Þjóðlíf - 01.02.1990, Blaðsíða 75

Hrafnhildur Hannesdóttir, Geiþrúður Guttormsdóttir og Valur Arnason 12 ára. Krakkar á okkar aldri eru farnir að sjá ígegnum auglýsingar.
AUGLÝSINGAR FYRIR BÖRN
Vandmeðfarnar auglýsingar. Sérstakar siðareglur auglýsenda og samtaka.
Leitað álits auglýsingasálfrœðings og nokkurra barna.
„Víst, það var sagt í sjónvarpinu um dag-
inn.“ Þessi orð heyrði sá er þetta ritar í
samtali tveggja drengja sem voru að met-
ast um ágæti hljómflutningstækja. Eins
og gefur að skilja var annar þeirra á því
að viðkomandi tæki væru góð; það sagði
sjónvarpið og ekki segir það ósatt.
örnin eru illa varin gegn þeim fjöl-
mörgu auglýsingum sem þau sjá á
skjánum dag hvern og má af því draga þær
ályktanir að þau trúi því að gæði hverrar
þeirrar vöru sem auglýst er, séu í samræmi
við það sem sagt er í auglýsingunni. Engar
víðtækar rannsóknir hafa verið gerðar á
áhrifum auglýsinga hér á landi, en í nið-
urstöðum kannana sem gerðar hafa verið á
neyslu unglinga á Norðurlöndum kemur í
ljós að þriðji hver unglingur að jafnaði
kaupir vöru vegna þess að hann sá hana í
auglýsingu.
Sjónvarpsauglýsingar eru meðal vinsæl-
ADOLF H.PETERSEN
ustu dagskrárliða barna. Það hafa kannan-
ir á sjónvarpsnotkun barna og unglinga
hér á landi sýnt. Ekki er svo að skilja að
auglýsingarnar hafl áhrif í hlutfalli við
áhorfendafjöldann, heldur er líklegra að
hraðinn og léttleikinn eigi sinn þátt í því
að laða börnin að skjánum. Þegar barn
getur farið að einbeita sér að skjánum upp
úr tveggja ára aldri eru það fyrst og fremst
teiknimyndir og auglýsingar sem ná hug
þess.
Auglýsendur vita mætavel að yngri
kynslóðin hefur ekki mikia peninga milli
handanna. Þess í stað er reynt að sannfæra
hana um að foreldrarnir geti farið og keypt
vöruna. Takmarkið er að koma börnun-
um til að þrýsta á foreldrana þar til þeir
láta undan. Margar þessara auglýsinga eru
því gerðar til að gera börn að nöldurskjóð-
um.
Auglýsingarnar hafa sennilega fleiri
markmið en það að selja. Til langs tíma er
verið að „byggja upp“ trausta neytendur,
þ.e. að koma því að hjá börnum að viss
vörumerki séu betri en önnur. Þannig alist
þau upp við merki sem þau þekkja og
haldi áfram að kaupa þau þegar komið er
fram á fullorðinsár. Dæmi um þetta eru
ýmsar tegundir morgunverðarkorna, en
mörg vörumerki af því taginu hafa haldist
á mörgum heimilum hátt á þriðju kynslóð.
Önnur merki en þau sem hafa verið keypt
af ömmunni og afanum eru varla til um-
ræðu.
uglýsingar sem eiga að höfða til
barna eru mjög vandmeðfarnar.
Starfsfólk auglýsingastofa sem sjá um
hönnun og gerð auglýsinga gerir sér í flest-
um tilvikum grein fyrir þeim takmörkum
sem sett eru þegar höfða á til barna eða
unglinga. í siðareglum um auglýsingar er
m.a. fjallað ýtarlega um hvernig ekki megi
ÞJÓÐLÍF 75