Frjáls verslun - 01.03.2013, Blaðsíða 51

FRJÁLS VERSLUN 3. 2013 51
Þ
etta er hægt en er vitaskuld
ekki annað en millifærsla
frá þeim sem ekkert skulda
til þeirra sem skulda,“ segir
Ásgeir Jónsson, lektor í hag-
fræði við Háskóla Íslands,
um skuldaleiðréttingu í anda framsóknar-
manna. Hins vegar skipti útfærslan öllu á
þessari leið og margar hættur séu til að
varast.
Ásgeir er því sammála að niðurstaða upp -
gjörs við kröfuhafa geti aðeins orðið á þann
veg að þeir erlendu haldi í eignir bank anna
og gefi eftir krónueignirnar á mjög lágu
gengi. Hann talar um að við uppgjörið fái
„ríkið helling af krónum í fangið“ við slíkan
samning.
Kröfuhafarnir eru eldri en tvævetur. Þeir
meta ekki téðar krónueignir á skráðu gengi
seðlabankans heldur á mun lægra gengi
enda er um gríðarlega háar fjárhæðir að
ræða, um 800 milljarða, sem þeir vita að er
aldrei hægt að koma út úr landinu nema á
verulega niðursettu verði. Hér teljast saman
lausafé í krónum sem þrotabúin eiga auk
eignarhluta í Arionbanka og Íslandsbanka.
Til viðbótar koma svo 400 milljarðar í snjó-
hengjunni, sem eftir sem áður væri óleyst
vandamál.
Ásgeir telur að söluverð bankanna hljóti
alltaf að verða lágt, jafnvel aðeins 20-30%
af bókfærðu virði, enda eru bankar erlendis
mjög ódýrir um þessar mundir. Verð mæti
erlendu krónueignanna sé því minna eða
200-400 milljarðar. Það er ekki fjarri því sem
komið hefur fram í hugmyndum Framsóknar-
flokksins. Síðan er raunar alls óvíst hvað ríkið
getur gert við bankana ef það eignast þá.
framhaldið varasamt
Ásgeir telur því hugmyndir framsóknar-
manna um uppgjör við kröfuhafana vel
mögu legar en þar skilur leiðir. Hvað á að
gera við peningana? Er hugmyndin um
niðurfærslu húsnæðisskulda um 20% góð
nýting á þessu fé?
Svar Ásgeirs er nei. Hann segir að
þetta gæti reynst mjög hættuleg leið fyrir
efnahags lífið auk þess sem niðurfærsla feli í
sér millifærslu frá þeim sem eru skuldlausir.
Þar fyrir utan geri flöt lækkun lítið gagn ef
ekki er ráðist í endurskipulagningu skulda
á sama tíma, svo með því að skipta verð-
tryggðum lánum í óverðtryggð; annars gæti
höfuðstóllinn mjög hæglega hækkað aftur
vegna verðbólgu.
Þá verður að hafa í huga að þjóðerni þeirra
sem eiga krónurnar skiptir ekki öllu fyrir
hættuna af útstreymi þeirra. Það hefur verið
markmið Seðlabankans að reyna að eign-
ast krónur í erlendri eigu til þess að hægt
sé að afnema höftin. Það hins vegar hefur
litla þýðingu ef þær eru strax settar aftur í
ásgeir jónsson, lektor í hagfræði við Hí, um hugmyndir framsóknar:
Ríkið fær Helling
af kRónuM í fangið
ásgeir jónsson hagfræðingur telur líklegt að við uppgjör á þrota bú ­
um bankanna fái ríkið nær allar erlendar krónueignir á Íslandi gegn
ein hverju verði í erlendri mynt. Hann óttast ekki að orðspor Íslands á
alþjóðlegum fjármálamörkuðum spillist í kjölfar slíkra samninga.
En krónurnar gætu farið illa með efnahag Íslendinga.
„Það besta sem ríkið
gæti gert við þessa
peninga væri að taka
þá úr umferð.“