Fréttablaðið - 21.08.2015, Page 18

Í startholunum með stóru málin
Síðari hálfleikur kjörtímabilsins er hafinn og þingflokkar búa sig nú undir þingsetningu. Fjöldi mála náði ekki í gegn á síðasta þingi.
Ljóst er að enginn hörgull verður á ágreiningsefnum í vetur. Stutt er í hasarinn þar sem fjárlög næsta árs verða lögð fram í september.
Uppboðsleið
Við viljum að veiðiheimildir á nýjum
tegundum fari beint á uppboð. Við
viljum að makríll fari yfir í uppboðskerfi
á sex árum og svo viljum við að næsta
skref á eftir því sé að uppsjávarafli fari
yfir í uppboðskerfi á aðeins lengra
tímabili. Svo verði unnið að því að koma
restinni inn í uppboðskerfi líka og allt
verði þar á endanum.
Gjaldmiðilsmál
Við viljum að Ísland móti sér stefnu
í gjaldmiðilsmálum. Við höfum flutt
þetta áður og í rauninni að það sé
mótuð stefna, tekin ákvörðun.
Vernd uppljóstrara
Ég hef nokkrum sinnum flutt heildar-
lög um réttarstöðu uppljóstrara. Málið
snýst um réttarstöðu þeirra sem hafa
upplýst um misgjörðir innan stofnana
og fyrirtækja, að þeir geti fengið réttar-
stöðu sem uppljóstrarar, njóti verndar.
Róbert Marshall
Fjárlögin
Fjárlögin eru það mikilvægasta. Við
leggjum áherslu á að ná fram stefnu
ríkisstjórnarinnar um að skila ríkissjóði
með ríflegum afgangi.
Lög um opinber fjármál
Ég legg áherslu á að þingið beri gæfu
til að setja lög um opinber fjármál fyrir
áramót. Það er afar brýnt að það verði
að lögum fyrir áramót til að hægt sé að
ná enn frekari tökum á rekstri ríkisins.
Gjaldtaka á ferðamenn
Ég vil að það verði tekin ákvörðun fyrir
áramót um það hvernig við högum
gjaldtöku á erlenda ferðamenn til
uppbyggingar ferðamannastaða. Ég er
opin fyrir öllum hugmyndum og er í
raun sama hvaða hugmynd verður efst
á blaði, það þarf bara að vera þannig
löggjöf að hún nái takmarki sínu og það
verði lagt á einhvers konar gjald til að
við getum farið að byggja upp ferða-
mannastaði af krafti og verndað íslenska
náttúru.
Vigdís Hauksdóttir
Leikskólar
Það sem við munum í fyrsta lagi fylgja
eftir eru mál sem koma til af skýrslu um
leikskóla að loknu fæðingarorlofi. Það
er lenging fæðingarorlofsins og sam-
eiginlegt verkefni ríkis og sveitarfélaga
til þess að brúa bilið milli leikskóla og
fæðingarorlofs.
Auðlegðarskattur og Landspítali
Þetta er mál frá síðasta þingi sem þrír
þingmenn Vg voru á. Með þeim hætti að
viðhalda auðlegðarskattinum höfum við
sýnt fram á að það er unnt að fjármagna
byggingu nýs Landspítala, sem verður
ekki beðið lengur með. Það snýst ekki
bara um heilbrigðiskerfið, heldur hvort
Ísland er vænlegur kostur fyrir ungt fólk
og menntað fólk næstu áratugina.
Friðlýsing miðhálendisins
Mér finnst líkur á að við verðum með
mál sem snýst um friðlýsingu miðhá-
lendisins. Við vorum með tillögu á
síðasta þingi um Hofsjökulsþjóðgarð og
við erum að tala um einn stóran þjóð-
garð á miðhálendinu. Við sjáum að það
er að aukast verulega stuðningur við
það í samfélaginu öllu og teljum eðlilegt
að það fái umræðu á þinginu, þar sem
við væntum að það sé meiri stuðningur
við það en var fyrir fárum árum.
Svandís Svavarsdóttir
Leikskólamál og auðlindaskattur
Stjórnarskrá
Við munum í fyrsta lagi leggja áherslu
á stjórnarskrármálið, það mun reyna
á í haust hvort saman næst um rétt til
þjóðaratkvæðagreiðslu, þjóðareign á
auðlindum og fleira.
Velferðarmál
Í öðru lagi velferðarmálin, einkum
húsnæðismálin og möguleikar ungs
fólks til að koma sér upp þaki yfir
höfuðið og heilbrigðisþjónustan, að-
búnaður hennar, kostnaðarþátttaka
sjúklinga og fleira.
Kjaramál
Í þriðja lagi kjaramálin, einkum kjör
aldraðra og öryrkja, leigjenda og
starfsstétta sem setið hafa eftir við
aðgerðir og kjarabætur á undan-
förnum misserum.
Helgi Hjörvar
Stjórnarskrá og velferð
Fjárlögin
Það hvernig þau skiptast og eru áherslur
þá væntanlega og vonandi í velferðar-
málum og menntamálum. […] Fyrst og
síðast vil ég sjá okkur veita aukið fé til
þessara tveggja máttarstoða, því það
skiptir máli fyrir framtíðina. Það þarf
að horfa til framtíðar samhliða því sem
við veitum aukið fjármagn, ekki bara að
viðhalda einhverju sem er, heldur horfa
til lengri tíma um hvert við viljum stefna
og hvar við viljum sjá okkur eftir fimm
eða tíu ár.
Náttúruverndarlög
Þeim var frestað enn einn ganginn.
Þingið verður bara að hafa kjark til að
ljúka þeim með einhverjum hætti. Þetta
er það sem ég held að verði stærstu
málin í vetur.
Rammaáætlun
Um hana var samið  þegar Hvamms-
virkjun var ein og sér tekin út í vor. Það
er eitt af stóru málunum sem verða til
umræðu á þingi.
Ragnheiður Ríkharðsdóttir
Aukið fé í heilbrigðismál Fjármál og ferðamenn
Allan afla á markað
Lýðræðismál og
efling borgararéttinda
Það sem mér þykir augljósast að þurfi
meiri umræðu eru lýðræðisumbætur
og efling borgararéttinda. Ég segi alla-
vega fyrir sjálfan mig að í ljósi þess sem
gerðist á Extreme Chill, til dæmis, sé
ljóst að mál eins og sjálfstætt eftirlit
með lögreglu fái ekki að liggja óhreyfð.
Við komum til með að leggja það aftur
fram.
Höfundarréttarmál
Það verður væntanlega aftur lagt fram
af menntamálaráðherra. Flokkurinn
byggir að mörgu leyti á þessum tveimur
málum; endurskoðun fíkniefnalög-
gjafarinnar og ný hugsun í höfundar-
réttarmálum.
Svo legg ég náttúrulega líka fram þings-
ályktunartillögu um að þjóðaratkvæða-
greiðslan frá 20. október 2012 verði virt,
sem varðar um stjórnarskrána.
Fíkniefnastefna
Það mál mun aftur koma til umræðu,
það má búast við því. Við höfðum því
miður ekki nægilegan tíma til að leggja
fram almennilegt nefndarálit með því.
Prinsippmál flokks og þjóðar
Helgi Hrafn Gunnarsson
Alþingi verður sett 9. september
og þá má segja að síðari hálfleikur
kjörtímabilsins sé formlega hafinn.
Ríkisstjórn Sigmundar Davíðs Gunn-
laugssonar tók við árið 2013 og hefur
því setið í tvö þing og á nú tvö eftir.
Fréttablaðið ákvað að slá á þráðinn
til formanna þingflokkanna og bað
þá að nefna þau þrjú mál sem þeir
legðu helst áherslu á í vetur. Hvorki
náðist í formann né varaformann
Framsóknarflokksins og því varð
Vigdís Hauksdóttir, formaður fjár-
laganefndar, fyrir svörum.
Ólíkar áherslur?
Vigdís leggur mikla áherslu á fjár-
málin og að ná að reka ríkissjóð með
afgangi. Þá hugar hún líka að tekju-
hliðinni, en hún segir að setja þurfi
lög um gjaldtöku á erlenda ferða-
menn fyrir áramót. Samstarfskona
hennar úr stjórnarliðinu, Ragnheiður
Ríkharðsdóttir, leggur hins vegar
áherslu á að setja verði meiri fjár-
muni í heilbrigðis- og menntakerfið.
Ljóst er að þar er enginn hörgull á
tækifærum til að bæta við fjármunum
og því er spurning hvernig þessar
ólíku áherslur þingmanna stjórnar-
liðsins fara saman, nema það finnist
leið til að auka tekjurnar töluvert.
Báðar eru þær Ragnheiður og Vigdís
þó sammála um að fjárlögin séu stóra
málið.
Ragnheiður nefnir líka umhverfis-
málin, líkt og Svandís Svavarsdóttir
hjá Vinstri grænum. Það er þó ekki á
vísan að róa með það að þær séu sam-
mála um hvaða áherslur eigi að leggja
í þeim efnum.
Tækifærið nýtt?
Stjórnarandstöðuflokkarnir hafa
mælst illa í skoðanakönnunum, fyrir
utan Pírata sem fara með himinskaut-
um. Þeir verða því að spýta í lófana,
ætli þeir að höfða til kjósenda, það
eru tæplega tvö ár í næstu kosningar.
Vinstri græn leggja áherslu á leik-
skólamál og friðlýsingu hálendisins,
auk þess sem flokkurinn vill að auð-
legðarskattur verði nýttur til að reisa
Landspítala. Björt framtíð vill að allur
fiskur fari á markað, Ísland móti sér
stefnu í gjaldmiðilsmálum og að
réttar staða uppljóstrara verði tryggð.
Samfylkingin mun leggja áherslu á
stjórnarskrána, velferðar- og kjara-
mál og Píratar vilja breytta fíkniefna-
löggjöf og höfundaréttarlöggjöf, auk
þess sem réttindi borgaranna verði
betur tryggð.
Af þessari samantekt má sjá að nóg
verður um að deila á þingi í vetur og
ekki endilega víst að samstaðan verði
þar meiri en á síðasta þingi.
Um helmings árangur
Eitt er að leggja fram frumvörp og
annað að þau verði að lögum. Á síð-
asta þingi voru lögð fram 207 frum-
vörp og alls urðu 105 að lögum, rétt
rúmlega helmingur. Staðan var enn
verri þegar kom að þingsályktunartil-
lögum, af 115 voru 22 samþykktar en
93 óútræddar.
Það er í sjálfu sér ekkert óeðlilegt
að ekki náist að afgreiða öll mál, en
það setur vissulega strik í reikning
ríkisstjórnarinnar ef hún nær málum
sínum ekki í gegn. Af 123 stjórnar-
frumvörpum á síðasta þingi voru 90
samþykkt, 33 biðu umræðu eða sátu
í nefnd. Þá voru 365 skriflegar fyrir-
spurnir lagðar fram og 319 þeirra svar-
að, 37 biðu svars er þingi var frestað
en níu voru felldar niður vegna ráð-
herraskipta.
Einar K. Guðfinnsson, forseti
Alþingis, lagði á það ríka áherslu á síð-
asta þingi að mál kæmu fyrr inn í þing-
ið. Þar brýndi hann ekki síst ráðherra,
en nokkuð bar á því að mál kæmu
seint inn. Hver raunin verður á þessu
þingi verður tíminn að leiða í ljós, en
forseti mun áfram leggja áherslu á að
starfsáætlun þingsins haldi.
Ekki er ólíklegt að
titringur sé kominn í
þingmenn af til-
hlökkun fyrir þing-
setningu níunda næsta
mánaðar.
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
Áherslumál stjórnmálaflokkanna
Fréttablaðið/Vilhelm
F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 2 1 . Á G Ú S T 2 0 1 5 F Ö S T U D A G U R1 6
2
0
-0
8
-2
0
1
5

2
3
:5
6
F
B
0
7
2
s
_
P
0
7
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
5
D
5
-C
0
6
0
1
5
D
5
-B
F
2
4
1
5
D
5
-B
D
E
8
1
5
D
5
-B
C
A
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
7
2
s
C
M
Y
K