Listin að lifa - 15.10.2001, Blaðsíða 14

Gengið inn í
gaml
- í kaffi hjá Kristínu
í gamla bænum á Akureyri stendur
hvítt hús með rauðu þaki, umvafið
trjám og svo lágreist að vegfarandi
sér það varla, þótt tveggja hæða sé.
Notalegt hús, minnisvarði þess tíma
þegar fólk var ekki að byggja stórt
utan um sig og sína. Aðalstræti 32 er
komið á annað hundrað ár, eins og
Lítið, hvítt hús sem andar af kærleika...
konurnar tvær sem þar búa. Kristín
Eiríksína Ólafsdóttir og Jóhanna |óns-
dóttir búa einar og sjá um sig sjálfar.
Kristín varð 100 ára 6. júlí í sumar, en
lóhanna er 101 árs síðan í febrúar.
Á einstaka stað er líkt og tíminn hafi
numið staðar. Slík tilfinning gagntek-
ur þann sem gengur inn í Aðalstræti
32 - lifandi hús frá seinni hluta 19.
aldar, að hluta til, með konum sem
lifa ennþá í gömlum lífsgildum.
„Velkomin!“ Húsmóðirin býður til
stofu. Kristín er höfðingleg kona, skýr
í hugsun og látbragði, sumir verða
aldrei gamlir. Ógleymanlegt að sitja í
stofu hjá þessari konu. Hlusta á orða-
notkun sem er að hverfa úr nútíma-
máli. Beygja sig undir dyrakarm -
menn voru lágvaxnari í byrjun síðustu
aldar. Horfa á myndir og muni sem
húsmóðurhendur hafa strokið með
augljósri natni í áratugi. Kristín er
búin að búa hér í 72 ár.
„Ég kom unglingur til Akureyrar
1922. Breyting? Jú, bærinn hefur vax-
ið mikið og mannlífið fjölgað sér. Nýj-
ar kynslóðir koma, aðrar fara. Bara að
unga kynslóðin standi sig eins vel og
sú gamla, en mörg okkar fengu að vita
af lífinu. Nógur vilji var til að vinna,
en atvinnuleysi var mikið og fátækt.
Þá þótti gott að hafa nóg að borða.“
Kreppa, fátækt og mannkær-
leikur
Lífshlaup Kristínar endurspeglar erfið-
leika í byrjun aldar. Hálfsmánaðar
gömul var hún tekin úr faðmi veikrar
móður og komið fyrir hjá bláókunnugu
fólki sem orðspor fór af að væri sér-
staklega gott við börn. „Fósturforeldrar
mínir voru bláskínandi fátæk, en gæsk-
an svo mikil, hjartahlýjan svo stór. A
Steinholti í Fljótum ólst ég upp fram til
tólf ára aldurs. Þá fór ég til Siglufjarðar
til foreldra minna.“ Kristínu fannst
erfitt að yfirgefa fósturforeldrana. „Ég
þekkti ekki aðra foreldra.“
Kristín festi rætur á Akureyri, giftist
Jóni Pálssyni byggingameistara sem
dó frá henni 1972. Ungu hjónin voru
stórhuga. „Við ætluðum að byggja, en
svo kom kreppan og ekki vit í að
byggja. Þetta hús var í niðumíðslu
þegar við keyptum það, en maðurinn
minn gerði það svo aðlaðandi.“
Óskapleg vandræði voru með hús-
„Ég hef alltaf miklu meira að sýsla en
ég kemst yfir.“