Iðnaðarmál - 01.04.1964, Side 13

LINURIT I
anna á að geta lagt stund á þessar
dýru rannsóknir. Dótturfyrirtæki I.
G. Farben (BASF, Bayer, Hoechst,
Ruhrchemie og Hiils) hafa haldið
áfram á sömu braut, enda eru Þjóð'-
verjar komnir lengra í framleiðslu
og notkun plastefna en flestar aðrar
þjóðir, 16 kg á einstakling 1961. Du
Pont efnahringurinn ameríski fylgdi
fast á eftir I. G. Farben, og önnur
bandarísk fyrirtæki fetuðu í fótspor-
in. I. C. I. efnahringurinn brezki tók
nokkuð seinna þátt í þessu kapp-
hlaupi, en hefur samt orðið mjög lið-
tækur.
Japanir (10% heildarframleiðslu
plastefna 1962) og ítalir (7,2%
heildarframleiðslu plastefna 1962)
hafa á síðari árum orðið æ skæðari
keppinautar þríveldanna og boðið
plastefni á mjög hagstæðu verði á
heimsmarkaðinum. Japanir hafa sér-
stöðu í plastefnaframleiðslu að því
leyti, að þeir framleiða flest plast-
efni með framleiðsluleyfum frá
handarískum fyrirtækjum.
Oft líður langur tími, 20—30 ár,
frá því að plastefni er búið til í til-
raunaglasi og þar til framleiðsla hefst
í verulegu magni, því að ótal athug-
anir og prófanir þarf að framkvæma.
Fjárfesting í framleiðslutækjum er
oft mikil, 2—120 millj. króna á ein-
stakling, sem við framleiðsluna vinna.
Við framleiðslu flestra tegunda
plastefna hefur orkukostnaðurinn (3
—7% af framleiðslukostnaði) til-
tölulega lítil áhrif á staðsetningu fyr-
irtækjanna, en til eru plastefni, svo
sem polyvinyl chlorid (PVC), poly-
vinyl acetate og melamin-formalde-
hyde, þar sem rafmagnsorkan er stór
Plastnotkun - þjóðarframleiðsla 19 61
tuín
700
600
500
400
300
200
100
0
M
nj ui
O QJ
~ >
u >
* *£* •**"
-„w., •# • mBrnamrtt
%h'cl /ana'

% AuiAjfr'k*
*o
-o 2

& Jttpan

Plastnotkun á einstakling í kg
nokkurri byltingu á sviði iðnaðar-
framleiðslu, því að í stað sérþjálfaðs
starfsfólks forma vélar, sem stjórnað
er af ófaglærðu fólki, margbrotnustu
hluti með ótrúlegum hraða og ná-
kvæmni, t. d. plastklukkuverk.
Bifreiðaframleiðendur taka í vax-
andi mæli plastefni í þjónustu sína,
enda er um 70% af framleiðslukostn-
aði bíla efni, svo að mikil nauðsyn
er fyrir iðnaðinn að fylgjast vel með.
I nýjustu gerðum af Volkswagen eru
t. d. um hundrað mismunandi hlutir
úr plasti.
011 þekkjum við notkun plasts til
pökkunar, og virðist sennilegt, að
fiskiðnaðurinn muni á komandi ár-
um hagnýta þessi efni í stórauknum
mæli.
9 10 11 12 13 14 15 16
Byggingariðnaðurinn á íslandi á
í miklum erfiðleikum, m. a. sökum
skorts á skipulagi. Flestir plastfram-
leiðendur byggja miklar vonir við
stóraukna notkun plastefna til bygg-
inga, þar sem tækni plastiðnaðarins
yrði hagnýtt við framleiðslu tilbú-
inna byggingarhluta. Skipulagðar
rannsóknir á sviði hyggingarefna,
framkvæmdar af ríkisvaldinu í sam-
ráði við framleiðendur, myndu stór-
auka möguleika á lækkun byggingar-
kostnaðar og styttingu byggingar-
tímans.
Þær tölur, sem liggja fyrir um
notkun plastefna á Islandi, óunninna
hálfunninna og fullunninna, eru frem-
ur ófullkomnar. Notkunin samkvæmt
verzlunarskýrslum virðist hafa verið
LINURIT II
Aukning þjóðarfra m leiðs1u - plastnotkun
liður í framleiðslukostnaðinum. Ef 60 ■ gg
til vill kemur sá dagur, að hafizt , -H
verður handa um framleiðslu þess- 50 . co -rt *0
ara efna hérlendis. Að sjálfsögðu 40 . bo a> te
þarf fyrst að breyta tollalöggjöfinni, r- ^ 5 £
því að tollar á hráefnum í plast eru 30 ■ sá
nú oft hærri en unnin plastefni. co S
Þótt framleiðsla plastefna sé yfir- leitt framkvæmd af stórum fyrirtækj- 20 D-i C3
um, er vinnsla úr plasti það ekki, samanber þann fjölda fyrirtækja, sem fást við plastiðnað á íslandi. 10 ■

Plastiðnaðurinn hefur þegar valdið

Árleg aukning þjóðarframleiðslu 1950 - 1961
10
IÐNAÐARMÁL
47