Þjóðlíf - 01.02.1990, Page 63

vitað hvaða áhrif losun efna, sem notuð
eru í iðnaði í Ontario og Québec, í St.
Lawrence flóa hefur á fisktegundir.
Mengunin berst úr flóanum út í Atlants-
hafið.
Lausnir á þessum vanda eru ekki í
sjónmáli. Hins vegar telja margir að
veita ætti kvóta til bæjarfélaga en ekki til
stórfyrirtækja á borð við NatSea. NatSea
telur sig hins vegar hafa reynt þá aðferð til
þrautar í sumar þegar fyrirtækið rak
frystihús sín hluta úr ári til skiptis í hinum
ýmsu bæjarfélögum. Þrátt fyrir að starfs-
menn hafi tekið þessu vel og lagt sig fram
um að láta þetta ganga, svo og fyrirtækið
sjálft, þá er þetta ekki talin hagkvæm
lausn.
Hins vegar mun kanadíska ríkisstjórnin
greiða háar upphæðir í atvinnuleysisbætur
og aðra aðstoð sem velferðarþjóðfélagið
veitir til þeirra sem missa vinnuna. For-
sætisráðherra Kanada, Brian Mulroney,
hefur lofað svipaðri neyðaraðstoð til
handa sjávarútvegi og veitt var til land-
búnaðar vegna þurrkanna 1988. Þá styrkti
ríkið bændur um sem svaraði einum millj-
arði Kanadadala. Hversu mikið fiskiðnað-
urinn fær hefur ekki verið gefið upp.
Verkalýðsfélag vinnslufólks vill þó að
ríkið aðstoði NatSea— í stað þess að greiða
atvinnuleysisbætur — þannig að fólk
missi ekki atvinnuna. Það myndi t.d.
spara þjóðfélaginu tap vegna minni skatt-
tekna. Þetta er ekki hægt segir ríkið því
það samrýmist ekki samkomulaginu við
Bandaríkin um vöruskipti. Kanada yrði
að greiða Bandaríkjamönnum jafnmarga
dollara og NatSea fengi. Jafnvel þó kana-
díska ríkið eigi 20% í fyrirtækinu.
Verkalýðsfélagið og stjórnarandstaðan
eru á móti þeirri lausn að greiða ein-
ungis atvinnuleysis- og aðrar bætur. Sér-
fræðingur Nýja Lýðræðisflokksins (New
Democratic Party) í fiskveiðum telur t.d.
að ríkið verði að skapa nýtt starf fyrir
hvert það sem tapast hefur í fiskiðnaðin-
um. Þegar fólk er einu sinni farið að fá
atvinnuleysisbætur vill það gleymast og
fjármunir ríkisins fara í uppbyggingu ann-
ars staðar, telja fulltrúar verkafólksins.
Lausnir þessa vanda koma þó að öllum
líkindum of seint fyrir íbúa Canso og ná-
grennis. Það tekur tíma að byggja upp. í
Canso er enginn annar iðnaður en fisk-
vinnslan, það er ekki á neinu að byggja.
Nú þegar er fólk farið að hugsa sér til
hreyfings. Það er ekki eftir neinu að bíða.
Að ári gætu sömu vindar blásið um Canso
og blésu um auðan gullgrafarabæinn
Klondike fyrr á öldinni.
Mulroney forsætisráðherra Kanada hefur lof-
að sjávarútveginum nevðaraðstoð eins og
landbúnaðinum áður.
Norðvestur-Atlantshafi (NAFO) setti
fyrir Stóra Banka, sunnan og austan Ný-
fundnalands, árið 1986 hafi verið 23.260
tonn. Evrópubandalagið mótmælti kvót-
anum og setti eigin kvóta: 102.406 tonn.
Veiðin varð hins vegar árið 1986 172.000
tonn. Árið 1988 var kvótinn ákveðinn af
NAFO 19.000 tonn en þá veiddu Evrópu-
bandalagsríkin 68.000 tonn. Þrátt fyrir að
EB hafi sett sér rúman 160.000 tonna
kvóta árið 1989 hafa þeir einungis veitt
58.000 tonn fyrstu níu mánuði ársins.
NAFO vill leyfa Evrópubúum að veiða
rúmlega 15.000 tonn árið 1990 en EB setti
nýlega sinn eigin kvóta: 50.000. Sjávar-
útvegsráðherrar EB eiga þó eftir að leggja
blessun sína yfir þessa tölu.
Aðrir benda á að Kanadamenn hafi
sjálfir veitt of mikið síðustu ár. Menn hafa
farið framhjá kvótakerfinu með afla og
segja sumir að frá 10 upp í 30% af aflanum
hafi verið stungið undan. Þeir hinir sömu
telja líka að vísindamenn hafi áædað
stækkun stofnanna mun ríflegar en efni
stóðu til.
Enn aðrir benda á að selveiði hætti fyrir
tveimur árum og að enginn viti nákvæm-
lega hversu mikið magn af þorski og öðr-
um botnfiski selastofninn innbyrði árlega.
Ekki má heldur gleyma aukinni mengun á
svæðinu. Mengun sem enginn veit hvað er
mikil eða hvernig er háttað. Það er ekki
ÞJÓÐLÍF 63