Skessuhorn - 05.12.2007, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER
Sum ar ið 1975 kom boð frá ísra­
elska ferða mála ráðu neyt inu gegn­
um ferða skrif stofu ísra elska rík is­
ins í Kaup manna höfn til Kirkjukórs
Akra ness um að taka þátt í al þjóð­
leg um jólatón leik um á Man ger
torg inu, fram an við Fæð ing ar kirkj­
una í Bet lehem. Þess ir tón leik ar
voru fyrst haldn ir árið 1968, þeg­
ar tveir kór ar frá Texas héldu þar
tón leika á að fanga dags kvöld, en
urðu síð an að ár leg um við burði.
Að al lega voru það banda rísk ir kór­
ar sem sungu á Man ger torg inu á
að fanga dags kvöld, en smám sam an
var kór um frá öðr um lönd um boð­
in þátt taka. Áður en Akra nes skórn­
um var boð ið, höfðu nokkr ir Norð­
ur landa kór ar sung ið þar. Þess­
um tón leik um var jafn an sjón varp­
að beint í Banda ríkj un um og höfðu
kór ar það an þá mögu leika að koma
á fram færi jóla kveðj um til heima­
borga sinna. Þeg ar Kirkjukór Akra­
ness fékk boð ið árið 1975 var gert
ráð fyr ir að far ið yrði til Ísr a el jól­
in 1976. Brátt kom í ljós að inn an
þess tíma myndi ekki takast að und­
ir búa ferð ina sem og kór inn und ir
svo viða mik ið verk efni. Árið 1976
var á kveð ið að stefna að því að ferð­
in yrði far in jól in 1977.
Vagner í Ísr a el?
Hófst nú geysi mik il vinna við
að und ir búa ferð ina. Tvö verk efni
voru þar viða mest: Ann ars veg ar
að und ir búa kór inn sem best und­
ir tón leik ana, en hins veg ar að afla
fjár muna og ann ars, til þess að gera
ferð ina sem auð veldasta fyr ir kór fé­
laga. Hauk ur Guð laugs son stjórn­
andi kórs ins, og síð ar söng mála­
stjóri Þjóð kirkj unn ar, fór þeg ar að
huga að laga vali. Var það ekki um
ein falt mál að ræða, því gert var
ráð fyr ir fleiri tón leik um í Ísr a el
en þeim á Man ger torg inu. Var t.d.
á ætl að að syngja í Þjóð leik hús inu í
Jer úsal em á samt hin um kór un um
á jóla dag og einnig hugs an lega á
samyrkju bú um. Valdi Hauk ur bæði
sálma­ og önn ur and leg verk, en
einnig ís lensk þjóð lög. Þá setti hann
á efn is skrána þrjú ísra elsk þjóð lög í
radd setn ingu Magn ús ar Ingi mars­
son ar sem sung in voru með hebr­
esk um texta. El í as Dav íðs son tón­
list ar mað ur, ætt að ur frá Palest­
ínu, kenndi svo kór fé lög um rétt an
fram burð. Auk þess að vera snið­
in að verk efn um ferð ar inn ar, hafði
efn is skrá in líka fræðslu­ og þjálf­
un ar gildi fyr ir kór inn, en Hauk ur
lagði ætíð mik ið upp úr slíku í starfi
kórs ins. En efn is skrá in átti einmitt
eft ir að verða að hita máli, rétt áður
en ferð in til Ísr a el hófst. Einn aðal
tón list ar gagn rýn andi lands ins hafði
mik ið út á hana að setja og urðu af
því nokkr ar deil ur. Eitt at riði efn­
is skrár inn ar kom höf undi þess ar­
ar grein ar og fleir um spánskt fyr­
ir sjón ir. Þetta var brúð ar kór inn úr
Lohengrin eft ir Wagner og spurði
und ir rit að ur Hauk um það, hvort
flutn ing ur verks eft ir Wagner væri
ekki vafa sam ur í Ísr a el. En Hauk­
ur ein ung is brosti og gaf lít ið út á
það.
Efn is skrá in krafð ist bæði und ir­
leik ara og ein söngv ara. Fríða Lár­
us dótt ir var nær fast ur und ir leik ari
kórs ins og tók hún að sér það verk­
efni í ferð inni. Í kórn um voru tveir
ein söngv ar ar, þau Á gústa Á gústs­
dótt ir sópr an og Á gúst Guð munds­
son ten ór. Auk þeirra fékk Hauk ur
þau Guð rúnu Tóm as dótt ur sópr­
an, Frið björn G. Jóns son ten ór
og Hall dór Vil helms son bassa, til
að syngja með kórn um í ferð inni.
Kór inn var þar að auki vel skip að­
ur, um 60 manns alls og ald ur skipt­
ing góð.
Vel gekk að fjár magna
ferð ina
Þeg ar leið á árið 1977 var far ið
að huga al var lega að fjár mögn un
ferð ar inn ar. Ljóst var að þetta yrði
kostn að ar söm ferð og var stefnt að
því að kostn að ur kór fé laga, sem
marg ir hverj ir voru ekki vel fjáð ir,
yrði þeim ekki of viða. Ferða nefnd
kórs ins kom með marg ar hug­
mynd ir sem hrint var í fram kvæmd.
Ein þeirra var varsla bygg ing ar­
svæð is Járn blendi verk smiðj unn ar á
Grund ar tanga. Sú fram kvæmd gaf
gott í aðra hönd og varð þar að auki
til efni til góð lát legr ar gagn rýni í
„Séð og heyrt“ í Þjóð vilj an um þá
um haust ið, þar sem blaða mað ur­
inn tel ur ekki ör uggt, að þetta at­
hæfi sé Herr an um þókn an legt þó
að kór inn vanti fé til að kom ast til
Bet lehem. Akra nes bær veitti kórn­
um styrk upp á hálfa millj ón króna
og kór inn safn aði sam an í aug lýs­
inga blað, sem gaf um eina milj ón
króna. Þá komu styrk ir frá Menn­
ing ar sjóði Akra nes bæj ar, Akra nes­
kirkju, Kvenna deild Borg firð inga­
fé lags ins , Sam vinnu bank an um og
Kirkjukór a sam bandi Ís lands og
einnig frá ein stak ling um. Veg leg
söng skrá í stóru upp lagi sem dreift
var í ferð inni var kost uð af ýms um
fyr ir tækj um sem fengu aug lýs ingu
í henni. Kór fé lag ar héldu svo tón­
leika bæði á Akra nesi og í Reykja vík
og voru með ýms ar upp á kom ur svo
sem basara, út gáfu jóla korta og flóa­
mark að. Það fé sem inn kom í fjár­
öfl un inni reynd ist nóg til að styrkja
hvern kór fé laga með kr. 50.000 og
lækka far seð il inn úr kr.180.000 í
kr 130.000. Á kvörð un var svo tek­
in um að kór inn fengi nýj an klæðn­
að og var Katrín Á gústs dótt ir lista­
kona feng in til að hanna batikkj­
óla á kon urn ar en karl arn ir klædd­
ust ljós grá um bux um og svört um
jökk um.
Líktu Tel Aviv við
Bíó höll ina
All ur þessi und ir bún ing ur mæddi
mest á stjórn kórs ins, en Guð rún
Vil hjálms dótt ir var for mað ur henn­
ar. Með henni í stjórn voru Erla
Ósk ars dótt ir, Pét ur Jóns son, Stein­
grím ur Braga son og Sveinn Þórð ar­
son. Einnig var sér stök ferða nefnd
sem Björg Her manns dótt ir, Ósk­
ar Her vars son og Þórey Jóns dótt ir
skip uðu. Gerð ur var ferða samn ing­
ur við ferða skrif stof una Sunnu, en
eig andi henn ar Guðni Þórð ar son
þekkti vel til að stæðna fyr ir botni
Mið jarð ar hafs. Var hann með í för
sem að al far ar stjóri en auk hans var
Magn ús Odds son, sem síð ar varð
ferða mála stjóri, leið sögu mað ur
hóps ins. Hóp ur inn, sem flaug út 21.
des em ber 1977 var milli 140 og 150
manns. Voru það kór fé lag ar, mak­
ar þeirra og vanda menn, auk nokk­
urra á huga að ila utan kórs ins. Lá
leið in til Tel Aviv gegnum London
og kom ið þar snemma dags 22. des­
em ber. Þar var dval ið í tvo daga og
far ið það an í skoð un ar ferð ir, t.d. í
Negev eyði mörk ina, að Dauða haf­
inu og Massada, virk is borg in þar
sem í bú arn ir frömdu frem ur fjölda­
sjálfs morð en að ganga Róm verj­
um á vald á sín um tíma, var skoð­
uð. Hluti ferða hóps ins fór í óp er­
una í Tel Aviv. Ekki fannst Ak ur­
nes ing um mik ið koma til þeirr­
ar bygg ing ar, líktu henni helst við
Bíó höll ina á Akra nesi. Við sáum
þarna óp er una Eu gene Oneg in eft­
ir Tsja jkovsij með hebr esk um texta.
Skemmti legt at vik kom fyr ir með an
á sýn ingu stóð. Á svið inu í sen unni
„svefn her bergi Tatjönu“ geng ur
Tatj ana að glugga og dreg ur tjöld in
frá og seg ir „Rav halaila.“ Við þetta
setti hlát ur að kór fé lög um svo aðr­
ir gest ir snéru sér við furðu lostn ir.
En á stæð an var sú að eft ir að hafa
ekki skil ið orð í hebr eska text an­
um all an tím ann, skildu kór fé lag ar
allt í einu að kon an sagði: „Nótt in
er dimm“ því að þetta var einmitt
tit ill inn á einu af ísra elsku lög un um
sem kór inn hafði lært.
Vopn að ir verð ir
hvar vetna
Á að fanga dag var hald ið til Jer­
úsal em en þar var hald ið til yfir
jól in. Alls stað ar varð vart við þá
spennu og stríðs á stand sem ríkt
hef ur í þess um heims hluta síð ustu
ára tug ina. Vopn að ir verð ir voru
hvar vetna t.d. upp á hús þök um og
mik ið var um vega tálma og vopna­
leit. Þó var þetta til tölu lega frið­
sam ur tími á þess um slóð um, og
frið ar samn ing ar í gangi sem þeir
Sadam for seti Eg ypta lands og Beg­
in for sæt is ráð herra Ísra els stóðu
helst fyr ir. Var geysistrangt eft ir lit
við að kom ast inn á Man ger torg­
ið við Fæð ing ar kirkj una, þar sem
tón leik arn ir fóru fram um kvöld­
ið. Áður en þeir hófust fór sendi­
nefnd frá ís lenska hópn um í op in­
bera heim sókn til borg ar stjór ans í
Bet lehem. Fór sókn ar prest ur inn á
Akra nesi, Sr. Björn Jóns son, fyr ir
nefnd inni sem færði gjaf ir frá Akra­
nesi og mót tók gjaf ir borg ar stjór­
ans.
Nokkru áður en tón leik arn ir
hófust kom upp eitt hvert ör ygg is­
vanda mál, sem við feng um reynd­
ar aldrei skýr ingu á, en öll um hlið­
um að torg inu var lok að skyndi­
lega og öll gæsla hert. Kór fólk inu
kom þessi trufl un illa, því það þurfti
að kom ast út í skóla utan torgs ins
til að hafa fata skipti fyr ir tón leik­
ana. Með harð fylgi Guðna far ar­
stjóra komust þó all ir í tæka tíð.
Kór arn ir sem sungu á torg inu voru
11 að tölu, víðs veg ar úr heim in um.
Var sjón varp að frá tón leik un um til
margra landa, sér stak lega var talið
að sjón varps á heyr end ur í Banda­
ríkj un um hafi skipt millj ón um og
gátu sum ir kór arn ir það an á varp að
heima bæi sína beint í send ing unni
og fært þeim jóla kveðj ur. Þetta gat
Akra neskór inn að sjálf sögðu ekki
og beiðni kórs ins til ís lenska Rík is­
sjón varps ins eft ir heim kom una um
að það tæki þessa ein stöku söng för
til um fjöll un ar var hafn að. Söng ur
kórs ins á Man ger torgi tókst með
á gæt um og gengu kór fé lag ar að
þeim lokn um til náða því að dag­
skrá in á jóla dag var ekki síð ur mik­
il væg.
Brúð hjón frá Akra nesi
gef in sam an á jóla dag
Jóla dag ur hófst snemma dags
með skoð un ar ferð um Jer úsal em
og ná grenni. Eft ir há degi var hald­
in ís lensk messa í nor rænni lút­
erskri kirkju í borg inni, séra Björn
predik aði. Við at höfn ina rann upp
fyr ir kór fé lög um á stæð an fyr­
ir æf ing um á brúð ar mars in um eft­
ir Wagner, en séra Björn gaf við at­
höfn ina sam an brúð hjón frá Akra­
nesi, brúð ur in var fé lagi í kórn um.
Um kvöld ið voru svo haldn­
ir tón leik ar í óp er unni í Jer úsal em,
en þar tók Kirkjukór Akra ness þátt
í söng á samt kór un um sem sungu
á Man ger torgi. Óper an í Jer úsal­
em er nýtt og veg legt hús, vel búið
og mik il and staða við óp er una í Tel
Aviv. Var okk ur tjáð að banda rísk­
ir gyð ing ar hefðu kost að bygg ingu
henn ar.
Ís lenska kórn um var út hlut að
mjög stutt um tíma til söngs ins mið­
að við flesta hina kór ana sér stak­
lega þá banda rísku. Næst á und an
hon um var kór frá Texas sem flutti
langt og þungt kirkju tón verk. Ekki
lof aði upp haf okk ar söngs góðu.
Tón leika hald ar arn ir fóru fram á
að við skil uð um yf ir liti yfir þau lög
sem við ætl uð um að syngja. Á yf­
ir lit inu voru nokk ur ís lensk lög svo
og ísra elsku lög in þrjú. Þeg ar tón­
leika hald ar arn ir sáu ísra elsku lög in
um hverfð ust þeir og töldu frá leitt
að er lend ir kór ar væru að bjóða
upp á ísra elsk þjóð lög. Við bent­
um á að út setn ing in væri ís lensk og
fór um inn á svið. Þar feng um við
svo sann ar lega upp reisn æru. Eft ir
þung lama leg an flutn ing Texa skórs­
ins lifn aði yfir saln um við flutn ing
ís lensku lag anna. Þeg ar svo ísra­
elsku lög in komu varð okk ur ljóst,
hversu Magús Ingi mars son hafði
út sett lög in meist ara lega. Sér­
stak lega eldra fólk ið í saln um fór
að hreyfa sig í takt við hljóm fall­
ið og við feng um dúndr andi klapp
að laun um. Var kór inn klapp að­
ur upp mörg um sinn um og varð að
syngja auka lög einn allra kór anna.
Við þetta fór tíma setn ing tón leika­
haldar anna úr skorð um og voru
þeir á nál um all an tím ann. Okk ur í
kórn um var þetta góð sára bót eft ir
það sem á und an var geng ið.
Ekki var kór fé lög um kunn­
ugt um hvort gagn rýni eða ann­
að kom fram í ísra elsk um fjöl miðl­
um um fram göngu kórs ins. Lof­
sam leg um mæli blaða manns tveim
árum síð ar í blað inu Jerusal em Post
um fiðlu leik Guð nýj ar Guð munds­
dótt ur sem lék þar með Sin fón íu­
hljóm sveit Jer úsal em borg ar seg ir
þó nokkra sögu. Taldi hann Guð­
nýju vera fyrsta ís lenska ein leik ar­
ann sem léki í Ísr a el en hann mundi
einnig eft ir frá bær um ís lensk um
kór sem sung ið hefði í Jer úsal em
tveim árum fyrr.
Næstu tvo daga fór kór inn í skoð­
un ar ferð ir í Ísr a el. T.d. var kom ið
að Genes er at vatni, til Nasar eth og
Jer icho. Síð asta dag inn var geng­
in písl ara leið in (via dolorosa) sem
end ar í kapellu á Gol gata hæð.
Leidd ir úr kirkj unni af
róm versku lög regl unni
Síð deg is 28. des em ber flaug hóp­
ur inn til Róm ar til að halda upp á
ára mót in þar. Þann 29. des em­
ber var Róm skoð uð en 30. des em­
ber var far in ferð suð ur að Napólí­
flóa, borg in skoð uð og einnig hin­
ar forn frægu rúst ir Pompeiborg­
ar sem að mikl um hluta hef ur ver ið
graf in upp. Á gaml árs dag fór hóp­
ur inn á þýsk­ís lenska messu, þar
sem séra Björn og þýsk ur kven­
prest ur fluttu ræðu, en kirkjukór­
inn söng. Ís lenski hóp ur inn fagn­
aði ára mót um að mestu út af fyr ir
Minn ing ar brot frá ó gleym an legri ferð
Ferð Kirkjukórs Akra ness til Ísr a el og Ítal íu um jól og ára mót 1977/1978
Kirkjukór Akra ness syng ur á Man ger torgi á að fanga dags kvöld 1977.
Við grát múr inn í Jer úsal em jól in 1977.