Læknablaðið - 15.10.2000, Blaðsíða 29

stað sjúkdómsins. Við teljum tvö atriði skipta hér
mestu máli. I fyrsta lagi getur þessi vitneskja skipt
sjúklinginn sjálfan og jafnvel fjölskyldu hans
talsverðu máli. Mikið áfall er að greinast með æxli
sem hefur slæmar horfur, en sú reynsla getur verið
ennþá erfiðari ef uppruni æxlisins er óþekktur.
Sjúklingar eru sífellt betur upplýstir og vilja fá svör
við ýmsum spurningum sem óhjákvæmilega vakna
við þessar aðstæður. I öðru lagi getur vefjagerð og
staðsetning æxlisins skipt máli fyrir meðferð og/eða
horfur eins og í dæmunum hér að framan um
brjóstakrabbamein og silfurfrumuæxli. Að lokum er
rétt að geta þess að nákvæm greining á
lifrarmeinvörpum getur hugsanlega skipt meira máli
í framtfðinni, þegar rannsóknum á lyfjameðferð
illkynja sjúkdóma hefur miðað lengra fram á við.
Heimildir
1. Abbruzzese JL. Ruber MN. Unknown primary carcinoma. In:
Abeloff MD, Armitage JO, Lichter AS, Niederhuber JE, eds.
Clinical Oncology. New York: Churchill Livingstone; 1995:
1833-45.
2. Abbruzzese JL, Abbruzzese MC, Hess KR, Raber MN, Lenzi
R, Frost F. Unknown primary carcinoma: natural history and
prognostic factors in 657 consecutive patients. J Clin Oncol
1994; 12:1272-80.
3. Holmes FF, Fouts TL. Metastatic cancer of unknown primary
site. Cancer 1970; 26:816-20.
4. Fenster LF, Klatskin G. Manifestations of metastatic tumors of
the liver. A study of eighty-one patients subjected to needle
biobsy. Am J Med 1961; 31:238-48.
5. Hainsworth JD, Greco FA. Treatment of patients with cancer
of an unknown primary site. N Engl J Med 1993; 329:257-63.
6. Ringenberg QS, Yarbro JW. Presentations and clinical
syndromes of tumors of unknown origin. In: Fer M, Greco FA,
Oldham RK, eds. Poorly differentiated neoplasms and tumors
of unknown origin. Orlando: Grune & Stratton; 1986:101-20.
7. Tibor T. Adenocarcinomas metastatic to the liver. The value of
cytokeratins 20 and 7 in the search for unknown primary
tumors. Cancer 1999; 85:171-7.
8. Ayoub JP, Hess KR, Abbruzzese MC, Lenzi R, Raber MN,
Abbruzzese JL. Unknown primary tumors metastatic to liver.
J Clin Oncol 1998; 16: 2105-12.
9. Karsell PR, Sheedy PF, O'Connell MJ. Computed tomography
in search of cancer of unknown origin. JAMA 1982; 248: 340-
3.
10. Gaber AO, Rice P, Eaton C, Pietrafitta JJ, Spatz E, Deckers PJ.
Metastatic malignant disease of unknown origin. Am J Surg
1983; 145:493-7.
11. Kambhu SA, Kelsen DP, Fiore J, Niedzwiecki D, Chapman D,
Vinciguerra V, et al. Metastatic adenocarcinomas of unknown
primary site. Prognostic variables and treatment results. Am J
Clin Oncol 1990; 13:55-60.
12. Nesbit RA, Tattersall MHN, Fox RM, Woods RL. Presentation
of unknown primary cancer with metastatic liver disease -
management and natural history. Aust NZ J Med 1981; 11:16-
9.
13. Loy TS, Calaluce RD. Utility of cytokeratin immunostaining in
separating pulmonary adenocarcinomas from colonic
adenocarcinomas. Am J Clin Pathol 1994; 102:764-7.
14. Miettinen M. Keratin Immunohistochemistry: update on
applications and pitfalls. Pathol Annu 1993; 28:113-43.
Seretide Diskus
Glaxo Wellcome, R 03 AK 06 R,B
Innúðaduft (duft í afmældum skömmtum til innúöunar með Diskus-tæki). Hver
afmældur skammtur inniheldur: Salmeterolum INN, xínafóat 72,5 míkróg samsvarandi
Salmeterolum INN 50 míkróg og Flutieasonum INN, própíónat 100 mikróg, 250 míkróg
eða 500 mikróg. Ábendingar: Seretide er ætlað til samfelldrar meöferðar gegn teppu
í öndunarvegi, sem getur gengiö til baka, þ.m.t. astma hjá börnum og fullorðnum, þar
sem samsett meöferö (berkjuvikkandi lyfs og barkstera til innöndunar) á viö s.s.: Hjá
sjúklingum sem svara viðhaldsmeöferð með langvirkandi berkjuvíkkandi lyfjum og
barksterum til innöndunar. Hjá sjúklingum sem hafa einkenni þrátt fyrir að nota
barkstera til innöndunar. Hjá sjúklingum á berkjuvikkandi meðferð, sem þurfa barkstera
til innöndunar. Skammtar og lyfjagjöf: Lyfiö er eingöngu ætlað til innöndunar um
munn. RáOlagöirskammtar fyrir fulloróna og börn eldri en 12ára:Einn skammtur (50
míkróg+100 míkróg, 50 mikróg+250 míkróg eða 50 míkróg+500 míkróg) tvisvar á
dag. Sérstakir sjúklingahópar. Ekki þarf aö breyta skömmtum hjá öldruðum eða
sjúklingum meö skerta nýrna- eða lifrarstarfsemi. Skammtastœröir handa börnum 4
áraogeldri: Einn skammtur (50 míkróg salmeteról og 100 míkróg flútikasónprópiónat)
tvisvar á dag. Ekki eru til upplýsingar um notkun lyfsins hjá börnum yngri en 4 ára.
Frábendingar: Þekkt ofnæmi gegn einhverjum af innihaldsefnum lyfsins. Varnaðarorð
og varúðarreglur: Meðferð á teppu í öndunarvegi, sem getur gengið til baka, ætti
venjulega aö fylgja áfangaáætlun og svörun sjúklings ætti aö meta út frá kliniskum
einkennum og lungnaprófum. Lyfiö er ekki ætlaö til meðhöndlunar á bráðum einkennum.
í slíkum tilfellum ætti aö nota stuttverkandi berkjuvikkandi lyf (t.d. salbútamól) sem
sjúklingar ættu ávallt aö hafa viö höndina. Milliverkanir: Jafnvel þótt lítið finnist af
lyfinu i blóði er ekki hægt að útiloka milliverkanir viö önnur efni sem bindast CYP
3A4. Foröast ber notkun bæði sérhæfðra og ósérhæfðra betablokka hjá sjúklingum
með teppu i öndunarvegi, sem getur gengið til baka, nema að þörfin fyrir þá sé mjög
brýn. Meðganga og brjóstagjöf: Notkun lyfja hjá þunguöum konum og hjá konum
með barn á brjósti ætti einungis aö íhuga þegar væntanlegur hagur fyrir móöur er
meiri en hugsanleg áhætta fyrir fóstur eða barn. Þaö er takmörkuð reynsla af notkun
á salmeterólxinafóati og flútikasónprópíónati á meögöngu og viö brjóstagjöf hjá
konum. Viö notkun hjá þunguöum konum skal ávallt nota minnsta virka skammt.
Aukaverkanir: Þarsem lyfið inniheldur salmeteról og flútíkasónprópiónat má búast
viö aukaverkunum af sömu gerö og vægi og af hvoru lyfinu fyrir sig. Ekki eru nein
tilfelli frekari aukaverkana þegar lyfin eru gefin samtímis. Hæsi/raddtruflun, erting í
hálsi, höfuöverkur, sveppasýking í munni og hálsi og hjartsláttarónot sáust hjá 1-2%
sjúklinga við klíniskar rannsóknir. Eftirtaldar aukaverkanir hafa veriö tengdar notkun
salmeteróls eða flútíkasón- própiónats: Salmeteról: Lyfjafræöilegar aukaverkanir beta-
2-örvandi efna, svo sem skjálfti, hjartsláttarónot og höfuöverkur hafa komið fram,
en hafa yfirleitt verið timabundnar og minnkað við áframhaldandi meðferö. Algengar
(>1%): Hjarta- og œöakerfi: Hjartsláttarónot, hraötaktur. Miötaugakerfi: Höfuðverkjur.
Stoökerfi: Skjálfti, vöðvakrampi. Sjaldgæfar(<0,1%): Almennar: Ofnæmisviöbrögö,
þ.m.t., bjúgur og ofsabjúgur (angioedema). Hjarta-og œöakerfi: Hjartsláttaróregla t.d.
gáttatif (atrial fibrillation), gáttahraðtaktur og aukaslög. Húö: Ofsakláöi, útbrot.
Efnaskifti:KaIiumskortur i blóöi. Stoökerfi:L\ö\/erk]\r, vöðvaþrautir. Flútikasónprópiónat.
Algengar(>1%): Almennar. Hæsi og sveppasýking i munni og hálsi. Sjaldgæfar(<0,1%):
Húö: Ofnæmisviöbrögöum i húð. Öndunarvegur. Berkjukrampi. Hægt er að minnka
likurnar á hæsi og sveppasýkingum með því aö skola munninn með vatni eftir notkun
lyfsins. Einkenni sveppasýkingar er hægt að meöhöndla með staðbundinni
sveppalyfjameöferð samtimis notkun innöndunarlyfsins. Eins og hjá öörum
innöndunarlyfjum getur óvæntur berkjusamdráttur átt sér stað með skyndilega auknu
surgi eftir innöndun lyfsins. Þetta þarf að meöhöndla strax meö skjót- og stuttverkandi
berkjuvikkandi lyfi til innöndunar. Hætta veröur notkun strax, ástand sjúklings skal
metið og hefja aðra meðferö, ef þörf krefur. Pakkningar og verð: Diskus - tæki.
Innúöaduft 50 mikróg + 100 míkróg/skammt: 60 skammtar x 1, 60 skammtar x 3.
Innúöaduft 50 mikróg + 250 mikróg/skammt: 60 skammtar x 1, 60 skammtar x 3.
Innúðaduft 50 mikróg + 500 míkróg/skammt: 60 skammtar x 1, 60 skammtar x 3.
Seretide 50/100:6.008 krónur, Seretide 50/250:7.532 krónur, Seretide 50/500:10.045
krónur. 25.09.00
Tilvitnun 1: KR Chapman, N Ringdal Et al. Can. Respir. J. 1999; 6 (1): 45-51.
Tilvitnun 2: G Shapiro Et al., Am. J, Respir. Crit.Care Med. 2000; 161: 527-534.
GlaxoWellcome
Þverholti 14 • 105 Reykjavik • Simi 561 6930
www.glaxowellcome.is
Læknablaðið 2000/86 665