Þjóðlíf - 01.02.1990, Síða 35

Mitterand vill
miðjuflokk
Mitterand Frakklandsforseti
hugsar —enn einu sinni—
lengra en sundurlausar
vinstri og hægri fylkingar í
frönskum stjórnmálum. Hann
ætlar nú atvinnumálaráö-
herra sínum, Jean-Pierre
Soisson, að mynda vinstri
sinnaðan miðflokk á jaðri
Sósíalistaflokksins sem tæki
þátt í þingkosningunum 1993.
Bakgrunnur þessa er sá að
meirihluti frjálslyndra kjós-
enda kaus Mitterand í kosn-
ingunum 1981 og 1988, en
hins vegar ekki sósíalista í
þingkosningum á sama tíma-
bili. Með þessu vill Mitterand
koma í veg fyrir svipaða
uppákomu og 1986 er hann
neyddist til að vinna með
hægri stjórn Chiracs í tvö ár.
Flokkur hans, Sósíalista-
flokkurinn, hefur nú fremur
veikan meirihluta í þinginu og
hann treystir honum ekki til
stórræða í framtíðinni. Á
flokksþingi hans í mars n.k. er
reiknað með að sjö stríðandi
hópar og fylkingar bítist um
völdin...
Útflutningur á
sprengiefni
stöðvaður
Nýja stjórnin í Prag ætlar að
stöðva útflutning á sprengi-
efninu Semtex en það hefur
verið notað af hryðjuverka-
sveitum víðs vegar til að-
skiljanlegra óhæfuverka, t.d.
er Pan-Am þotan var sprengd
í desember 1988 yfir Skot-
landi. Komarek forsætisráð-
herra ætlar með þessu að
sýna táknrænan vilja um nán-
ari samvinnu við Bandaríkin
og vestur-evrópsk ríki. „Vinir
okkar eiga að geta treyst því
að hagsmunir okkar liggi
saman“. Á sl. ári voru 130
tonn af þessu sprengiefni
framleidd í bænum Semtin í
Tékkóslóvakíu, mun meiraen
landið þarf til eigin nota í nám-
um og göngum landsins....
Herbert Wehner allur
—
Herbert Wehner með pípuna sína, tákn hans í fjölmiðlum.
Einn helsti leiðtogi vestur-
þýskra jafnaðarmanna eftir
stríð, Herbert Wehner, lést
nýlega 83 ára að aldri.
„Hann lifði meira en allir
aðrir mikilhæfir stjórnmála-
menn eftirstríðsáranna í
V—Þýskalandi og maður
þreyttist aldrei á að heyra
hann segja frá“, skrifar Ru-
dolf Augstein ritstjóri Spieg-
el um þennan áhrifamikla
stjórnmálamann. Wehner
átti einstæðan feril í þýskum
stjórnmálum. Hann hóf póli-
tískan feril sinn sem anar-
kisti um 1925, gaf sig um
tíma listum á vald, spilaði á
ein sjö hljóðfæri. Árið 1927
gekk hann í KPD, Kommún-
istaflokk Þýskalands, og
varð þingmaður flokksins.
Hann var kommúnisti allt til
ársins 1942. Hann var fljót-
lega kallaður til mikilla met-
orða í flokknum og var ná-
inn samverkamaður Ernst
Thálmanns formanns KPD
og Walters Ulbrichts, síðar
leiðtoga SED í Austur-
Þýskalandi. Hann flúði
ásamt fleiri kommúnistum
undan Hitlertil Moskvu. Þar
var honum bjargað undan
Stalínshreinsunum af Willi-
am Pieck, fyrsta forseta A-
Þýskalands, og Dimitroff,
síðar leiðtoga Búlgaríu. En
hann talaði síðar um „stór-
slysið“ í persónusögu sinni
að hafa orðið kommúnisti.
„Trúið manni sem hefur
brennt sig“, sagði hann í
frægri ræðu. Engu að síður
sat hann undir stöðugu
ámæli og áróðri hægri
manna í V-Þýskalandi
vegnafortíðar sinnar. Sumir
segja að hann hafi verið of-
sóttur allt sitt líf, sem and-
ófsmaður í Weimarlýðveld-
inu, sem kommúnisti í Nas-
ista-Þýskalandi, sem
flokksræðisgagnrýnandi í
Stalíns—Rússlandi, og
vegna fortíðar sinnar í Sam-
bandslýðveldinu V-Þýska-
landi. Leiðtogi SPD, Sós-
íaldemókrataflokksins
þýska, eftir stríðið, Kurt
Schumacher, sótti Wehner
sér til aðstoðar við upp-
byggingu sósíaldemókra-
taflokksins 1946 og þá til
styrktar vinstri armi flokks-
ins. Áður en langt um leið
var hann hins vegar gagn-
rýndur fyrir hægrimennsku í
flokki sínum. Hann var um
áratugaskeið meðal lang-
voldugustu stjórnmála-
manna í V-Þýskalandi;
þingflokksformaður SPD og
réð miklu um stefnubreyt-
ingar flokksins á því tímabili.
Þannig átti hann þátt í að
gera SPD að fjölþátta og
margra stétta flokki í stað
stéttarflokks áður (1959) og
í frægri ræðu árið 1960 boð-
aði hann stefnubreytingu
flokks síns, SPD, gagnvart
Nató; já við Nató. Hann átti
einnig stærstan þátt í þjóð-
stjórninni árið 1966 þegar
sósíaldemókratar mynduðu
ríkisstjórn með CDU, Kristi-
legum demókrötum, sem
höfðu stjórnað V—Þýska-
landi frá stríðslokum.
Wehner varð þá Þýska-
landsmálaráðherra og einn
valdamesti maður stjórnar-
innar. Hún var við stjórnvöl-
inn í ein þrjú ár, er sósíalde-
mókratar mynduðu ríkis-
stjórn Willy Brandts með
frjálsum demókrötum. Þó
Wehner væri meðal valda-
mestu manna í flokknum
um þetta leyti var hann í
raun andvígur myndun
þessarar ríkisstjórnar og tók
ekki ráðherrasæti í henni. Á
bak við tjöldin vann hann öt-
ullega gegn henni. Árið
1972 vann Brandt frækinn
kosningasigur en Wehner
var eftir sem áður einn
helsti fjandmaður hans. Sá
fjandskapur átti bæði póli-
tískar og persónulegar ræt-
ur. ÞegarBrandtvarflæmd-
ur úr kanslaraembætti 1974
í kjölfar njósnahneykslis átti
Wehner drjúgan hlut að
máli. Hann var á hinn bóg-
inn mikill vinur Helmuts
Schmidt og átti þátt í að
gera hann að kanslara.
Wehner var alla tíð afskap-
lega umdeildur stjórnmála-
maður en enginn frýjaði
honum vits og slægðar. Það
er einnig deilt um margvís-
legar uppákomur á pólitísk-
um ferli hans. Síðustu árin
dvaldi Wehner í nokkurri
einangrun, —ræktaði garð-
inn sinn og hafði hljótt um
sig.
ÞJÓÐLÍF 35