Skessuhorn - 19.03.2014, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 19. MARS 2014
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudög-
um. Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skilafrestur smáaug-
lýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.800 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 2.480 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 2.150. Verð í lausasölu er 600 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Þórhallur Ásmundsson, blaðamaður th@skessuhorn.is
Guðný Ruth Þorfinnsdóttir, blaðamaður gudny@skessuhorn.is
Heiðar Lind Hansson, blaðamaður hlh@skessuhorn.is
Magnús Þór Hafsteinsson, blaðamaður mth@skessuhorn.is
Auglýsingar og dreifing:
Pálína Alfreðsdóttir palina@skessuhorn.is
Valdimar Björgvinsson valdimar@skessuhorn.is
Umbrot:
Ómar Örn Sigurðsson omar@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Gullgrafaraæði
Leiðari
Sterkar vísbendingar eru nú um að byrjað sé að slakna á kreppunni hér á
landi. Í sumum atvinnugreinum að minnsta kosti. Þar sem hægt eða ekk-
ert gengur að rétta við efnahag skuldsettra heimila virðist sem undraverð-
ur vöxtur útflutningsgreina sé að vega upp neikvæð áhrif þess, að hluta að
minnsta kosti. Lágt gengi krónunnar er að hjálpa útflutningsgreinunum.
Ferðaþjónustan er af þessum sökum sú atvinnugrein sem er í hröðustum
vexti. Þrátt fyrir efasemdaraddir og jafnvel úrtölu úr ýmsum áttum, er hún
orðin stærsta atvinnugreinin, stærri en sjálfur sjávarútvegurinn. Ævintýra-
legur og jafnvel alltof hraður vöxtur er þar að eiga sér stað með tilheyrandi
vaxtarverkjum. Gullgrafaraæði hefur nú tekið sig upp. Eigendur lands og
umsjónarmenn fjölsóttra ferðamannastaða fullyrða að án gjaldtöku muni
þessir staðir verða fyrir óafturkræfum spjöllum af völdum ágangs. Í þessu
samhengi nægir að nefna sem dæmi Geysi, Námaskarð, Leirhnjúka, Detti-
foss, Kerið og Látrabjarg, þar sem nú þegar er byrjuð gjaldtaka eða hún fyr-
irhuguð. Í einhverjum tilfellum er það örugglega rétt að verja þurfi land-
ið átroðningi, en mikið er ég viss um að sú gjaldtaka mun ekki renna öll
til endurbóta og fyrirbyggjandi aðgerða. Nú ætla menn að verða ríkir sem
aldrei fyrr. Um leið eru þessir aðilar, án samráðs við alla aðra hagsmuna-
aðila, að ógna atvinnugreininni og skaða ímynd landsins.
Þegar þannig háttar til að margir hefja gjaldtöku fyrirvaralaust kemur
upp vandamál. Ferðaskrifstofur sem fyrir löngu eru búnar að selja fólki
ferðir hingað til lands, tóku ekki þennan nýja kostnaðarþátt með í dæmið.
Af því leiðir að nær öruggt er að þessar sömu ferðaskrifstofur munu leita
allra leiða til að fara annað með gesti sína, þangað sem ekki er rukkað fyrir
allt. Ekki kæmi mér því á óvart að þetta muni þegar í sumar leiða til mikillar
fjölgunar ferðamanna um vestanvert landið, á kostnað Suðurlands og Mý-
vatnssveitar svo dæmi séu tekin. Raunar er það hið besta mál, enda margir
af fyrrgreindum stöðum orðnir mettaðir af gestum. Þangað er ekki lengur
eftirsóknarvert að fara sökum mannmergðar.
Í skýrslu sem á síðasta ári var unnin að frumkvæði Ferðamálastofu er
gerð grein fyrir nokkrum af þeim fjölmörgu leiðum sem aðrar þjóðir hafa
farið til þess að afla tekna til uppbyggingar og viðhalds ferðamannastaða.
Skýrslan er mjög áhugaverð og leiðir í ljós að Íslendingar verða, líkt og aðr-
ar þjóðir, að velja þá leið til gjaldtöku sem best hentar miðað við aðstæð-
ur. Í skýrslunni er sérstaklega fjallað um hugmyndir um svonefnda nátt-
úrupassa, sem valkost við almenna skattheimtu af ferðamönnum, eða beina
gjaldtöku á einstökum ferðamannastöðum og rætt um hugsanlega útfærslu
þeirra. Stjórnvöld hafa reyndar sofið á verðinum því fyrir löngu er orðið
ljóst hvernig þróun ferðamanna hingað til lands verður. Umráðamönnum
lands hefur vegna þessa seinagangs brostið þolinmæðin. Hér á landi er því
að verða skipulagt kaos þar sem ýmsir sem sannarlega bera kostnað af auk-
inni umferð ferðafólks sitja eftir án tekna. Nægir að nefna sveitarfélög sem
verða samkvæmt lögum að annast skipulagsmál, reyna að tryggja hreinlæti,
eftirlit og annað, nú eða sjálft ríkið sem hefur vegabætur á sinni könnu.
Með þessu er ég alls ekki að segja að gjaldtaka á ferðamannastöðum sé
fráleit leið. Kannski er hún einmitt sú besta. Hins vegar verður hið opin-
bera að hraða vinnu sinni og ákveða hvernig þessum málum verður háttað
í framtíðinni. Á meðan verða hins vegar forsvarsmenn ferðamannastaða og
landeigendur að bíða með gjaldtöku. Ímynd landsins og áratuga markaðs-
starf er annars í hættu og við Íslendingar höfum einfaldlega ekki efni á að
klúðra þessari atvinnugrein vegna stundarhagsmuna örfárra gullgrafara.
Magnús Magnússon.
Ársreikningur Hvalfjarðarsveitar
fyrir árið 2013 var til fyrri umræðu
á fundi sveitarstjórnar síðastliðinn
þriðjudag. Líkt og síðustu árin sýn-
ir reikningurinn traustan rekstur
á árinu og góð-
an efnahag og er
leitun að viðlíka
f j á r h a g s s t ö ð u
s v e i t a r f é l a g a ,
bæði hvað rekst-
ur og efnahag
varðar. Rekstrar-
afgangur ársins
2013 nam 57,9
milljónum króna
eða um 9% af
tekjum. Tekjur
ársins námu 636
milljónum kr. og
voru um 23 milljónum kr. hærri en
áætlun gerði ráð fyrir. Rekstargjöld
námu 607 milljónum og hækkuðu
um 81 milljón frá árinu 2012. Til
fræðslumála, sem er langstærsti
málaflokkurinn, var varið 346,3
millj. kr. sem er 61,3% af tekjum.
Veltufé frá rekstri nam 62,5 millj.
kr. Heildarfjárfesting ársins nam
144 milljón kr. og handbært fé í
árslok var 4,6 millj. kr. Veltufjár-
hlutfall var 0,7.
Megin niðurstaða efnahags-
reiknings er að fastafjármunir nema
2.105 millj. kr. og eignir samtals
2.154 millj. kr. Skuldir og skuld-
bindingar nema samtals 99,2 millj.
kr. Eigið fé sveitarfélagsins var í
árslok 2.055 millj. kr. eða 95%.
Í tilkynningu sveitarstjóra um
ársreikninginn segir: „Sköttum og
þjónustugjöldum er stillt í hóf og er
Hvalfjarðarsveit eitt fárra sveitarfé-
laga sem ekki fullnýtir heimild til
hámarks álagning-
ar útsvars. Hval-
fjarðarsveit legg-
ur áherslu á fjöl-
skylduvænt sam-
félag og trausta
fjármálastjórnun.
S v e i t a r f é l a g i ð
leggur áherslu á
að hafa nægjanlegt
framboð af íbúða-
lóðum og atvinnu-
lóðum og vill með
því laða að nýja
íbúa í Hvalfjarð-
arsveit. Á árinu var hafin fram-
kvæmd við lagningu ljósleiðara í
íbúðarhús og lokið við gerð spark-
vallar við skólahúsnæði grunnskóla.
Unnið var við endurgerð leiksvæðis
við leikskólann Skýjaborg.“
mm
Myglusveppur finnst reglulega í
húsum hér á landi og hefur ver-
ið töluverð umræða um slíkt und-
anfarin ár. Nú hefur fundist
myglusveppur í prestssetr-
inu að Saurbæ á Hvalfjarðar-
strönd. Að sögn sr. Kristins
Jens Sigurþórssonar hafa íbú-
arnir í Saurbæ glímt við raka
í kjallara hússins til margra
ára. „Það hefur verið farið í
ýmsar aðgerðir á undanförn-
um árum. Gólfið hefur verið
brotið upp tvisvar og búið er
að brjóta upp vegg einu sinni.
Alltaf héldu menn að það væri
verið að komast fyrir vand-
ann en svo reyndist ekki vera.
Það var svo á síðasta ári sem
okkur fór að gruna að hús-
ið gæti verið sýkt af myglusvepp,“
segir Kristinn Jens, sem hefur verið
sóknarprestur í Saurbæ í nærri átj-
án ár.
„Það er fasteignasvið Þjóðkirkj-
unnar sem hefur með þetta að gera
og í janúar var farið í málið af full-
um krafti,“ segir Kristinn. Orsök
rakavandans er nú fundin en ekki
er vitað hve lengi vandamálið hefur
verið til staðar. „Það fannst sprunga
í hitaveituröri rétt utan við húsið og
úr henni hafði lekið ofan í jarðveg-
inn og undir húsið. Í janúar voru
svo tekin sýni og athugun gerð á
því hvort myglusvepp væri að finna
í húsinu og niðurstaðan var sú að
mikil sýking fannst í kjallaranum
ásamt smiti á efri hæðum húss-
ins. Það var aðallega einn veggur
sem bar þess merki að vera sýktur.
Málning hafði flagnað af og skell-
urnar í honum voru farnar að um-
myndast. Óteljandi tegundir eru til
af myglusvepp, misskaðlegar og nú
er verið að tegundagreina þá myglu
sem fundist hefur í húsinu,“ segir
Kristinn Jens. Ekki er enn vitað um
tjón af völdum sveppsins en í kjall-
aranum eru meðal annars skrifstofa
prests sem hefur að geyma töluvert
safn bóka. „Það er verið að vinna í
þessu öllu. Í gær voru tekin sýni úr
plötunni og niðurstaða kemur úr
því eftir nokkra daga. Sveppurinn
verður svo hreinsaður í burtu en ég
kann ekki að útskýra hvernig það
verður gert, þannig að það er best
að ég hafi sem fæst orð um það. Það
er búið að senda allt innbú okkar
suður í hreinsun og í kjölfar
hennar kemur í ljós hvort við
höfum lent í einhverju tjóni
með eigur okkar.“
Slæmar afleiðingar
fyrir heilsuna
Myglusveppur í húsum er
ekki nýtt vandamál. Kristinn
nefnir sem dæmi að rætt sé
um hann í Biblíunni og þar
eru afleiðingar af hans völd-
um flokkaðar með holdsveiki.
„Í þriðju Mósebók er talað
um svona sýkingu af völdum
myglu og með hvaða hætti
hún skuli hreinsuð. Þar stendur
einnig að ef ekki takist að hreinsa
hana skuli húsið jafnað við jörðu og
enginn megi búa þar framar. Þann-
ig að sýking af þessum völdum er
ekki ný af nálinni og auk þess lit-
in mjög alvarlegum augum. Menn
þekktu þetta hérlendis sem húsasótt
áður fyrr,“ útskýrir Kristinn. Hann
segir að ekki sé frá því að svepp-
urinn hafi haft áhrif á heilsu fjöl-
skyldunnar, einkum í öndunarfær-
um og lungum hjá honum sjálfum.
Ekki liggur enn fyrir hvenær fram-
kvæmdum við lagfæringar á prests-
setrinu í Saurbæ muni ljúka.
grþ
Sveitarstjórn Borgarbyggðar sam-
þykkti samhljóða á fundi sínum
síðastliðinn fimmtudag að lýsa
yfir andstöðu við hugmyndir um
áframhaldandi gjaldtöku í Hval-
fjarðargöngin. Hugmyndir þess
efnis hafa verið viðraðar að und-
anförnu en útlit er fyrir að tvö-
falda þurfi göngin á næsta áratug
vegna vaxandi umferðar, en ekki
síst vegna öryggissjónarmiða.
Gjaldtakan myndi þá fjármagna
ný göng með sama hætti og gert
hefur verið síðastliðin fimmtán ár.
Samkvæmt áætlunum mun Spölur
ehf. sem rekur göngin skila þeim
til íslenska ríkisins árið 2018 eftir
að uppgreiðslu lána lýkur. Í bók-
un sveitarstjórnar Borgarbyggð-
ar segir að það sé mikilvægt fyrir
íbúa á Vesturlandi, ferðaþjónustu
og fyrirtæki á svæðinu, að gjald-
taka hætti eftir að ríkið tekur við
göngunum. Þannig muni Vest-
lendingar njóta jafnræðis með því
að þurfa ekki að greiða gjald um-
fram aðra landsmenn þegar kem-
ur að samgöngum við höfuðborg-
arsvæðið. Á þeim forsendum ætti
ekki að innheimta gjald á þessari
leið að mati sveitarstjórnar. hlh
Vilja ekki áframhald gjaldtöku
í Hvalfjarðargöngum
Prestssetrið í Saurbæ
undirlagt af myglusvepp
Ársreikningur sýnir afar trausta
fjárhagsstöðu Hvalfjarðarsveitar