Þjóðlíf - 01.10.1987, Page 13

Þjóðlíf - 01.10.1987, Page 13
ERLENT Einræðisherrar og náðargáfan Suharto forseti Indónesíu endurkjörinn í mars ’.HVERNIG getum við fariö aö því aö §era Suharto forseta að náöarleiðtoga," sPurði Adam Malik, fyrrverandi utanríkis- raöherra Indónesíu bandaríska stjórnmála- fríeðinginn Ann Ruth Willner skömmu eftir aö Ahmed Sukarno forseta hafði veriö vikiö l,l hliðar í byltingu hersins árið 1965. Ann Ruth Willner var þá þegar orðin víðþekkt fyrir rannsóknir sínar á fyrirbærinu náðar- forysta (Charisma) þ.e. þeim leiðtogum sem skyndilega skjóta upp kollinum og njóta nánast takmarkalausrar hollustu og hlýðni fylgismanna sinna - jafnvel heillar þjóðar. Að mati Ann Ruth Willner var Sukarno °tvír£ett náðarleiðtogi. Suharto, núverandi f°rseti Indónesíu,er það hins vegar ekki. í fýlegri bók um einkenni náðarleiðtoga og 'tvernig þeir fara að því að heilla miljónir fjanna með „innblæstri sínum“, beinir hún sjónum sérstaklega að Sukarno.* Sukarno var af höfðingjaættum á Jövu. Hann leiddi Þjóðernissinna gegn nýlendustjórn Hollend- 'nga á eyjaklasanum, lýsti yfir stofnun lýð- veldis í Indónesíu 1945 og tók sér forsetatitil sama ár. Indónesía varð sjálfstætt ríki árið 1949 og nicö mjög persónulegri einræðisstjórn tókst ^akarno að sameina eyjarnar í eitt ríki og e,ka flókna jafnvægislist með samspili þjóð- Vrnishyggju, múhameðstrú og marxisma. ^allaði blönduna „Sukarnoisma. Sukarno bar öll einkenni náðarleiðtog- aris; tengdi ímynd sína goðsögnum, var Sveipaður hetjuljóma, Indónesíubúar efuðust v|<ki um réttmæti orða og athafna hans, og ^rgir töldu fullvíst að Sukarno væri for- sPár. í framkomu og ræðu hreif hann ólíka nóónesíubúa með sér. Fjöllyndi hans í ásta- rnálum varð víðfrægt og síst til að veikja n°kkuð náðarforystu hans. Ann Ruth v,Hner segir að feður hafi gjarna fært dætur s,r,ar á fund hans; „engin kona stóðst per- s°nutöfra Sukarnos og ef hann gaf til kynna hann girntist einhverja konu var hún segir hún. Kynlíf hans varð táknrænt í llgum smábændanna fyrir frjósemi jarðar- lnar og afsannaðist þar með að ekki færi vel ^atan kynlíf stjórnmálaleiðtoga og pólitík. ^ldatími Sukarnos stóð í 20 ár. Frétta- j ari breska vikuritsins The Economist segir nýlegri yfirlitsgrein um ástand mála í Indó- .> að Sukarno hafi leitt þjóð sína á barm lunar. „Hann skapaði heilt þjóðfélag en ra.nn lét eftirmönnum sínum eftir að borga 'kninginn," segir hann. A 1‘rj'l'1. ^uth Willner.The Spellbinders. Charismatic ,lcal Leadership. Yale University Press. Á árinu 1965 einkenndist stefna Sukarnos af óstjórn og efnahagslegri ringulreið. Her- stjórninni leist ekki á síaukna samvinnu Sukarno við kommúnista og gerði byltingu sem leiddi síðar til þess að hann afsalaði sér forsetatitli. Kommúnistaflokkurinn, sem var þriðji stærsti kommúnistaflokkur heims og taldi 2.5 miljónir meðlima, var brotinn niður og tugþúsundum fylgismanna hans slátrað í blóðugum eftirleik byltingarinnar. Hers- höfðinginn Suharto tók við forsetatitli og hefur nú haldið honum í tæp 20 ár og segja fréttaskýrendur að hann muni örugglega verða endurkjörinn forseti í kosningunum sem verða í mars á næsta ári. Enginn mót- frambjóðandi dirfist að fara gegn Suharto. Ekki gat Ann Ruth Willner gefið fylgis- mönnunt Suhartos neina uppskrift að því hvernig gera mætti hann að náðarleiðtoga. Slíkir „innblásnir náðarforingjar" skjóta upp kollinum þegar minnst varfr í ólíkum stjórn- kerfum en verða ekki skapaðir í pólitísku skyni þrátt fyrir fjölmiðlun og auglýsinga- tækni nútímans. STJÓRN Suhartos tók þegar til við að styrkja vináttubönd sín við Vesturlönd og gerði róttækar áætlanir til að endurskipu- leggja efnahagslífið, ná tökum á ríkisfjár- málunum og breyta stjórnkerfinu. í augum Vesturlandabúa er Indónesía þó einræðisríki enn í dag og mikil efnahags- og þjóðfélagsleg vandamál hrjá íbúana. Pó Indónesía sé fimmta fjölmennasta ríki heims berast ekki daglegar fréttir þaðan í heimspressunni. Áætlað er að þar búi 168 milljónir manna. Eyjarnar á svæðinu eru 13.667 og er búið á 6000 þeirra. Mismun- andi tungumál og mállýskur eru um 300, lifnaðarhættir og menning eins margbreyti- leg og hugsast getur eftir því hvar borið er niður á eyjaklasanum. Fótksfjölgun hefur verið mikil undanfarin ár í Indónesíu en hin mikla olíu- oggasfram- leiðsla hefur orðið illa úti vegna lækkandi heimsmarkaðsverðs og atvinnuleysi fer hríð- vaxandi. Erlendar skuldir Indónesíu eru komnar í 42.6 miljarða dollara. Á fyrstu árum ríkisinsgátu Indónesíubúar valið á milli tíu stjórnmálaflokka sem spönnuðu allt pólitíska litrófið frá strang- trúarflokki múslima til kommúnista. Indó- nesía hafði erft þingræði og lýðræði frá Hollendingum en þegar Sukarno hafði tryggt sig í sessi var þjóðkjörið þingið afnum- ið og meðlimir svokallaðs Þjóðráðs skipaðir af forseta til að styrkja einveldi Sukarnosar. Sjálfur kallaði Sukarno þetta stjórnarfyrir- komulag „stýrt lýðræði." Á valdatíma • Sukarno bar öll einkenni náðargáfunnar. Suharto hafa möguleikar lýðræðis enn frekar verið takmarkaðir. Kjósendur eiga nú aðeins um þrjá kosti að velja: Sameinaða þróunar- flokkinn, sem er samsteypa Múhameðs- trúarhópa, Lýðrœðisflokk Indónesíu, kristi- legan flokk, og svo hinn raunverulega stjórnarflokk, Golongan Karya, sem er flokkur embættismannanna, hersins og ann- arra skipulagðra samtaka í Indónesíu sem stjórnvöld hafa velþóknun á. „Allir sæmilega skynsamir kjósendur kjósa Golongan Karya," segir fréttaritari The Economist. Áhrifa stjórnarflokksins gætir á öllum stigum þjóðfélagsins. „Vilji þorpsbúar eiga einhverja minnstu von um að lagður verði vegur að þorpinu, styðja þeir stjórnarflokkinn," segir einn af gagnrýnend- um stjórnarinnar. Sameinaði þróunar- flokkurinn og Lýðrœðisflokkur Indónesíu eiga þó fulltrúa á þingi en allt flokksstarf og áhrif er miklum takmörkunum bundið. í seinustu kosningum í apríl s.l. fengu þeir þó samanlagt um 27% atkvæða sem var talið sýna vaxandi óánægju kjósenda með stjórn Suharto. A ÞINGINU sitja 400 kjörnir þingmenn og 100 skipaðir fulltrúar hersins. í forseta- kosningunum í mars verður Suharto valinn af svokölluðu Ráðgjafarþingi þjóðarinnar. Par sitja allir þingfulltrúarnir 500 og auk þess aðrir 500 fulltrúar hersins, embættis- kerfisins og annarra hópa sem eru valdir af stjórn forsetans. Þó það ómögulega gerðist að stjórnarflokkurinn missti allt sitt fylgi og allir kjósendur snérust gegn Suharto, hefði hann þó enn fylgi 600 af 1000 fulltrúum ráðgjafarþingsins og þar með trygga valda- stöðu. Helstu efnahagsráðgjafar Suhartos ganga undir nafninu Berkeleymafían. Þeir eru menntaðir í Bandaríkjunum og leggja 11

x

Þjóðlíf

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðlíf
https://timarit.is/publication/1099

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.