta átti að vera eins kon ar til­
rauna verk efni að gera upp bæ ina
við strönd ina. Í okk ar til felli er það
dótt ir okk ar og tengda son ur sem
eru aðal spraut urn ar í þessu. Land­
bún að ar ráðu neyt ið aug lýsti síð ast­
lið ið vor eft ir fólki sem vildi gera
upp gömlu hús in. Þau áttu að vera
sem lík ust því sem þau voru og hafa
öll ver ið tek in í fóst ur, eft ir því sem
ég best veit. Þeir sem áttu ræt ur
sín ar þarna voru látn ir ganga fyr ir.
Sem dæmi er ver ið að gera upp bæ­
inn í Sel ár dal og eins gömlu kirkj­
una, eins og ég sagði áðan. Það er
Átt haga fé lag ið Skjöld ur sem stend­
ur á bak við upp gerð ina á kirkj unni,
sem byggð var 1862. Það er búið að
mála hana bæði utan og inn an og
hreinsa að eins til í um hverfi henn­
ar. Kirkj an átti ýmsa fagra muni
sem ver ið er að kanna hvar eru nið­
ur komn ir í dag. Ég myndi einnig
vilja hafa þarna smá kaffi hús í einu
af gömlu hús un um, þar sem seld­
ur væri kaffi sopi og kannski pönnu­
kök ur og klein ur. Marg ir leggja leið
sína í dal inn svo ég held að svona
starf semi gæti al veg bor ið sig yfir
sum ar tím ann.“
Dval ið á Króki
„ Heima í Króki var skúr nokk­
ur nið ur við flæð ar mál ið. Hann
var not að ur sem nokk urs kon ar
naust. Móð ur bróð ir minn, sem var
með visna hægri hönd, var póst ur á
svæð inu um hríð. Hann átti einnig
skektu sem hann réri á, þrátt fyr ir
bækl un sína. Í skúrn um, sem hann
hafði feng ið leyfi hjá for eldr um
mín um til að byggja, geymdi hann
skekt una. Þar höf um við í dag eld­
un ar að stöðu og snyrt ingu þeg ar
við erum að gera upp í búð ar hús ið
og sof um síð an í bíl un um. Það er
gott að hafa þarna að stöðu því mér
finnst alltaf ynd is legt að koma á
bernsku slóð irn ar, þetta er næst um
því eins og að koma heim,“ sagði
Ragn ar Ó lafs son að lok um.
Tím inn hef ur lið ið hratt í góð­
um fé lags skap Ragn ars og konu
hans Hall dóru, sem alltaf er köll uð
Stella. Blaða mað ur þakk ar fyr ir sig
og góð ar mót tök ur og árn ar þeim
hjón um alls hins besta í ó kominni
fram tíð. Von andi ræt ist draum ur
Ragn ars um skyn sam lega upp bygg­
ingu í daln um þar sem barns skón­
um var slit ið.
bgk
Skúr inn góði við Krók í Sel ár dal þar sem hægt er að elda mat og kom ast á sal erni.
Ein af mynd um Bjarna Þórs í bók inni.
Ný ís lensk barna bók
og mynda lottó
Bænd ur og hönn uð ir í sam starf
Bína fer í leik skóla og mynda lottó.
boð skipta. Bók in og Mynda lottó­
ið eru mynd skreytt af Bjarna Þór
Bjarna syni mynd list ar manni. Hon­
um tekst að glæða mynd irn ar í bók­
inni og spil inu ein stöku lífi þannig
að að þær höfða til barna á öll um
aldri. Bók in og spil ið eru gef in út af
bóka for lag inu Sölku.
mm
Jólatónleikar í boði Sparisjóðs Mýrasýslu
verða haldnir miðvikudaginn 12. desember
kl 20.30 í Reykholtskirkju
Freyjukórinn
Kammerkór Vesturlands
Karlakórinn Söngbræður
Kirkjukór Borgarness
Kirkjukór Stafholtskirkju
Kór eldri borgara Borgarnesi
Sameinaðir kórar frá Reykholts-
og Hvanneyrarkirkjum
Samkór Mýramanna
Bandið bak við eyrað.
Frum utningur lags eftir Þorvald Jónsson við
Faðir vor útsett af Viðari Guðmundssyni.